Bài 25. Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện

Nắm tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều đường sức từ trong lòng ống dây.
Phát biểu quy tắc bàn nắm tay phải.
Hãy xác định chiều của đường sức từ trong ống dây (theo hình sau).Từ đó chỉ ra các từ cực của ống dây.
Kiểm tra bài cũ
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều đường sức từ trong lòng ống dây.
S
N

Cần cẩu dùng Nam châm điện
Nam châm điện
Thí nghiệm 1
Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây.
1
2
3
Bắc
nam
Lõi sắt non
Lõi thép
Biến trở
Ống dây
Ngắt khoá K, quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh sắt.
lõi sắt non
đinh sắt
Thí nghiệm 2
Ngắt khoá K, quan sát hiện tượng xảy ra với các đinh sắt.
lõi thép
đinh sắt
Thí nghiệm 2
-
Lõi sắt non
1A - 22
Khuôn nhựa
ống dây
1A - 22
Nam Châm điện
Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng dây của ống dây.
Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện bằng cách nào?
C3: So sánh các nam châm điện: a và b; c và d; b,d và e nam châm nào mạnh hơn?
I = 1A
n = 250
I = 1A
n = 500
I = 1A
n = 300
I = 1A
n = 500
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 750
a)
b)
c)
d)
b)
d)
e)
NC b mạnh hơn a
NC d mạnh hơn c
NC e mạnh hơn b và d
Ghi nhớ
1. Sắt, thép, ni ken, cô ban và các vật liệu từ khác đặt trong từ trường, đều bị …………
2. Sau khi đã bị nhiễm từ, ………..không giữ được từ tính lâu dài,còn thép vẫn giữ được từ tính lâu dài.
3. Có thể làm ……………..của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
nhiễm từ
sắt non
tăng lực từ
Hãy điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống để được câu đúng ý nghĩa vật lý:
C4:Khi chạm mũi kéo vào đầu thanh nam châm thì sau đó mũi kéo hút được các vụn sắt. Giải thích vì sao?

Vì khi chạm vào thanh nam châm thì mũi kéo đã bị nhiễm từ và trở thành một nam châm.
Mặt khác, kéo được làm bằng thép nên sau khi không còn tiếp xúc với nam châm nữa, kéo vẫn giữ được từ tính lâu dài.
Vận dụng
C5: Muốn nam châm điện mất hết từ tính thì làm thế nào. Tại sao?
-
K
Chỉ cần ngắt khoá K
Vận dụng
C6: Trả lời câu hỏi phần mở bài:

Lợi thế của nam châm điện:
- Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cường độ dòng điện đi qua ống dây.
- Chỉ cần ngắt dòng điện qua ống dây là nam châm điện mất hết từ tính.
- Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm bằng cách thay đổi chiều dòng điện qua ống dây.
Vận dụng
Cách chế tạo một nam châm điện và một la bàn đơn giản
*Nam châm điện
Dùng dây dẫn có vỏ bọc cách điện quấn quanh một chiếc đinh sắt.
Khi đó chiếc đinh có thể hút được sắt, thép và trở thành một nam châm điện.
Mắc hai đầu dây dẫn vào hai cực của một quả pin.
*La bàn
Đặt chiếc kim khâu dọc theo chiếc đinh trên, sau vài phút kim cũng trở thành một nam châm.
Đặt miếng xốp nhỏ trên mặt nước rồi đặt kim này lên miếng xốp.
Kim luôn định hướng theo phương Nam – Bắc.
BẮC
NAM
*Nam châm điện
Cách chế tạo một nam châm điện và một la bàn đơn giản
Vì sao vật bị nhiễm từ ?
S
Vì sao vật bị mất từ tính ?
N
Hãy tìm hiểu xem để giữ gìn từ tính cửu nam châm vĩnh cửu được bền lâu ta làm thế nào ?