Bài 25. Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện

Kính chào các thầy giáo, cô giáo cùng toàn thể các em học sinh tham dự
Hội giảng đợt I
nam học 2008-2009!
Giáo viên thực hiện: Lưu đAng Tuấn
Trường: THCS Quốc Tuấn
Môn: Vật lí
Kiểm tra
Câu 1: đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua có đặc điểm gỡ? Nêu quy tắc "Nắm tay phải". Vận dụng xác định các cực từ của ống dây sau.
N
S

Trả lời:
Nam châm điện gồm một cuộn dây dẫn trong có lõi sắt non
Muốn nam châm có tính chất từ ta phải cho dòng điện chạy qua cuộn dây dẫn.
Câu 2: Nêu cấu tạo của một Nam châm điện? Muốn Nam châm có tác dụng từ ta phải làm thế nào?

Nam châm điện được tạo ra như thế nào, có lợi gỡ hơn so với Nam châm vĩnh cửu?
Cần cẩu dùng Nam châm điện
Nam châm điện
Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép
1. Thí nghiệm:
a. Thí nghiệm 1:
K
?. Hãy đọc SGK và H 25.1: Nêu mục đích của thí nghiệm (a) và các bước tiến hành thí nghiệm.
B1: Mắc mạch điện theo sơ đồ H 25.1 (SGK)
Lưu ý: Mặt phẳng của ống dây đặt song song với trục của kim Nam châm
B2: đóng K, quan sát góc lệch của kim nam châm
B3: Cho vào trong ống dây lần lượt lõi sắt non và lõi thép, so sánh góc lệch của kim nam châm
?. Hãy so sánh góc lệch của kim nam châm trong 3 lần thí nghiệm? Từ đó nêu vai trò của sắt và thép trong thí nghiệm trên.
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép
1. Thí nghiệm:
a. Thí nghiệm 1:
K

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
Nhận xét:
* Khi cho vào trong lòng ống dây lõi sắt hoặc lõi thép đều làm cho góc lệch của kim nam châm tang lên
* Góc lệch của kim nam châm khi ống dây có lõi sắt non là lớn hơn khi ống dây có lõi thép
=> Lõi sắt non hoặc lõi thép đều làm tang tác dụng từ của ống dây có dòng điện

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
đinh sắt
Lõi sắt non
Lõi thép
đinh sắt
b. Thí nghiệm 2:
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép
1. Thí nghiệm:
?. Hãy đọc SGK và H 25.1: Nêu mục đích của thí nghiệm (b) và các bước tiến hành thí nghiệm.
B1: Mắc mạch điện theo sơ đồ
B2: Ngắt khoá K, quan sát các đinh sắt
C1.Nhận xét về tác dụng từ của ống dây có lõi sắt và ống dây có lõi thép khi ngắt dòng điện qua ống dây?
Hãy nêu hiện tượng mà em quan sát được? Hiện tượng đó chứng tỏ điều gỡ?
Khi ngắt dòng điện qua ống dây, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép vẫn gi? được từ tính.

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép
1. Thí nghiệm:
2. Kết luận:
a) Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện.
b) Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính.

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
iI. Nam châm điện
?. Hãy nhắc lại các bộ phận chính của một Nam châm điện?
?. Hãy quan sát Nam châm điện trên H 25.3 và trả lời C2?
C2. Các con số khác nhau (1000, 1500) ghi trên ống dây cho biết ống dây có thể sử dụng với các số vòng khác nhau, tuỳ theo cách chọn để nối 2 đầu ống dây với nguồn điện.
Số ghi 1A-22?, cho biết ống dây được dùng với dòng điện có cường độ 1A, điện trở của ống dây là 22?
?. Có thể làm tang lực từ của Nam châm điện lên một vật bằng cách nào?
Có thể làm tang lực từ của Nam châm điện lên một vật bằng cách: tang cường độ dòng điện qua các vòng dây hoặc tang số vòng của ống dây
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép
?. Tại sao lõi của nam châm điện phải là sắt non chứ không được dùng thép?

