Bài 25. Tiêu hóa ở khoang miệng

KIỂM TRA BÀI CŨ
Răng
Họng
Các tuyến nước bọt
Thực quản
Dạ dày
(có các tuyến vị)
Tụy (Tuyến tụy)
Ruột non
(có các tuyến ruột)
Ruột già
Hậu môn
Gan
Ruột thẳng
Ruột thừa
Tá tràng
Túi mật
Lưỡi
Răng
Khoang miệng
Hệ tiêu hóa ở người
Gồm các cơ quan nào,kể tên các cơ quan đó ?
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
KIỂM TRA BÀI CŨ
Răng
Họng
Các tuyến nước bọt
Thực quản
Dạ dày
(có các tuyến vị)
Tụy (Tuyến tụy)
Ruột non
(có các tuyến ruột)
Ruột già
Hậu môn
Gan
Ruột thẳng
Ruột thừa
Tá tràng
Túi mật
Lưỡi
Răng
Khoang miệng
Hệ tiêu hóa ở người
Gồm các cơ quan nào,kể tên các cơ quan đó ?
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
BÀI 25 : TIÊU HÓA Ở KHOANG MIỆNG
CHƯƠNG V : TIÊU HÓA
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
BÀI 25 : TIÊU HÓA Ở KHOANG MIỆNG
I.TIÊU HÓA Ở KHOANG MIỆNG:
1.Cấu tạo khoang miệng
2. Hoạt động biến đổi thức ăn trong khoang miệng
II. NUỐT VÀ ĐẨY THỨC ĂN QUA THỰC QUẢN



Tuyến nước bọt
Nơi tiết nước bọt
Răng cửa
Răng hàm
Răng nanh
Lưỡi
1
2
3
4
5
6
BÀI 25 : TIÊU HÓA Ở KHOANG MIỆNG
Hình 25-1. Cấu tạo khoang miệng
I/ Tiêu hóa ở khoang miệng:
1. Cấu tạo khoang miệng:
Răng có vai trò
gì trong tiêu
hóa?
Răng: cắn, xé,
nghiền (nhai)
thức ăn
Nước bọt có vai trò
gì trong tiêu
hóa?
Nước bọt: làm mềm
thức ăn, tiết enzim
amilaza
Vai trò
của lưỡi?
Lưỡi: đảo
trộn thức ăn
1. Cấu tạo khoang miệng:
Trong khoang miệng gồm các cơ quan nào?
Gồm :
+Răng : cắn, xé, nghiền (nhai) thức ăn.
+Lưỡi :đảo trộn thức ăn
+Các tuyến nước bọt : làm mềm thức ăn và tiết emzim amilaza
RĂNG HÀM
TUYẾN NƯỚC BỌT
LƯỠI
Gai vị giác




2. Các hoạt động tiêu hoá ở khoang miệng:
Thảo luận nhóm: (3 phút)
Khi thức ăn vào miệng sẽ có những hoạt động nào xảy ra?








2. Các hoạt động tiêu hoá ở khoang miệng:
Khi thức ăn được đưa vào trong miệng sẽ diễn ra 5 hoạt động sau :
+ Tiết nước bọt
+ Nhai
+Đảo trộn thức ăn
+Hoạt động của enzim (men) amilaza trong nước bọt
+ Tạo viên thức ăn
Đường
mantôzơ
pH=7,2
t0 = 370C
Amilaza
Tinh bột
Enzim amilaza trong nước bọt có vai trò gì?
Enzim amilaza trong nước bọt biến đổi một phần tinh bột (chín) trong thức ăn thành đường Mantôzơ
Hình 25.2 : Hoạt động của enzim amilaza trong tuyến nước bọt


Tại sao khi ta nhai cơm lâu trong miệng lại thấy có cảm giác ngọt?
Enzim là gì?
Enzim là chất xúc tác sinh học, chỉ với một lượng rất nhỏ có thể thúc đẩy tốc độ phản ứng tăng lên nhiều lần.

