Bài 25. Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện

Môn: Vật lý Lớp 9B
Tiết PPCT: 29
Kiểm tra bài cũ
Hãy mô tả cấu tạo và hoạt động của một nam châm điện?
Nam châm điện gồm 1 ống dây dẫn trong có lõi sắt non.
Khi cho dòng điện chạy qua ống dây, lõi sắt bị nhiễm từ và trở thành nam châm.
Bắc
nam
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
Tại sao một cuộn dây có dòng điện chạy qua quấn quanh 1 lõi sắt non lại tạo thành nam châm điện?
Tại sao lõi của nam châm điện là lõi sắt non mà không phải lõi thép?
Nam châm điện được tạo ra như thế nào? Có gì lợi hơn so với nam châm vĩnh cửu?
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
1.Thí nghiệm.
a) Thí nghiệm 1.
Lõi thép
Lõi sắt non
A
B
C
Bắc
nam
M
O
-Đóng công tắc khi ống dây không có lõi sắt non hoặc lõi thép: quan sát hiện tượng xảy ra với kim nam châm. Ngắt công tắc, quan sát hiện tượng xảy ra với kim nam châm.
-Đóng công tắc khi ống dây có lõi sắt non hoặc lõi thép: quan sát hiện tượng xảy ra với kim nam châm. Ngắt công tắc, quan sát hiện tượng xảy ra với kim nam châm.
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
1.Thí nghiệm.
a) Thí nghiệm 1.
Nhận xét: Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện.
b) Thí nghiệm 2.
Lõi thép
Lõi sắt non
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
1.Thí nghiệm.
a) Thí nghiệm 1.
Nhận xét: Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện.
b) Thí nghiệm 2.
Nhận xét: Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép vẫn giữ được từ tính.
Sự nhiễm từ của sắt non
và của thép có gì khác nhau?
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
I- Sự nhiễm từ của sắt, thép
II- Nam châm điện
C2.
Các con số khác nhau (1000, 1500) ghi trên ống dây cho biết ống dây có thể được sử dụng với những số vòng dây khác nhau, tuỳ theo cách chọn để nối hai đầu ống dây với nguồn điện.
- Dòng chữ (1A-22Ω) cho biết ống dây được dùng với dòng điện tối đa là I = 1A và điện trở lớn nhất là R = 22Ω.
C3.
C3: So sánh các nam châm điện: a và b; c và d; b,d và e nam châm nào mạnh hơn?
I = 1A
n = 250
I = 1A
n = 500
I = 1A
n = 300
I = 1A
n = 500
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 300
I = 2A
n = 750
a)
b)
c)
d)
b)
d)
e)
NC b mạnh hơn a
NC d mạnh hơn c
NC e mạnh hơn b và d
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
I- Sự nhiễm từ của sắt, thép
II- Nam châm điện
Ghi nhớ

1. Sắt, thép, ni ken, cô ban và các vật liệu từ khác đặt trong từ trường, đều bị …………
2. Sau khi đã bị nhiễm từ, ………..không giữ được từ tính lâu dài.
3. Có thể làm ……………..của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
nhiễm từ
sắt non
tăng lực từ
Hãy điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống để được câu đúng ý nghĩa vật lý:
Bài tập củng cố
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
I- Sự nhiễm từ của sắt, thép
II- Nam châm điện
III- Vận dụng
C4.
Khi chạm mũi kéo vào đầu thanh nam châm thì sau
đó mũi kéo hút được các vụn sắt. Giải thích vì sao?
Khi chạm vào đầu thanh nam châm thì mũi kéo bị nhiễm từ và trở thành một nam châm.
Mặt khác, kéo làm bằng thép nên sau khi không còn tiếp xúc với nam châm nữa nó vẫn giữ được từ tính lâu dài.
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
I- Sự nhiễm từ của sắt, thép
II- Nam châm điện
III- Vận dụng
C4.
C5.
Muốn nam châm điện mất hết từ tính ta chỉ cần ngắt dòng điện đi qua ống dây của nam châm.
Muốn nam châm điện mất hết từ tính thì
làm thế nào?
-
K
BÀI 25
Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện
I- Sự nhiễm từ của sắt, thép
II- Nam châm điện
III- Vận dụng
Lợi thế của nam châm điện:
- Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cường độ dòng điện đi qua ống dây.
- Chỉ cần ngắt dòng điện đi qua ống dây là nam châm điện mất hết từ tính.
- Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây.
C4.
C5.
C6.
Nam châm điện được tạo ra như thế nào,có gì lợi
hơn so với nam châm vĩnh cửu?
BĐTD
1) Điều nào sau đây là đúng khi nói về sự nhiễm từ của sắt ?
A. Sắt đặt trong ống dây có dòng điện chạy qua, nó sẽ bị nhiễm từ.
B. Khi lõi sắt trong ống dây đang bị nhiễm từ, nếu cắt dòng điện thì lõi sắt sẽ mất từ tính.
C. Sự nhiễm từ của sắt được ứng dụng trong việc chế tạo nam châm điện.
D. Cả ba phát biểu trên.
O
Bài tập củng cố
2) Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về sự nhiễm từ của thép ?
A. Khi đặt một lõi thép trong từ trường, lõi thép bị nhiễm từ.
B. Trong cùng một điều kiện như nhau, thép nhiễm từ mạnh hơn sắt.
C. Khi đã nhiễm từ, thép duy trì từ tính kém hơn sắt.
D. Một đáp án khác.
O
Bài tập củng cố
Học mà vui
Cách chế tạo một nam châm điện và một la bàn đơn giản
*Nam châm điện
Dùng dây dẫn có vỏ bọc cách điện quấn quanh một chiếc đinh sắt.
Khi đó chiếc đinh có thể hút được sắt, thép và trở thành một nam châm điện.
Mắc hai đầu dây dẫn vào hai cực của một quả pin.
*La bàn
Đặt chiếc kim khâu dọc theo chiếc đinh trên, sau vài phút kim cũng trở thành một nam châm.
Đặt miếng xốp nhỏ trên mặt nước rồi đặt kim này lên miếng xốp.
Kim luôn định hướng theo phương Nam – Bắc.
BẮC
NAM
*Nam châm điện
Cách chế tạo một nam châm điện và một la bàn đơn giản
Bài về nhà
* Học thuộc ghi nhớ của bài học.
* Làm các bài tập: 25. 3, 4 / SBT.
25. a, b / VBT.
1, 2, 3 / PHT.
* Soạn bài “Ứng dụng của nam châm”