Bài 25. Phương trình cân bằng nhiệt

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
V?T LÍ 8
NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC
GD

TRường THCS Nguyễn Văn Cừ
Người thực hiện
Đỗ Thị Hồi
Kiểm tra bài cũ:
Hãy viết công thức tính nhiệt lượng vật thu vào khi nóng lên giải thích ý nghĩa, đơn vị của từng đại lượng trong công thức ?
Q
m
?t = t2- t1
? C
Trả lời :
Q = m.C.t
Trong đó :
là nhiệt lượng vật thu vào ( J )
là khối lượng của vật ( Kg )
là độ tăng nhiệt độ 0C (*K )
là nhiệt dung riêng ( J/Kg.K
Quan sát hình sau
Ai đúng, ai sai ?
Đố biết khi nhỏ một giọt nước sôi vào một ca đựng nước nóng thì giọt nước truyền nhiệt cho ca nước hay ca nước truyền nhiệt cho giọt nước ?
Dễ quá ! Nhiệt phải truyền từ vật có nhiệt năng lớn hơn sang vật có nhiệt năng nhỏ hơn, nghĩa là từ ca nước sang giọt nước.
Không phải ! Nhiệt phải truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn, nghĩa là từ giọt nước sang ca nước.
Thái
Bình
An
PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT
????
I/- Nguyên lí truyền nhiệt :
? 1- Nhiệt truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn
? 2-Sự truyền nhiệt xảy ra cho tới khi nhiệt độ của hai vật bằng nhau thì ngừng lại
? 3- Nhiệt lượng do vật này toả ra bằng nhiệt lượng do vật kia thu vào
Ví dụ minh hoạ như sau :
Vật A
Nhiệt độ cao
Vật B
Nhiệt độ thấp
Tiếp xúc nhau
Nhiệt lượng toả ra
Nhiệt lượng
thu vào
Nhiệt độ bằng nhau
PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT
????
I/- Nguyên lí truyền nhiệt:
II/- Phương trình cân bằng nhiệt :
Nhiệt lượng toả ra cũng tính bằng công thức :
Em hãy nhắc lại công thức tính nhiệt lượng mà vật thu vào ?
Q thu vào = m .C .?t
Q toả ra = m .C .?t
Trong đó : ?t = t1- t2
với t1là nhiệt độ đầu
t2 là nhiệt độ cuối
Trong đó : ?t = t2- t1
với t1là nhiệt độ đầu
t2 là nhiệt độ cuối
? 1- Nhiệt truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn
? 2-Sự truyền nhiệt xảy ra cho tới khi nhiệt độ của hai vật bằng nhau thì ngừng lại
? 3- Nhiệt lượng do vật này toả ra bằng nhiệt lượng do vật kia thu vào
PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT
????
I/- Nguyên lí truyền nhiệt:
II/- Phương trình cân bằng nhiệt :
III/- Ví dụ về dùng phương trình cân bằng nhiệt :
Q toả ra = Q thu vào
Thả một quả cầu nhôm khối lượng 0,15kg được đun nóng tới 100oC vào một cốc nước ở 20oC. Sau một thời gian, nhiệt độ của quả cầu và của nước đều bằng 25oC. Tính khối lượng nước, coi như chỉ có quả cầu và nước truyền nhiệt cho nhau.
Tóm tắt :

m1 = 0,15 Kg
C1 = 880 J/Kg.K
t1 = 100oC
t = 25oC
C2 = 4200 J/Kg.K
t2 = 20oC
t = 25oC
------------------------
m2 = ? Kg
Nhiệt lượng quả cầu nhôm tỏa ra khi nhiệt độ hạ từ 100oC xuống 25oC là :
Giải
Q1 = m1.C1.( t1 - t )
= 0,15. 880( 100 - 25 ) =
9900 (J)
N/ lượng nước thu vào để tăng nhiệt độ từ 20oC lên 25oC là :
Q2 = m2.C2.( t - t2 )
= m2. 4200( 25 - 20)
N/ lượng quả cầu tỏa ra bằng nhiệt lượng nước thu vào
m2. 4200( 25 - 20) = 9900 (J)
Q2 = Q1
=>
m2 =
=>
= 0,47Kg
Nêu các bước giải bài toán
PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT
????
I/- Nguyên lí truyền nhiệt:
II/- Phương trình cân bằng nhiệt :
Q toả ra = Q thu vào
Thả một quả cầu nhôm khối lượng 0,15kg được đun nóng tới 100oC vào một cốc nước ở 20oC. Sau một thời gian, nhiệt độ của quả cầu và của nước đều bằng 25oC. Tính khối lượng nước, coi như chỉ có quả cầu và nước truyền nhiệt cho nhau.












Nhiệt lượng quả cầu nhôm tỏa ra khi nhiệt độ hạ từ 100oC xuống 25oC là :
Giải
Q1 = m1.C1.( t1 - t )
= 0,15. 880( 100 - 25 ) =
9900 (J)
Q2 = m2.C2.( t - t2 )
= m2. 4200( 25 - 20)
m2. 4200( 25 - 20) = 9900 (J)
Q2 = Q1
=>
m2 =
=>
= 0,47Kg
III/- Ví dụ về dùng phương trình cân bằng nhiệt :
Nêu các bước giải bài toán
B1: Xác định vật toả nhiệt, vật thu nhiệt.
B2: Viết biểu thức tính nhiệt lượng toả ra của vật toả nhiệt.
B3: Viết biểu thức tính nhiệt lượng thu vào của vật thu nhiệt.
B4: áp dụng phương trình cân bằng nhiệt để suy ra đại lượng cần tìm.
Lưu ý: Khi có 2 vật trao đổi nhiệt với nhau và t là nhiệt độ chung của 2 vật khi xảy ra cân bằng nhiệt thì phương trình cân bằng nhiệt có thể được viết như sau:
m1.c1.( t1 - t ) = m2. c2 .( t - t2 )
PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT
????
I/- Nguyên lí truyền nhiệt:
II/- Phương trình cân bằng nhiệt :
Q toả ra = Q thu vào
III/- Ví dụ về dùng phương trình cân bằng nhiệt :
IV - Vận dụng
C1: a)- Haõy duøng phöông trình caân baèng nhieät ñeå tính nhieät ñoä cuûa hoãn hôïp goàm 200g nöôùc ñang soâi ñoå vaøo 300g nöôùc ôû nhieät ñoä trong phoøng.
b)- Tiến hành thí nghiệm để kiểm tra giá trị của nhiệt độ tính được. Giải thích tại sao nhiệt độ tính được không bằng nhiệt độ đo được
Giải
Nhiệt lượng mà 200g nước sôi tỏa ra :
Q1 = m1.C.( t1 - t )
= 84000 – 840t
= 0,2 . 4200 . (100 – t )
= 840.( 100 – t )
Nhiệt lượng mà 300g nước ở nhiệt độ trong phòng thu vào :
= 1260(t - 25) = 1260 t - 31500
Q2 = m2.C.( t –t2)
= 0,3.4200. ( t – 25 )
Theo phương trình cân bằng nhiệt, ta có :
Q1 = Q2
? 84000 - 840t = 1260 t - 31500
 84000+ 31500 = 1260 t + 840t
t = 55oC
115500 = 2100t
t =115500:2100
t = 55oC
ĐS :
t = 55oC
IV/- Vận dụng:
PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT
????
I/- Nguyên lí truyền nhiệt:
II/- Phương trình cân bằng nhiệt :
III/- Ví dụ về dùng phương trình cân bằng nhiệt :
C2. Người ta thả một miếng đồng khối lượng 0,5kg vào 500g nước . Miếng đồng nguội đi từ 800C xuống 200C. Hỏi nước nhận được một nhiệt lượng bằng bao nhiêu và nóng lên bao nhiêu độ ?
C2 : Tóm tắt:
Đồng(toả) Nước (thu)
m1= 0,5kg m2 =500g =0,5kg
t1 = 800C c2 = 4200J/kg.K
t2 = 200C
c1 =380J/Kg.K
---------------------------------------
Q2 = ? ?t2 = ?
Giải
Nhiệt lượng miếng đồng tỏa ra
Q1 = m1C1( t1 - t ) = 0,5.380.( 80 - 20 )
= 11400(J)
m2.C2. ?t = 11400(J)
0,5.4200. ?t = 11400
?t = 5,43oC