Mỗi loại enzim chỉ xúc tác cho một phản ứng nhất định, trong điều kiện pH và nhiệt độ nhất định
Vì tinh bột trong cơm đã chịu tác dụng của enzim amilaza trong nước bọt biến đổi một phần tinh bột thành đường Mantozo , đường này tác dụng vào gai vị giác trên lưỡi làm cho ta có cảm giác ngọt.






Bảng 25 : Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng
1.Tiết nước bọt
2.Nhai
3.Đảo trộn thức ăn
4.Tạo viên thức ăn
5.Hoạt động của enzim Amilaza trong nước bọt
Hoạt động nhóm : Nối cột 1 tương ứng với cột 2,3 về hoạt động biến đổi thức ăn trong khoang miệng (5 phút )
VD : 1-a-g
1. Tiết nước bọt
b.Tuyến nước bọt
2.Nhai
f. Làm ướt và mềm thức ăn.
c.Răng
e.Làm mềm và nhuyễn thức ăn
3.Đảo trộn thức ăn
a. Răng, lưỡi,
các cơ môi, má
k.Làm thức ăn
thấm đẫm nước bọt.
4 Tạo viên thức ăn
g.Tạo viên thức ăn
vừa nuốt.
5.Hoạt động của enzim Amilaza trong nước bọt
d.Enzim Amilaza
h.Biến đổi một phần
tinh bột (chín)trong thức
ăn thành đường mantôzơ.
I.BIẾN ĐỔI LÍ HỌC
II.BIẾN ĐỔI HÓA HỌC






Bảng 25 : Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng
1.Tiết nước bọt
b.Tuyến nước bọt
2.Nhai
f.Làm ướt và mềm thức ăn.
c.Răng
e.Làm mềm và nhuyễn thức ăn
3.Đảo trộn thức ăn
a.Răng, lưỡi,
các cơ môi, má
k.Làm thức ăn
thấm đẫm nước bọt.
4.Tạo viên thức ăn
a.Răng, lưỡi,
các cơ môi, má
g.Tạo viên thức ăn
vừa nuốt.
5.Hoạt động của enzim Amilaza trong nước bọt
d.Enzim
Amilaza
h.Biến đổi một phần
tinh bột (chín)trong thức
ăn thành đường mantôzơ.
Đáp án : 1-b-f 2-c-e 3-a-k 4-a-g 5-d-h

2. Các hoạt động tiêu hoá ở khoang miệng:
b) Biến đổi hoá học :
Biến đổi lí học :

Nhờ hoạt động phối hợp của răng, lưỡi, các cơ môi và má cùng các tuyến nước bọt làm cho thức ăn đưa vào khoang miệng trở thành viên thức ăn mềm, nhuyễn, thấm đẫm nước bọt và dễ nuốt.
Một phần tinh bột (chín) được enzim amilaza biến đổi thành đường mantôzơ.
Trong 2 quá trình biến đổi lí học và hoá học, ở khoang miệng sự biến đổi nào là quan trọng hơn, tại sao?
II/ Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản
Hình 25-3. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản
Khi viên thức ăn đưuợc tạo ra và thu gom trên mặt lưuỡi .
Nhờ hoạt động của lưuỡi là chủ yếu
? đẩy viên thức ăn chuyển xuống họng, vào thực quản.
Nhờ khẩu cái mềm nâng lên đóng kín 2 lỗ thông lên mũi và nắp thanh quản đóng kín lỗ khí quản .
II. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản:
Bài 25 : Tiêu hoá ở khoang miệng
Khi nào phản xạ nuốt bắt đầu?
- Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào là chủ yếu và có tác dụng gì?
- Cơ quan nào giúp thức ăn không bị lọt lên khoang mũi hoặc rơi vào thực quản khi nuốt?
Quan sát hình và cho biết: làm cách nào thức ăn có thể qua thực quản xuống dạ dày ?
Khi thức ăn xuống thực quản, các cơ ở thực quản lần luượt co dãn đẩy dần viên thức ăn xuống dạ dày. Sau 2 -> 4 giây thức ăn từ khoang miệng xuống tới dạ dày.