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
iI. Nam châm điện
C3: So sánh các nam châm điện: a và b; c và d; b,d và e nam châm nào mạnh hơn?
I = 1A
n = 250
I = 1A
n = 500
I = 1A
n = 300
I = 1A
n = 500
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 750
a)
b)
c)
d)
b)
d)
e)
NC ....mạnh hơn NC...
NC ....mạnh hơn NC ...
NC ... mạnh hơn NC.....
d
e
b và d
c
b
a
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
iI. Nam châm điện
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép
iII. Vận dụng

C4. Khi chạm mũi kéo vào đầu thanh nam châm thì sau đó mũi kéo hút được các vụn sắt. Giải thích vì sao?
Kéo được làm bằng thép
Khi chạm vào đầu thanh Nam châm, mũi kéo bị nhiễm từ trở thành một nam châm. Khi không tiếp xúc với nam châm nưã, do mũi kéo làm bằng thép nên vẫn gi? được từ tính lâu dài.

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
iI. Nam châm điện
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép
iII. Vận dụng
C5. Muốn nam châm điện mất hết từ tính thỡ làm thế nào?
Trả lời:
Muốn nam châm điện mất hết từ tính chỉ cần ngắt dòng địên qua ống dây của nam châm.


Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
iI. Nam châm điện
i. Sự nhiễm từ của sắt, thép
iII. Vận dụng
C6. Nam châm điện có lợi gỡ hơn so với nam châm vĩnh cửu?

Các lợi thế của nam châm điện:
Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tang số vòng dây và tang cường độ dòng điện đi qua ống dây.
Chỉ cần ngắt dòng diện qua ống dây là nam châm điện mất hết từ tính.
Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm bằng cách thay đổi chiều dòng điện qua ống dây.



Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
bài tập củng cố
Bài 1. Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về sự nhiễm từ của sắt?
Sắt đặt trong từ trường sẽ bị nhiễm từ
Sắt bị nhiễm từ sau đó bỏ ra khỏi từ trường sẽ mất hết từ tính
Sự nhiễm từ của sắt được ứng dụng chế tạo nam châm điện
Các phát biểu A,B,C đều đúng
Bài 2. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về sự nhiễm từ của thép?
Thép đặt trong từ trường sẽ bị nhiễm từ
Thép bị nhiễm từ sau đó bỏ ra khỏi từ trường sẽ mất hết từ tính ngay
Sự nhiễm từ của thép được ứng dụng chế tạo nam châm vĩnh cửu
Cùng điều kiện, thép nhiễm từ yếu hơn sắt

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
Bài 3. điền từ, cụm từ tích hợp vào dấu (...)
Sắt, thép,Niken,coban và các vật liệu từ khác đặt trong từ trường đều bị................
Sau khi bị nhiễm từ, .............không gi? được từ tính lâu dài, còn............... Gi? được từ tính lâu dài.
Có thể làm tang lực từ của ........................lên một vật bằng cách tang cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tang................... của ống dây.
Nhiễm từ
Sắt non
thép
Nam châm điện
Số vòng
Ghi nhớ bài học

Tiết 27, Bài 25.
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
Bài 4. Em hãy nêu phương án chế tạo nam châm điện, chế tạo nam câm vĩnh cửu?
hướng dẫn - dặn dò
Xem lại các thí nghiệm về sự nhiễm từ của sắt và thép
Học thuộc phần ghi nhớ bài học
đọc mục "có thể em chưa biết" để tỡm hiểu thêm các cách làm tang lực từ của nam châm điện
Làm các bài tập 25.1;25.2;25.3;25.4 (SBT/ tr 31)
Tỡm hiểu một vài ứng dụng của nam châm.
Bài học đến đây kết thúc.
Kính chúc các thầy giáo, cô giáo mạnh khoẻ, chúc các em học sinh cham ngoan học giỏi.