Bài 25. Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện

Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh về tham dự hội giảng cấp huyện - đợt I
Năm học: 2008 - 2009
A
B
S
N
Một nam châm điện mạnh có thể hút được xe tải nặng hàng chục tấn, trong khi đó chưa có một nam châm vĩnh cửu nào có được lực hút mạnh như vậy.
Nam châm điện được tạo ra như thế nào, có lợi hơn gì so với nam châm vĩnh cửu?
I.Sự nhiễm từ của sắt , thép
1) Thí nghiệm ( sgk)
Khi đóng công tắc K, có hiện tượng gì xảy ra đối với lá thép?
................................
Lá thép bị hút về phía ống dây.
Đặt lõi sắt non hoặc lõi thép vào trong lòng ống dây thì có hiện tượng gì xảy ra với lá thép so với khi chưa có lõi sắt non hoặc lõi thép?
..............................
Lá thép bị hút về phía ống dây nhưng mạnh hơn trước.
Lá thép ở ống dây có lõi sắt non không bị hút, còn lá thép ở ống dây có lõi thép vẫn bị hút.
C1: Nhận xét về tác dụng từ của ống dây có lõi sắt non và ống dây có lõi thép khi ngắt dòng điện qua ống dây.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
Khi ngắt dòng điện đi qua ống dây, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ nguyên từ tính.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
1.Thí nghiệm:
a) Ống dây chưa có lõi sắt, thép:

Đóng khoá K, quan sát góc lệch của kim nam châm so với phương ban đầu
Mắc mạch điện như hình vẽ
K
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
1.Thí nghiệm:
b) Ống dây có lõi sắt, thép:

Đóng khoá K, quan sát góc lệch của kim nam châm so với phương ban đầu
Cho lõi sắt hoặc thép vào ống dây
K
1.Thí nghiệm:
c) Ống dây có lõi sắt non:

Ngắt khoá K, quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh sắt.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
Mắc mạch điện như hình vẽ
lõi sắt non
đinh sắt


Ngắt khoá K, quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh sắt.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
Mắc mạch điện như hình vẽ
Lõi thép
đinh sắt
1.Thí nghiệm:
d) Ống dây có lõi thép:

2. Kết luận:
a) Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện.
b) Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
1. Thí nghiệm ( sgk)
C4: Khi chạm mũi kéo vào đầu thanh nam châm thì sau đó mũi kéo hút được các vụn sắt. Giải thích vì sao?

Vì khi chạm vào thanh nam châm thì mũi kéo đã bị nhiễm từ và trở thành một nam châm
Mặt khác, kéo làm bằng thép nên sau khi không còn tiếp xúc với nam châm nữa, nó vẫn giữ nguyên được từ tính lâu dài.
II./ Nam châm điện:
1A - 22
Các con số khác nhau (1000, 1500) ghi trên ống dây cho biết ống dây có thể sử dụng với những số vòng khác nhau, tuỳ theo cách chọn để nối 2 đầu ống dây với nguồn điện.
1A- 22?
Lõi sắt non
ống dây dẫn
Có thể làm tăng từ lực của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách :
- Tăng cường độ chạy qua các vòng dây
-Tăng số vòng của ống dây (ký hiệu là n)
II./ Nam châm điện:
C3: So sánh các nam châm điện: a và b; c và d; b,d và e nam châm nào mạnh hơn?
I = 1A
n = 250
I = 1A
n = 500
I = 1A
n = 300
I = 1A
n = 500
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 750
a)
b)
c)
d)
b)
d)
e)
Nam châm b mạnh hơn nam châm a
Nam châm d mạnh hơn
nam châm c
Nam châm e mạnh hơn nam châm b và d
C5: Muốn nam châm điện mất hết từ tính thì làm thế nào. Tại sao?
-
III./ Vận dụng:
K
Chỉ cần ngắt khoá K
C6: Trả lời câu hỏi phần mở bài:

III./ Vận dụng:
Lợi thế của nam châm điện:
Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cường độ dòng điện chạy qua ống dây.
Chỉ cần ngắt dòng diện qua ống dây là nam châm điện mất hết từ tính.
Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm bằng cách thay đổi chiều dòng điện qua ống dây.

Hãy điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống để được câu đúng ý nghĩa vật lí ?
1) Sắt thép , niken,côban và các vật liệu từ khác đặt trong từ trường , đều bị ...................
2) Sau khi đã bị nhiễm từ................. không giữ được từ tính lâu dài, còn .............giữ được từ tính lâu dài.
3) Có thể làm .................. của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng .................................. chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng dây của ống dây
sắt non
nhiễm từ
thép
cường độ dòng điện
Dặn dò và bài tập về nhà:
Học kỹ phần ghi nhớ
Làm bài tập 25 trang 31 SBT
Hướng dẫn: Vận dụng quy tắc nắm tay phải và sự nhiễm từ của sắt thép có thể giải được.
Bài 25.3: Nếu một đầu kẹp giấy bị hút tại cực S thì đầu đó là cực N, từ đó suy ra tên các từ cực của đầu còn lại và các kẹp giấy khác.