II/ Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản :


Thức ăn được nuốt xuống thực quản là nhờ hoạt động chủ yếu của lưỡi và được đẩy qua thực quản xuống dạ dày nhờ hoạt động của các cơ thực quản.
Vì khi đó ta tiết nước bọt ít sẽ là điều kiện cho vi khuẩn phát triển nơi thức ăn còn dính lại ,tạo môi trường axit phá hủy lớp men răng,ngà răng ,gây viêm lợi,miệng có mùi hôi.Do đó ta cần phải vệ sinh răng miệng đúng cách sau khi ăn, đánh răng ít nhất 2 lần sau khi ăn, đặc biệt là sau bữa tối.
Vết thức ăn còn dính
ở nơi khó làm sạch
Vi khuẩn sinh sôi
nơi vết thức ăn
Vi khuẩn phá hủy
lớp men răng,ngà răng,gây viêm tủy răng
Răng bình thường
Răng bị sâu
Lớp men răng
Lớp ngà răng
Tủy răng
Xương hàm
Các mạch máu
Tại sao vào buổi tối truước khi đi ngủ không nên ăn đồ ngọt và phải đánh răng sau khi ăn?

Trò chơi "Ô chữ bí ẩn"
Từ khóa hôm nay là một
câu thành ngữ trong ăn uống. Có 11 chữ cái.
Ô CHữ
3
1
2
4
5
6
7
8
9
10
11
T H ự C Q U ả N
M a N t o z ơ
A m i l a z a
L í h ọ c
T i n h b ộ t
C O Đ Ẩ Y
s â u r ă n g
ô chữ bí ẩn
k H ẩ u c á i m ề m
k H o a n g m i ệ n g
L U ư ỡ i
B a
Trong khoang miệng có bao nhiêu đôi tuyến nưUớc bọt?
Cơ quan có chức năng đảo trộn và tạo viên thức ăn?
2 chữ cái
4 chữ cái
7 chữ cái
7 chữ cái
8 chữ cái
5 chữ cái
7 chữ cái
5 chữ cái
7 chữ cái
10 chữ cái
11 chữ cái
11 chữ cái
Cơ quan dẫn thức ăn từ khoang miệng xuống dạ dày?
Sản phẩm tạo ra từ biến đổi hoá học ở khoang miệng?
Tên loại enzim tiêu hoá có trong nưUớc bọt?
ở khoang miệng thức ăn chủ yếu bị biến đổi này?
Enzim trong nUước bọt có khả năng biến đổi chất này?
Thực quản D� làm gì để tống thức ăn xuống dạ dày?
Nếu ăn nhiều đồ ngọt vào buổi tối và lUười chải răng sẽ mắc bệnh này?
Cơ Quan giúp thức ăn không bị lọt vào khoang mũi khi nuốt?
Nơi đầu tiên diễn ra quá trình tiêu hoá thức ăn?
n H a i k ĩ n o l â u
Tại sao không đưuợc vừa ăn vừa cưuời đùa nói chuyện?
Nắp thanh quản không đậy kịp, khẩu cái mềm chưua kịp nâng lên, thức ăn lọt lên khoang mũi hoặc rơi vào khí quản -> sặc.
Đánh dấu X vào cột có biến đổi tuương ứng xảy ra trong khoang miệng khi ăn những món sau:
Bài tập :
Các hiện tưuợng
Đánh dấu X vào cột có biến đổi tuương ứng xảy ra trong khoang miệng khi ăn những món sau:
Bài tập :
X
X
X
X
X
X
X
Các hiện tưuợng
Dặn dò
- Học bài và làm bài trong vở bài tập
Đọc trưuớc bài sau:
+ Đọc trưuớc bài mới
+ Xem lại cấu tạo chung thành ống tiêu hóa để so sánh với thành dạ dày.