Bài 25. Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ TIẾT HỌC
VẬT LÍ LỚP 9A1
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Đặt kim nam châm tự do trên trục
thẳng đứng như hình bên .
Khi đứng cân bằng kim nam châm
nằm dọc theo hướng nào ?
Trả lời:
Khi đứng cân bằng,kim nam châm nằm dọc theo hướng Nam-Bắc của địa lí.
Bắc
Nam
A
B
S
N
Câu 2:Hình vẽ cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.
Em hãy dùng quy tắc nắm tay phải để xác định tên từ cực
của ống dây.
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
I.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP
1.Thí nghiệm
a) Bố trí thí nghiệm như hình 25.1:
- Ống dây không có lõi sắt non (thép):
Bắc
Nam
Đóng khoá K cho dòng điện chạy qua ống dây,có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm ?
Đóng công tắc K cho dòng điện
chạy qua ống dây kim nam châm
bị lệch khỏi hướng Nam – Bắc .
Nhận xét 1:
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
I.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP
1.Thí nghiệm
a) Bố trí thí nghiệm như hình 25.1:
- Ống dây không có lõi sắt non (thép):
Bắc
Nam
- Ống dây có lõi sắt non:
Đóng khoá K, quan sát và cho nhận xét về góc lệch của kim nam châm so với trường hợp ống dây không có lõi sắt non.
Góc lệch của kim nam châm khi ống dây có lõi sắt non lớn hơn so với trường hợp ống dây không có lõi sắt non.
Nhận xét 1 :
Đóng công tắc K cho dòng điện
chay qua ống dây kim nam châm
bị lệch khỏi hướng Nam – Bắc .
Nhận xét 2:
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
I.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP
1.Thí nghiệm
a) Bố trí thí nghiệm như hình 25.1:
Bắc
Nam
Qua thí nghiệm trên em hãy cho biết
lõi sắt non (thép) có tác dụng gì với
ống dây có dòng điện ?

Trả lời:
Lõi sắt non (thép) làm tăng tác dụng
từ của ống dây có dòng điện.
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
I.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP
1.Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình 25.1
b) Bố trí thí nghiệm như hình 25.2
- Ống dây có lõi sắt non đang
hút đinh sắt.Ngắt công tắc K.
lõi sắt non
đinh sắt

Lõi sắt non (thép) làm tăng tác dụng
từ của ống dây có dòng điện.
- Ống dây có lõi thép đang
hút đinh sắt.Ngắt công tắc K.
lõi thép
C1:Em hãy hận xét về tác dụng từ của ống dây có lõi sắt non
và ống dây có lõi thép khi ngắt dòng điện qua ống dây.
Trả lời C1:Khi ngắt dòng điện đi qua ống dây, lõi sắt non mất
hết từ tính, còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính.
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
I.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP
1.Thí nghiệm
Qua thí nghiệm trên em hãy rút ra kết luận về sự nhiễm từ của
sắt và thép.
Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có
dòng điện.
b) Khi ngắt điện,lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính.
2.Kết luận
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
I.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP
1.Thí nghiệm
Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác
dụng từ của ống dây có dòng điện.
b) Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết
từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được
từ tính.
2.Kết luận
II.NAM CHÂM ĐIỆN
C2: Em hãy quan sát
hình 25.3,tìm hiểu cấu tao
của nam châm điện.
1A - 22
Lõi sắt non
Ống dây
Nam châm điện có cấu tạo gồm một
ống dây dẫn trong có lõi sắt non.
Em hãy cho biết ý nghĩa các con số khác nhau ghi trên ống dây ?
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
I.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP
1.Thí nghiệm
Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác
dụng từ của ống dây có dòng điện.
b) Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết
từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được
từ tính.
2.Kết luận
II.NAM CHÂM ĐIỆN
Nam châm điện có cấu tạo gồm một
ống dây dẫn trong có lõi sắt non.
Ý nghĩa các số ghi trên
ống dây:
Có thể tăng lực từ của nam châm điện
tác dụng lên một vật bằng cách tăng
cường độ dòng điện chạy qua các vòng
dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
-
Các số 1A - 22 cho
biết cường độ dòng điên
định mức và điện trở của
ống dây.
Các số (1000 – 1500) ghi
trên ống dây cho biết ống
dây có thể sử dụng với số
vòng khác nhau.
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
I.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP
1.Thí nghiệm
Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác
dụng từ của ống dây có dòng điện.
b) Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết
từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được
từ tính.
2.Kết luận
II.NAM CHÂM ĐIỆN
Nam châm điện có cấu tạo gồm một
ống dây dẫn trong có lõi sắt non.
Có thể tăng lực từ của nam châm điện
tác dụng lên một vật bằng cách tăng
cường độ dòng điện chạy qua các vòng
dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
-
C 3:So sánh các nam châm
điên được mô tả trên
hình 24.5.
Trong các nam châm điện
a và b;c và d; b,d và e thì
nam châm nào mạnh hơn.
C3: So sánh các nam châm điện: a và b; c và d; b,d và e nam châm nào mạnh hơn?
I = 1A
n = 250
I = 1A
n = 500
I = 1A
n = 300
I = 1A
n = 500
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 750
a)
b)
c)
d)
b)
d)
e)
d mạnh hơn c
e mạnh hơn d,b
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
b mạnh hơn a
III.Vận dụng:
C4: Khi chạm mũi kéo vào đầu thanh nam châm thì sau đó mũi kéo hút được các vụn sắt. Giải thích vì sao?

Trả lời C4: Khi chạm vào thanh nam châm mũi kéo bị nhiễm từ và trở thành một nam châm, mặt khác kéo làm bằng thép nên sau khi không còn tiếp xúc với nam châm nữa, nó vẫn giữ được từ tính lâu dài
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
C5: Muốn nam châm điện mất hết từ tính thì làm thế nào?
-
III.Vận dụng:
K
Trả lời C5 Muốn nam châm điện mất hết từ tính thì ta chỉ cần ngắt dòng điện đi qua ống dây của nam châm.
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
III.Vận dụng:
Trả lời C6: Nam châm điện cấu tạo gồm ống dây trong có lõi sắt non. Có thể chế tạo được nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây hoặc tăng cường độ dòng điện chạy qua ống dây. Chỉ cần ngắt dòng điện qua ống dây là nam châm điện mất từ tính .
Bài 25:SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP - NAM CHÂM ĐIỆN
C6:Một nam châm điện mạnh có thể hút được những vật nặng hàng chục tấn, trong khi đó chưa có một nam châm vĩnh cửu nào có được lực hút mạnh như thế.
Tai sao nam châm điện lại có lực hút mạnh như vậy ?
Nam châm điện được tạo ra như thế nào và có gì lợi hơn so với nam châm vĩnh cửu ?
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Để tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật , ngoài
việc tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng
số vòng của ống dây,còn có các cách khác nhau như cho lõi sắt
non một hình dạng thích hợp,tăng khối lượngcủa nam châm điện.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Về nhà xem và chuẩn bị bài 26 ứng dụng của nam châm.
- Bài tập về nhà : 25.1 ; 25.2 ;25.3 ; 25.4 SBT.
CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH VUI KHỎE !