Bài 25. Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện

Trường: THCS Thanh Thủy
THANH HÀ – HẢI DƯƠNG
Bộ môn: VẬT LÝ
16:48:25
1
Tr?nh Xuy?n
Kiểm tra bài cũ
1.So sánh từ phổ của thanh nam châm và từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua?
Phần từ phổ bên ngoài giống nhau.
Bên trong khác nhau: Trong lòng ống dây cũng có đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.
2. Phát biểu quy tắc nắm tay phải?
Quy tắc nắm tay phải: Nắm tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều đường sức từ trong lòng ống dây.
3. Hình dưới cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng quy tắc nắm tay phải để xác định tên các từ cực của ống dây.
3
A
B
Từ cực bắc
Từ cực nam
Trả lời
Một nam châm điện mạnh có thể hút được xe tải nặng hàng chục tấn, trong khi đó chưa có nam châm vĩnh cửu nào có lực hút mạnh như vậy. Vậy nam châm điện được cấu tạo như thế nào, và có gì lợi hơn nam châm vĩnh cửu?
I. Sự nhiễm từ của sắt, thép
1. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình 25.1 SGK. Quan sát và cho biết hiện tượng xảy ra.
a. Thí nghiệm 1
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
K
Ống dây không có lõi thép (sắt non)
Ống dây có lõi thép (sắt non)
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
K
K
Ống dây không có lõi thép (sắt non)
Ống dây có lõi thép (sắt non)
Quan sát và cho nhận xét về góc lệch của kim nam châm so với trường hợp ống dây không có lõi sắt (thép).
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
I. Sự nhiễm từ của sắt, thép
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
1. Thí nghiệm
a. Thí nghiệm 1
Nhận xét: Góc lệch của kim nam châm trong trường hợp ống dây có lõi sắt hoặc thép lớn hơn góc lệch của kim nam châm trong trường hợp ống dây không có lõi sắt hoặc thép.
b. Thí nghiệm 2
Bố trí thí nghiệm như hình 25.2 SGK
Hãy cho biết hiện tượng xảy ra với đinh sắt trong các trường hợp sau:
Ống dây có lõi sắt non đang hút đinh. Ngắt công tắc K
Ống dây có lõi thép đang hút đinh. Ngắt công tắc K
Ống dây có lõi sắt non
Ống dây có lõi thép
I. Sự nhiễm từ của sắt, thép
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
1. Thí nghiệm
a. Thí nghiệm 1
Nhận xét: Góc lệch của kim nam châm trong trường hợp ống dây có lõi sắt hoặc thép lớn hơn góc lệch của kim nam châm trong trường hợp ống dây không có lõi sắt hoặc thép.
b. Thí nghiệm 2
Nhận xét: Khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép vẫn giữ được từ tính lâu dài
I. Sự nhiễm từ của sắt, thép
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
1. Thí nghiệm
a. Thí nghiệm 1
b. Thí nghiệm 2
2. Kết luận
 Lõi sắt hoặc thép đã làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện chạy qua vì khi đặt trong từ trường sắt, thép bị nhiễm từ và trở thành các nam châm.
 Khi ngắt dòng điện, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép vẫn giữ được từ tính.
I. Sự nhiễm từ của sắt, thép
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
 Lõi sắt hoặc thép đã làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện chạy qua vì khi đặt trong từ trường sắt, thép bị nhiễm từ và trở thành các nam châm.
 Khi ngắt dòng điện, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép vẫn giữ được từ tính.
II. Nam châm điện
 Cấu tạo: Gồm ống dây dẫn trong có lõi sắt non.
Hãy cho biết ý nghĩa của các con số ghi trên nam châm điện trên hình?
I. Sự nhiễm từ của sắt, thép
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
 Lõi sắt hoặc thép đã làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện chạy qua vì khi đặt trong từ trường sắt, thép bị nhiễm từ và trở thành các nam châm.
 Khi ngắt dòng điện, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép vẫn giữ được từ tính.
II. Nam châm điện
 Cấu tạo: Gồm ống dây dẫn trong có lõi sắt non.
Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng dây của ống dây
So sánh các nam châm điện: a và b; c và d; b,d và e nam châm nào mạnh hơn?
I = 1A
n = 250
I = 1A
n = 500
I = 1A
n = 300
I = 1A
n = 500
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 750
a)
b)
c)
d)
b)
d)
e)
Nam châm b mạnh hơn a
Nam châm d manh hơn c
Nam châm e mạnh hơn b và d
Việc sử dụng Nam châm điện thay cho các động cơ nhiệt để vận chuyển hàng hoá(sắt, thép…) trong sản xuất giúp phần bảo vệ môi trường
Tiết 27: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP. NAM CHÂM ĐIỆN
Câu 2: Cho cuộn dây như hình vẽ:
Hãy chọn đúng hoặc sai? Vẽ hình để Giải thích?
Khi đóng khoá K, cuộn dây CD giống như một thanh nam châm

Kiểm tra 15 phút
b. Chiều dòng điện I đi từ D đến C ở cuộn dây như hình vẽ
c. Áp dụng quy tắc nắm tay phải, chiều đường sức từ trong lòng ống dây đi từ C sang D
d. Đầu C của cuộn dây là cực Bắc
e. Nếu đổi chiều dòng điện thì chiều đường sức từ thay đổi
f. Khi đóng khoá K nếu để thanh sắt lại gần đầu C hoặc D đều bị hút
k. Muốn đầu D là cực Bắc thì phải đổi cực của nguồn điện
Câu 1: So sánh sự nhiễm từ của sắt và thép?
Câu 2: Cho cuộn dây như hình vẽ:
Hãy chọn đúng hoặc sai? Vẽ hình để Giải thích?
Khi đóng khoá K, cuộn dây CD giống như một thanh nam châm

Kiểm tra 15 phút
b. Chiều dòng điện I đi từ C đến D ở cuộn dây như hình vẽ
c. Áp dụng quy tắc nắm tay phải, chiều đường sức từ trong lòng ống dây đi từ D sang C
d. Đầu D của cuộn dây là cực Bắc
e. Nếu đổi chiều dòng điện thì chiều đường sức từ thay đổi
f. Khi đóng khoá K nếu để thanh sắt lại gần đầu C hoặc D đều bị hút
k. Muốn đầu C là cực Bắc thì phải đổi cực của nguồn điện
Câu 1: So sánh sự nhiễm từ của sắt và thép?