Nhiệt lượng nước thu vào: Q2 = m2.C2. ?t
Theo phương trình cân bằng nhiệt: Q2 = Q1
ĐS : Q2 = 11400 J và nước nóng thêm 5,43oC
C3. Để xác định nhiệt dung riêng của một kim loại, người ta bỏ vào nhiệt lượng kế chứa 500g nước ở nhiệt độ 130C một miếng kim loại có khối lượng 400g được nung nóng tới 1000C. Nhiệt độ khi có cân bằng nhiệt là 200C. Tính nhiệt dung riêng của kim loại. Bỏ qua nhiệt lượng làm nóng nhiệt lượng kế và không khí. Lấy nhiệt dung riêng của nước là 4190J/kg.K
C3: Tóm tắt:
Kim loại(toả) Nước (thu)
m1= 400g m2 =500g
= 0,4kg =0,5kg
t1 = 1000C t`1 = 130C
t2 = 200C t2 = 200C
c2 = 4190J/kg.K
-----------------------------------------
c1 = ? tên?
IV/- Vận dụng:
PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT
????
I/- Nguyên lí truyền nhiệt:
II/- Phương trình cân bằng nhiệt :
III/- Ví dụ về dùng phương trình cân bằng nhiệt :
Nhiệt lượng miếng kim lo�i tỏa ra
Q1 = m1C1( t1 - t ) = 0,4.C1.( 100 - 20 )
Nhiệt lượng nước thu vào: Q2 = m2.C2. ?t
= 0,5 . 4190 . ( 20 - 13 ) = 14665 (J )
Theo phương trình cân bằng nhiệt: Q2 = Q1
0,4.C1.80 = 14665(J)
C1 = 14665 : 32 = 458,281
J/ kg ��
Kim loại đó là Thép
Củng cố :

Hãy nêu nguyên lí truyền nhiệt ?
Phương trình cân bằng nhiệt được viết như thế nào ?
Hãy nêu cách giải bài tập dùng: PT- CBN?
? 1- Nhiệt truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn
? 2-Sự truyền nhiệt xảy ra cho tới khi nhiệt độ của hai vật bằng nhau thì ngừng lại
? 3- Nhiệt lượng do vật này toả ra bằng nhiệt lượng do vật kia thu vào
Qtỏa = Qthu
?Bước 1 : Đọc kĩ đề
?Bước 2 : Phân tích đề tìm ra hướng giải
_ Tìm xem có bao nhiêu vật trao đổi nhiệt với nhau, vật nào thu nhiệt, vật nào toả nhiệt?
_ Nhiệt độ đầu và nhiệt độ cuối của từng vật là bao nhiêu?
_ Nhiệt độ khi cân bằng là bao nhiêu? ( nhiệt độ hỗn hợp t)
?Bước 3: Tóm tắt đề: bằng kí hiệu và đổi đơn vị cho phù hợp
?Bước 4: Giải theo dữ kiện đã tóm tắt
?Bước 5: Kiểm tra kết quả và ghi đáp số
Nhiệm vụ về nhà:
* Học bài
* Làm bài tập C3 SGK trang 89 và làm BT 25.1 đến 25.7 trong sách bài tập vật lý 8
Tìm hiểu trước các câu hỏi sau :
1/- Nhiên liệu là gì ?
2/- Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu có ý nghĩa gì ?