Bài 25. Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện

1
Phòng GD&ĐT TP Bắc Ninh
Trường THCS Phong Khê
Biên soạn: Nguyễn Văn Yên
Tiết 27 Sự nhiễm Từ của sắt, thép - Nam châm điện
2
Kiểm tra bài cũ
1.So sánh từ phổ của thanh nam châm và từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua?
2. Phát biểu quy tắc nắm tay phải?
+ Phần từ phổ bên ngoài giống nhau.
+ Bên trong khác nhau: Trong lòng ống dây cũng có đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.
Quy tắc nắm tay phải: Nắm tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều đường sức từ trong lòng ống dây
3
Hình dưới cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng QTNTP để xác định tên các từ cực của ống dây.
A
B
Cực Bắc
Cực Nam
4
Một nam châm điện mạnh có thể hút được xe tải nặmg hàng chục tấn, trong khi đó chưa có một năm châm vĩnh cửu nào có được lực hút mạnh như vậy.
Nam châm điện được tạo ra như thế nào, có lợi hơn gì so với nam châm vĩnh cửu?
Chúng ta sang bài hôm nay:
Tiết 27
Sự nhiễm Từ của sắt, thép - Nam châm điện
5
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
1.Thí nghiệm:
a) Ống dây chưa có lõi sắt, thép:

Đóng khoá K, quan sát góc lệch của kim nam châm so với phương ban đầu
Mắc mạch điện như hình vẽ
K
6
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
1.Thí nghiệm:
b) Ống dây có lõi sắt, thép:

Đóng khoá K, quan sát góc lệch của kim nam châm so với phương ban đầu
Cho lõi sắt hoặc thép vào ống dây
K
7
1.Thí nghiệm:
c) Ống dây có lõi sắt non:

Ngắt khoá K, quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh sắt.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
Mắc mạch điện như hình vẽ
lõi sắt non
đinh sắt
8


Ngắt khoá K, quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh sắt.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
Mắc mạch điện như hình vẽ
Lõi thép
đinh sắt
1.Thí nghiệm:
d) Ống dây có lõi thép:

9
C1: Nhận xét về tác dụng từ của ống dây có lõi sắt non và ống dây có lõi thép khi ngắt dòng điện qua ống dây.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
Khi ngắt dòng điện đi qua ống dây, lõi sắt non mất hét từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ nguyên từ tính.
10
2. Kết luận:
a) Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện.
b) Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính.
I./ Sự nhiễm từ của sắt, thép:
11
1A - 22
II./ Nam châm điện:
C2: Quan sát và chỉ ra các bộ phận của nam châm điện. Cho biÕt ý nghÜa cña c¸c con sè kh¸c nhau ghi trªn èng d©y
Lõi sắt non
1A - 22
Khuôn nhựa
ống dây
Nam châm điện
kẹp giấy
Các con số khác nhau (1000, 1500) ghi trên ống dây cho biết ống dây có thể sử dụng với những số vòng khác nhau, tuỳ theo cách chọn để nối 2 đầu ống dây với nguồn điện.

Dòng chữ
Cho biết ống dây dùng với dòng điện có cường độ 1A, điện trở ống dây 22
12
C3: So sánh các nam châm điện: a và b; c và d; b,d và e nam châm nào mạnh hơn?
I = 1A
n = 250
I = 1A
n = 500
I = 1A
n = 300
I = 1A
n = 500
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 750
a)
b)
c)
d)
b)
d)
e)
NC b mạnh hơn a
NC d mạnh hơn c
NC e mạnh hơn b và d
13
III./ Vận dụng:
C4: Khi chạm mũi kéo vào đầu thanh nam châm thì sau đó mũi kéo hút được các vụn sắt. Giải thích vì sao?

Vì khi chạm vào thanh nam châm thì mũi kéo đã bị nhiễm từ và trở thành một nam châm
Mặt khác, kéo làm bằng thép nên sau khi không còn tiếp xúc với nam châm nữa, nó vẫn giữ nghuên được từ tính lâu dài.
14
C5: Muốn nam châm điện mất hết từ tính thì làm thế nào. Tại sao?
-
III./ Vận dụng:
K
Chỉ cần ngắt khoá K
15
C6: Trả lời câu hỏi phần mở bài:

III./ Vận dụng:
Lợi thế của nam châm điện:
Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằngcách tăng số vòng dây và tăng cườngđọ dòng điện đI qua ống dây.
Chỉ cần ngắt dòng diện qua ống dây là nam châm điện mất hết từ tính.
Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm bằng cách thay đổi chiều dòng điện qua ống dây.
16
Dặn dò và bài tập về nhà:
Học kỹ phần ghi nhớ
Làm bài tập 25 trang 31 SBT
Hướng dẫn: Vận dụng quy tắc nắm tay phải và sự nhiễm từ của sắt thép có thể giải được.
Bài 25.3: Nếu một đầu kẹp giấy bị hút tại cực S thì đầu đó là cực N, từ đó suy ra tên các từ cực của đầu còn lại và các kẹp giấy khác.
17
Bài học kết thúc tại đây
Cảm ơn các em!