Bài 25. Trả bài tập làm văn số 6

Tiết 130 - Tập làm văn:

Trả bài viết số 6 - Nghị luận văn học.
Nhà văn Kim Lân
Truyện ngắn Làng của Kim Lân gợi cho em những suy nghĩ gì về sự chuyển biến mới trong tình cảm của người nông dân Việt Nam thời kháng chiến chống Pháp qua hình ảnh nhân vật ông Hai?
II.Yêu cầu
1.Tìm hiểu đề và tìm ý:
a.Tìm hiểu đề:
-Kiểu bài:

-Nội dung:

-Phạm vi:
Nghị luận văn học (Nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích).
Sự chuyển biến tình cảm của người nông dân (qua nhân vật ông Hai) trong kháng chiến chống Pháp.
Truyện ngắn "Làng"
I.Đề bài:
-Nét mới trong tình cảm của người nông dân được biểu hiện cụ thể như thế nào qua nhân vật ông Hai?
-Ông Hai thể hiện tình yêu làng, yêu nước như thế nào?
+Khi hoàn cảnh bắt buộc ông phải đi tản cư?
+Khi nghe tin làng ông theo giặc?
+Khi được cải chính là làng ông không theo giặc?
+Tình cảm của ông Hai đại diện cho tầng lớp nhân dân nào trong kháng chiến chống Pháp?
-Nét đặc sắc của nghệ thuật xây dựng truyện Làng?
-Em nhận xét và đánh giá gì trước những tình cảm của ông Hai và của người nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp đối với quê hương, đất nước?
b.Tìm ý:
Câu hỏi tìm ý:
2.Lập dàn ý:
Câu hỏi thảo luận nhóm (thời gian: 1 phút):
- Hãy thống nhất lại dàn ý mà các em đã chuẩn bị trong tiết viết bài để có được một dàn ý chung và hợp lí nhất?

a.Mở bài (1đ-mỗi ý đúng được 0,5đ).
-Giới thiệu truyện ngắn Làng , tác giả Kim Lân, hoàn cảnh sáng tác(0,5đ)
-Nhận xét, đánh giá bước đầu về sự chuyển biến tình cảm của người nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp qua nhân vật ông Hai đó là sự chuyển biến về nhận thức trong tình yêu làng quê, yêu đất nước(0,5đ)
b.Thân bài (8đ).
*Cảm nhận được những nét mới trong tình cảm của người nông dân Việt Nam mà tiêu biểu là tình yêu làng quê của nhân vật ông Hai.(0,5đ)
-Trước cách mạng thì hay khoe và tự hào về sự giàu có của làng mình bằng việc khoe cái sinh phần của cụ Thượng làng ông, cái dinh của viên tổng đốc làng ông, ông chưa nhận thức được bản chất của giai cấp bóc lột.(0,5đ)
-Khi cách mạng nổ ra ông nhận thức ra được bản chất của giai cấp bóc lột..Bây giờ ông tự hào về làng ông trong những ngày tham gia kháng chiến, khoe về tinh thần kháng chiến của người dân làng ông. Vì vậy làng đã trở thành niềm tin, lẽ sống là hạnh phúc của đời ông.(0,5đ)
*Sự chuyển biến trong tình cảm, và nhận thức của ông Hai được thể hiện cụ thể trong các tình huống:
-Khi ông đi tản cư: ông nhớ làng da diết, hay kể chuyện về làng .Ông hay ra phòng thông tin nghe tin kháng chiến, hôm nào nghe được tin quân ta đánh được nhiều giặc thì ông vui lắm.(0,5đ)
-Diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc từ những người tản cư dưới xuôi lên: +Lúc đầu nghe tin dữ ông giật mình sửng sốt, bất ngờ nên lặp bặp hỏi lại. Khi xác định được cái tin đó là có cơ sở thì : "cổ ông lão nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân .Ông lão lặng đi, tưởng như không thở được"->Ông đau đớn , tủi hổ và cảm thấy nhục nhã vô cùng.( 1đ)
Dàn ý
+Về đến nhà, ông nằm vật ra giường -> ông căm giận, nguyền rủa bọn ở làng theo Tây.
ông hoang mang, lo sợ. Ông sợ những lời bàn tán, không dám bước ra khỏi nhà.bế tắc đến tuyệt vọng khiến ông lão đã nghĩ đến chuyện quay về làng, vừa có ý nghĩ đó ông đã gạt phắt đi: "làng thì yêu thật nhưng làng theo giặc thì phải thù"(1đ).
+Ông tâm sự với con để vơi đi bớt nỗi dằn vặt và để thể hiện tấm lòng chung thuỷ của
ông và gia đình ông với cách mạng với kháng chiến với Bác Hồ (0,5đ).
-Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin cải chính làng không theo giặc: vui sướng và hạnh
phúc khi chạy đi khoe cái tin "Tây nó đốt nhà tôi rồi, đốt nhẵn một cách sung sướng hả hê."(0,5đ)
-Khẳng định được tình yêu làng, yêu nước của ông Hai đã có sự chuyển biến mới trong nhận thức: ông không chỉ yêu mỗi làng quê của mình mà ông còn yêu cách mạng, yêu kháng chiến, tin tưởng vào Bác Hồ . Chứng tỏ tình yêu nước đã bao trùm lên tình yêu làng. Vì vậy tình yêu làng quê đã gắn liền với tình yêu tổ quốc. Đây chính là nhận thức mới trong tình cảm của người nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp mà đại diện là nhân vật ông Hai. ( 1đ)
*Nhận xét, đánh giá: +Nghệ thuật: Chọn tình huống có vấn đề, miêu tả thành công diễn biến tâm lí nhân vật và ngôn ngữ kể chuyện.(0,5đ)
+Tình cảm gắn bó sâu nặng với làng quê là tính cách điển hình của người nông dân Việt Nam (0,5đ).
+Tình yêu làng quê, yêu đất nước, gắn liền với tình yêu kháng chiến, yêu Bác là nhận thức mới của người nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp. Điều đó đã góp phàn làm nên chiến thắng vĩ đại trong kháng chiến chống Pháp của dân tộc ( 1đ)
c.Kết bài (1đ- mỗi ý 0,5đ)
-Đánh giá chung về nhân vật ông Hai và nội dung nghệ thuật của truyện ngắn Làng (0,5đ)
-Khẳng định được sự chuyển biến tình cảm của người nông dân Việt Nam và tình cảm cá nhân của người viết.(0,5đ)
III.Biểu điểm: (Chấm điểm 10 )
a.Điểm giỏi( 8->10đ):
-Viết đúng thể loại nghị luận về một tác phẩm truyện.
-Đảm bảo nội dung của phần dàn ý.
-Luận điểm, luận cứ (dẫn chứng cụ thể) có sức thuyết phục.
-Văn viết rõ ràng, rành mạch, trình bày sạch sẽ, khoa học, không mắc lỗi chính tả.
b.Điểm khá (6,5->7,8đ):
-Viết đúng thể loại nghị luận về một tác phẩm truyện.
-Đảm bảo nội dung của phần dàn ý.
-Luận điểm, luận cứ (dẫn chứng cụ thể) có sức thuyết phục.
-Văn viết rõ ràng, rành mạch, trình bày sạch sẽ, khoa học, mắc một số lỗi chính tả.
c.Điểm trung bình (5->6,3đ):
-Văn viết đúng thể loại nghị luận về một tác phẩm truyện.
-Đảm bảo nội dung của phần dàn ý.
-Luận điểm, luận cứ có sức thuyết phục.
-Trình bày sạch sẽ, nhưng còn mắc một số lỗi chính tả, lỗi diễn đạt và lỗi trình bày.
d.Điểm yếu (3->4,8đ):
Viết đúng thể loại nghị luận về một tác phẩm truyện.
-Đảm bảo nội dung của phần dàn ý nhưng vẫn còn thiếu một số ý nhỏ.
-Văn viết còn mắc nhiều lỗi diễn đạt, chính tả, chữ viết.
e.Điểm kém (1->2,8đ):
-Văn viết sơ sài, không đúng thể loại.
-Mắc nhiều lỗi diễn đạt.
( Tuỳ mức độ giáo viên cho điểm).


IV.Nhận xét:
1.ưu điểm
-Đa số các em đã xác định đúng kiểu bài, xác định được vấn đề cần nghị luận: Sự chuyển biến tình cảm của người nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp qua nhân vật ông Hai.
-Đã bám sát vào nội dung cốt truyện, đã nêu lên được những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện.
-Luận điểm đầy đủ, luận cứ có tính thuyết phục.
-Lập luận tốt, bố cục rõ ràng.
-Chữ viết đẹp, trình bày sạch sẽ, Ngọc, Nga, Lê Thanh, Quốc, Nguyễn Diễm Quỳnh, Tú.
-Bài viết có tiến bộ: Ngọc Quỳnh, Ngọc, Lê Thanh, Lê Hương, Nguyễn Quỳnh..
-Bài viết được, có những đoạn văn cảm và bình hay như bài của Hồng Ngọc, Nga.
2.Nhược điểm:
-Một số bài viết còn chưa khẳng định, khắc sâu được vấn đề nghị luận: Quyết, Thắng, Sang, Trần Quỳnh, Nguyễn Thắng, Nguyễn .Ngọc, Tú, ...
-Luận điểm chưa đầy đủ, các ý sắp xếp chưa hợp lí: Thắng, Quỳnh, Lê Quang, Thắm, Thảob..
-Còn mắc lỗi chính tả: Trần Quỳnh, Thành, Quyết, Thắng, Nguyễn Thắng..
-Còn mắc lỗi diễn đạt: Trịnh Quỳnh, Thuý Quỳnh, Nguyễn Thắng, Quân..
-Còn mắc lỗi dùng từ chưa chính xác và lỗi trích dẫn câu chưa chuẩn: Ngọc, Quốc, Thảo, Sơn..
-Sử dụng dấu câu chưa hợp lí: Trần Thị Quỳnh, Phú.
-Chữ viết xấu, cẩu thả, viết tắt: Vũ Thắng, Quân, Sơn, Phú, Kiên, Thuý Quỳnh..
-Chưa tách đoạn văn: Phương Thảo, Trọng Quang, Phúc..
-ý thức làm bài còn yếu, chưa chăm học: Quân, Kiên, Nguyễn Thắng, Vũ Thắng, Phú...
Khi nào rảnh, ông thường tranh thủ ra
phòng thông tin nghe đọc sách báo.
Ông Hai vốn là người nông dân mộc
mạc, giản dị, chất phác, thật thà.
Ông Hai tin vào Bác với một tấm
lòng chân thành.
Kim Lân là một gương mặt tiêu biểu
trong nền văn học Việt Nam trước
cách mạng.
"Ông cúi gằm mặt xuống mà đi, cổ
ông nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân,
ông lặng đi tưởng chừng không thở
được".
Chính tả
Dùng
từ, và
trích
dẫn
chưa
chính
xác.
V.Chữa lỗi:
Nhân dân ta, ai cũng yêu làng
quê của mình vì nơi đó là nơi ta
đã lớn lên, nơi đã lưu giữ
những kí ức đẹp của tuổi thơ
chúng ta.
Tất cả những gì thuộc về làng
Chợ Dầu đối với ông đều rất
đáng tự hào.
Lỗi diễn
đạt:
MB:....Văn bản "Làng" được
sáng tác vào thời kì đầu của cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp
với nhân vật chính là ông Hai.
TB: Ông Hai là một ông lão hiền
lành, yêu làng, yêu nước gắn bó
sâu nặng với kháng chiến...
Lỗi liên
kết đoạn
văn; sử
dụng dấu
câu và
trích dẫn
tên tác
phẩm.
Lỗi
diễn
đạt:
(lặp ý,
sắp
xếp
các
ý chưa
hợp lí;
Lỗi chưa
tách
đoạn
văn).
Ông Hai yêu nước và tự hào về
Làng chợ Dầu -"nơi chốn rau cắt rốn
của" của mình. Tình cảm ấy thể
hiện ở cái tính hay khoe làng, lấy
làm hãnh diện về làng của mình. Với
ông cái làng chợ Dầu của ông thật
không ở đâu bằng: nhà ngói san sát,
đường làng lát toàn đá hoa, trời mưa
đi không dính một tí bùn.
Tính khoe làng của ông cũng thay
đổi theo thời gian, trước cách mạng
đi đâu xa ông cũng khoe về cái sinh
phần, cái dinh thự của cụ Thượng và
viên tổng đốc làng ông. Khi cách
Mạng nổ ra, ông khoe về những
ngày kháng chiến của làng ông,
khoe về tinh thần kháng chiến của
người dân làng ông.
Nên khi nghe được tin làng ông
theo giặc, làng ông phản bội cách
mạng từ miệng những người tản cư
ở dưới xuôi lên, ông đau khổ, xót xa
và dằn vặt lắm.
*Đoạn văn cảm và bình tốt:
"Nhân vật ông Hai đã giúp người đọc thấm thía được tình yêu làng quê, tình yêu nước rất giản dị, chân thành mà vô cùng cao quý. Thứ tình cảm ấy đã tiềm ẩn bên trong những con người lao động mộc mạc, bình dị. Họ nguyện đứng lên bảo vệ bờ tre gốc lúa, đấu tranh để bảo vệ làng quê, đất nước của mình. Từ nhân vật ông Hai tác giả đã xây dựng hình ảnh của một người nông dân với sự chuyển biến tình cảm sâu sắc từ tình yêu làng truyền thống sang tình yêu đất nước. Từ yêu những thứ nhỏ bé của làng quê mình sang yêu những cái lớn lao đó là yêu cách mạng, yêu kháng chiến và tin tưởng vào cụ Hồ. Tình yêu của họ đẹp như những bông lúa ngát hương trên cánh đồng vàng, đẹp như hòn đất của quê hương. Đây chính là điểm mới trong tình yêu làng, yêu nước của người nông dân trong kháng chiến chống Pháp. Tình yêu ấy đã góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của cuộc cách mạng dân tộc".
( Bài của em Nga)
*Đoạn văn đặt vấn đề tốt:
"Kim Lân là nhà văn có sở trường viết truyện ngắn. Ông vốn gắn bó và am hiểu cuộc sống ở nông thôn nên hầu hết các tác phẩm của ông đều viết về lối sinh hoạt và những cảnh ngộ của nông dân nơi làng quê.Trong đó tiêu biểu là truyện ngắn Làng. Làng được viết thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp và được in lần đầu tiên trên tạp chí báo văn nghệ năm 1948. Truyện tập trung nói về tình yêu làng, yêu nước và tinh thần kháng chiến của người nông dân Việt Nam vừa chân thật, vừa mộc mạc, giản dị nhưng sâu sắc. Tình cảm lớn lao ấy được Kim Lân thể hiện thành công ở hình ảnh nhân vật ông Hai-một nhân vật tiêu biểu cho sự chuyển biến mới trong tình cảm của người nông dân thời kì kháng chiến chống Pháp."
(Bài của em Hồng Ngọc)
VI.Đọc và bình bài:
-Lớp trưởng trả bài.
-Học sinh đọc và tự chữa lỗi.

VII.Thông báo kết quả:


VIII.Trả bài:
IX.Giải đáp thắc mắc:
-Khi viết bài các em phải chú ý đọc kĩ đề bài và gạch chân các từ ngữ
quan trọng của đề.
-Các em phải đi đầy đủ các bước khi viết bài:
+Tìm hiểu đề và tìm ý (để tránh lạc đề và thiếu ý).
+Lập dàn ý (để sắp xếp trình tự các ý cho phù hợp).
+Viết bài( bám sát vào dàn ý đã lập).
+Đọc và chữa lỗi.
-Trong khi viết bài các em phải chú ý các lỗi: lỗi diễn đạt, các lỗi chính
tả, sử dụng dấu câu hợp lí, sử dụng từ ngữ cho chuẩn xác, sử dụng phép
liên kết câu và liên kết đoạn để tạo sự logic cho bài viết, khi trích lời dẫn
trực tiếp phải chuẩn xác, tên tác phẩm và lời dẫn trực tiếp phải đóng mở
ngoặc kép; chú ý tách các đoạn văn theo luận điểm, dẫn chứng phải hợp
lí và chuẩn xác, có sức thuyết phục; các ý phải sắp xếp theo trình tự
logic;trình bày phải sạch sẽ, chữ viết phải cẩn thận, dễ đọc.
*Chú ý: Muốn làm bài văn ít mắc lỗi sau khi viết xong bài các em phải đọc và soát lại bài viết trước khi nộp bài.
X.Rút kinh nghiệm cho bài viết sau:
Đọc và chữa lại bài, hoàn thiện bài.
2. Đọc lại văn bản Làng của Kim Lân.
+Tóm tắt lại văn bản?
3.Soạn bài: Tổng kết phần văn bản nhật dụng:
+Lập bảng hệ thống các văn bản nhật dụng theo hướng dẫn của sgk?
+Soan bài theo câu hỏi của sgk?
Về nhà

Trân trọng cảm ơn các quí thầy cô và các em đã chú ý lắng nghe.
Chúc thầy cô và các em vui, khoẻ, học tập và công tác tốt!