Bài 25. Ôn tập về thơ

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học
Môn Ngữ văn 9
năm học 2009 -2010
Ng? van - ti?t 127
I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại đã học.
Ôn tập về thơ
Nói với con
11
Sang thu
10
Viếng lăng Bác
9
Mùa xuân nho nhỏ
8
Con cò
7
ánh trăng
6
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
5
Bếp lửa
4
Đoàn thuyền đánh cá
3
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
2
Đồng chí
1

Đặc sắc nghệ thuật

Tóm tắt nội dung
Thể
Thơ
Năm
Sáng
tác
Tác
Giả
Tên
Bài thơ
TT
Nhóm 1: Em hãy điền các thông tin còn trống và sắp xếp lại các phần " Tóm tắt Nội dung và nghệ thuật" cho phù hợp với các bài thơ dưới đây?
Nhóm 2: Em hãy điền các thông tin còn trống và sắp xếp lại các phần " Tóm tắt Nội dung và nghệ thuật" cho phù hợp với các bài thơ dưới đây?
Nhóm 3: Em hãy điền các thông tin còn trống và sắp xếp lại các phần " Tóm tắt Nội dung và nghệ thuật" cho phù hợp với các bài thơ dưới đây?
Ng? van - ti?t 127
I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại đã học.
Ôn tập về thơ
Chi ti?t, hình ?nh, ngôn ng? gi?n d? chân th?c, cô d?ng, gi�u s?c bi?u c?m.
c) Tình d?ng chí c?a nh?ng ngu?i lính d?a trên co s? cùng chung c?nh ng? v� lí tu?ng chi?n d?u, du?c th? hi?n th?t t? nhiên, bình d? m� sâu s?c trong m?i ho�n c?nh, nó góp ph?n quan trong t?o nên s?c m?nh v� v? d?p tinh th?n c?a ngu?i lính cách m?ng.
Bảy chữ
1958
Huy Cận
Đoàn thuyền đánh cá
3
Nhiều hình ảnh đẹp, rộng lớn, được sáng tạo bằng liên tưởng và tưởng tượng; âm hưởng khoẻ khoắn, lạc quan.
b) Những bức tranh đẹp, rộng lớn, tráng lệ về thiên nhiên, vũ trụ và người lao động trên biển theo hành trình chuyến ra khơi đánh cá của đoàn thuyền. Qua đó thể hiện cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niềm vui trong cuộc sống mới.
Tự do
1969
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
2
Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo; giọng điệu tự nhiên, khoẻ khoắn, giàu tính khẩu ngữ.
a) Qua hình ảnh độc đáo-những chiếc xe không kính, khắc hoạ nổi bật hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kì kháng chiến chống Mĩ với tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam.
Tự
Do
1948
Chính
Hữu
Đồng chí
1

Đặc sắc nghệ thuật

Tóm tắt nội dung
Thể
Thơ
Năm
Sáng
Tác
Tác
Giả
Tên
Bài thơ
T
T
Nhóm 1: Em hãy điền các thông tin còn trống và sắp xếp lại các phần " Tóm tắt Nội dung và nghệ thuật" cho phù hợp với các bài thơ dưới đây?
Kết hợp giữa biểu cảm với miêu tả và bình luận; sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà.
d) Những kỉ niệm đầy xúc động về bà và tình bà cháu, thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình quê hương, đất nước.
Tự do
1962
Chế Lan Viên
Con cò
7
Khai thác điệu ru ngọt ngào, trìu mến.
c) Thể hiện tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà-ôi gắn liền với lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu và khát vọng về tương lai.
Năm chữ
1978
Nguyễn Duy
ánh trăng
6
Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu lời ru của ca dao.
b) Từ hình tượng con cò trong những lời hát ru, ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru đối với đời sống của mỗi con người.
Chủ yếu là 8 chữ
1971
Nguyễn Khoa Điềm
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
5
Hình ảnh bình dị mà giàu ý nghĩa biểu tượng; giọng điệu chân thành, nhỏ nhẹ mà thấm sâu.
a)Từ hình ảnh ánh trăng trong thành phố, gợi lại những năm tháng đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa thuỷ chung.
Kết hợp7 chữ và 8 chữ
1963
Bằng Việt
Bếp lửa
4

Đặc sắc nghệ thuật

Tóm tắt nội dung
Thể
Thơ
Năm
Sáng
Tác
Tác
Giả
Tên
Bài thơ
T
T
Nhóm 2 : Em hãy điền các thông tin còn trống và sắp xếp lại các phần " Tóm tắt Nội dung và nghệ thuật" theo thứ tự của các bài thơ dưới đây?
Thể thơ 5 chữ có nhạc điệu trong sáng, thiết tha, gần với dân ca; hình ảnh đẹp giản dị, những so sánh, ẩn dụ sáng tạo.
c) Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên và đất nước, thể hiện ước nguyện chân thành góp mùa xuân nhỏ của đời mình vào cuộc đời chung.
Tự do
Sau 1975
Y Phương
Nói với con
11
Cách nói giàu hình ảnh, vừa cụ thể, gợi cảm, vừa gợi ý nghