Bài 25. Tiêu hóa ở khoang miệng

Text
Text
SINH HỌC 8
Giáo viên: Hà Thị Mai
TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRÃI
NĂM HỌC: 2010 - 2011
Hằng ngày chúng ta đã cung cấp cho cơ thể những nhóm thức ăn nào ? Chất nào được biến đổi hoá học, chất nào không được biến đổi hoá học ?
Câu 1
Câu 3
Trình bày các cơ quan tiêu hoá và các tuyến tiêu hoá ?
KIỂM TRA BÀI CŨ�
Câu 2
Qúa trình tiêu hoá gồm những hoạt động nào?
Tiết 26- Bài 25
Tiêu hóa ở khoang miệng
I. Tiêu hóa ở khoang miệng
Bài 25
Tiêu hóa ở khoang miệng
CÁC EM QUAN SÁT CÁC CƠ QUAN TRONG KHOANG MIỆNG
Tuyến nước bọt
Nơi tiết nước bọt
Răng cửa
Răng hàm
Răng nanh
Lưỡi
1
2
3
4
5
6
TUYẾN NƯỚC BỌT
CẤU TẠO RANG NGU?I
CẤU TẠO CỦA LƯỠI
Lớp menrăng
RĂNG BÌNH THƯỜNG RĂNG BỊ SÂU
Vi khuẩn phá
lớp men răng,
ngà răng gây
viêm tuỷ răng
Lớp ngà răng
Tuỷ răng
Xương hàm
Các mạch máu
Vết thức ăn còn
dính ở nơi khó
làm sạch
Vi khuẩn sinh
Sôi nơi vết
thức ăn
Enzim amilaza (pH =7,2 ; t�= 37�C)
Enzim amilaza
Tinh bột
Đường mantozơ
HOẠT

ĐỘNG

CỦA

ENZIM

AMILAZA

TRONG

NƯỚC

BỌT
Enzim là gì?
Tinh bột chín
Đường mantôzơ
Enzim là chất xúc tác sinh học, chỉ với một lượng rất nhỏ có thể thúc đẩy tốc độ phản ứng tăng lên nhiều lần. Mỗi loại enzim chỉ xúc tác cho một phản ứng nhất định, trong điều kiện pH và nhiệt độ nhất định.
Amilaza
pH = 7,2
to = 37oC
Enzim Amilaza
Bài 25 : Tiêu hoá ở khoang miệng
Quan sát đoạn hình sau, cho biết: tại sao khi nhai cơm hoặc bánh mì lâu trong khoang miệng ta có cảm giác ngọt ?
Khi ta nhai cơm lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt là vì sao ?
2. Từ những thông tin trên, hãy điền các cụm
từ phù hợp theo cột và theo hàng trong bảng
25-T82 (SGK) “Hoạt động biến đổi thức ăn
ở khoang miệng”

Thảo luận
Khi ta nhai cơm lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt là vì tinh bột trong cơm đã chịu tác dụng của emzim amilaza trong nước bọt và biến đổi một phần thành đường mantôZÔ, đường này đã tác dụng lên các gai vị giác nên ta cảm thấy ngọt.
Thảo luận nhóm:
Hoàn thành bảng 25: Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng
.Tiết nước bọt.
. Nhai.
. Đảo trộn thức ăn.
. Hoạt động của enzim (men) amilaza trong nước bọt.
.Tạo viên thức ăn.
-Tiết nước bọt
Hoạt động của
Enzim Amilaza
trong nước bọt
-Răng
-Răng, lưỡi,các
cơ môi má
-Răng, lưỡi,các
cơ môi má
-Tuyến nước bọt
Biến đổi một
phần tinh bột
(chín) trong thức
ăn thành đường
mantozơ
Enzim Amilaza
- Ướt, mềm thức
ăn
- Mềm,nhuyễn thức
ăn
- Ngấm nước bọt
-Tạo viên vừa
nuốt
Nhai
- Đảo trộn thức ăn
- Tạo viên thức ăn
Tiêu hoá ở khoang miệng gồm:
- Biến đổi lí học:
Tác dụng: Làm mềm nhuyễn thức ăn, giúp thức ăn thấm nước bọt, tạo viên vừa để nuốt.
- Biến đổi hoá học:
Tác dụng: Biến đổi một phần tinh bột (chín) trong thức ăn thành đường Mantôzơ
II.Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản.
I. Tiêu hóa ở khoang miệng.
Tiết nước bọt, nhai, đảo trộn thức ăn, tạo viên thức ăn.
Hoạt động của Enzim amilaza trong nước bọt
Bài 25
Tiêu hóa ở khoang miệng

II. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản
Các em quan sát hình ảnh
Hoạt động nuốt
Nắp thanh quản
Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào
là chủ yếu và có tác dụng gì ?
2. Lực đẩy thức ăn qua thực quản xuống dạ dày
đã được tạo ra như thế nào ?
3. Thức ăn qua thực quản có được biến đổi gì
về mặt lý học và hóa học không ?
Thảo luận
Nhờ hoạt động của lưỡi là chủ yếu và có tác dụng đẩy viên thức ăn từ khoang miệng xuống thực quản.
Lực đẩy thức ăn qua thực quản xuống dạ dày đã được tạo ra nhờ sự co dãn phối hợp nhịp nhàng của các cơ thực quản.
Thời gian thức ăn qua thực quản rất nhanh ( chỉ 2 - 4 giây) nên có thể coi như thức ăn không dược biến đổi gì về mặt lý học và hoá học.
Vì sao người lớn thường khuyên các em trong khi ăn không nên cười đùa?
Vì lưỡi gà, nắp thanh quản mở ra m?t phần thức ăn sẽ lên khoang mũi
phần khác sẽ xuống khí quản gây ra các phản xạ hắt hơi, ho để đẩy thức ăn bắn ra ngoài -> đó là hành động bất lịch sự, mất vệ sinh vaứ coự theồ bũ saởc.
Vì sao nĩi " nhai ki no l�u"
Vì khi nhai càng kĩ thì hiệu suất tiêu hoá càng cao,cơ thể thấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng hơn nên no lâu hơn.
Thức ăn được xuống thực quản nhờ hoạt động chủ yếu của và được đẩy xuống dạ dày nhờ hoạt động của

nuốt
lưỡi
các cơ thực quản
II.Nuốt và đẩy thức ăn qua thựcquản.
I. Tiêu hóa ở khoang miệng.
Bài 25
Tiêu hóa ở khoang miệng
Tiêu hoá ở khoang miệng gồm:
- Biến đổi lí học: Tiết nước bọt, nhai, đảo trộn thức ăn, tạo viên thức ăn.
Tác dụng: Làm mềm nhuyễn thức ăn, giúp thức ăn thấm nước bọt, tạo viên vừa để nuốt.
- Biến đổi hoá học: Hoạt động của Enzim trong nước bọt
Tác dụng: Biến đổi một phần tinh bột (chín) trong thức ăn thành đường Mantôzơ
II.Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản.
I. Tiêu hóa ở khoang miệng.
Thức ăn được nuốt xuống thực quản nhờ hoạt động chủ yếu của lưỡi và được đẩy xuống dạ dày nhờ hoạt động của các cơ thực quản

Bài 25
Tiêu hóa ở khoang miệng


Qua baứi hoùc naứy em ca�n phaỷi chuự yự nhửừng gỡ trong quaự trỡnh tieõu hoaự ụỷ khoang mieọng?
- Cần phải vệ sinh răng miệng đúng cách sau khi ăn
- Thực hiện ăn sạch, uống sạch, ăn chín, uống sôi để hạn chế vi khuẩn xâm nhập vào đường tiêu hoá
- Ăn chậm, nhai kỹ, tập trung vào bữa ăn để tránh thức ăn lọt vào đường hô hấp
2
Ngoài vai trò trong hệ tiêu hoá, nước bọt còn có vai trò gì khác không? Tại sao mỗi sáng thức dậy, trong miệng lại có mùi hôi?
Nước bọt còn có tác dụng bảo vệ răng, miệng
(do có chất sát khuẩn lizôzim)
Ban đêm, nước bọt tiết ra ít, sẽ là điều kiện tốt cho vi khuẩn gây hại hoạt động làm cho miệng có mùi hôi
Qúa trình tiêu hóa thức ăn ở khoang miệng gồm :
a. Biến đổi lý học
b. Biến đổi hóa học
c. Nhai, đảo trộn thức ăn
d. Tiết nước bọt
e. Cả A, B , C và D
f. Chỉ A và B

2. Loại thức ăn được biến đổi về mặt hóa học ở
khoang miệng là :
a. Prôtêin
b. Lipit
c. Tinh bột chín
d. Hoa quả

KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ
" Nhờ hoạt động phối hợp của(1) .. , lưỡi , các (2)..... và (3)............ cùng các (4)......... làm cho t/ăn đưa vào khoang miệng trở thành (5)....., mềm, nhuyễn, thấm đẫm nước bọt và (6)....., trong đó một phần t/ăn (7)..... được enzim (8)....... biến đổi thành đường mantôzơ.
Thức ăn được nuốt xuống thực quản nhờ hoạt động chủ yếu của(9)........và được đẩy qua thực quản xuống dạ dày nhờ hoạt động của các(10)........ ".

Cơ thực quản
b. Tinh bột
c. Dễ nuốt
d. Amilaza
e. Lưỡi
g. Răng
h. Cơ môi
i. Tuyến nước bọt
k. Má
l. Viên thức ăn
Răng
Cơ môi
Má
Viên thức ăn
Tuyến nước bọt
Dễ nuốt
Tinh bột
Amilaza
Lưỡi
a. Cơ thực quản
Hãy chọn các từ và cụm từ sau, điền vào chỗ trống trong câu để trở nên hoàn chỉnh và hợp lý ?
Tôi có vai trò trong tiêu hóa
thức ăn .
2. Tôi còn bảo vệ răng miệng .
3. Tôi có enzim amilaza
Tôi là ai ?
Em có biết ?
Tôi là `` nước bọt`` trong khoang miệng
- Nước bọt không chỉ có vai trò trong tiêu hóa ở khoang miệng. Mà còn tham gia bảo vệ răng miệng (nhờ có chất lizôzim có tác dụng sát khuẩn)
- Vào ban đêm và khi uống thuốc kháng sinh nước bọt tiết ra ít ,sẽ là điều kiện cho vi khuẩn phát triển ở nơi vết thức ăn còn dính lại, tạo môi trường axit gây viêm răng lợi, và làm cho miệng có mùi hôi.
=> Cần vệ sinh răng miệng đúng cách sau khi ăn, đặc biệt sau bữa tối.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài trả lời câu hỏi SGK
ẹoùc mục "Em có biết"
ẹoùc trửụực baứi : THệẽC HAỉNH
Chuẩn bị theo nhóm
+ Nước bọt hoà loãng(25%) lọc qua bông lọc
+ Nước bọt đun sôi
+ Hồ tinh bột
Theo các bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng, BV Nhi Đồng 1, từ đầu năm đến nay mỗi tuần họ đã phải xử lý từ 4 - 5 ca hóc, sặc thức ăn(đặc biệt là trẻ em và người già).
Người cao tuổi nên ăn chậm, từng miếng nhỏ.
NCT hay bị nghẹn do chức năng co, dãn của thực quản kém; khi ăn thường không tập trung, nhai vội, nuốt những miếng t/ăn quá to nên t/ăn dễ rơi nhầm vào khí quản, gây ho sặc sụa và nghẹt thở.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT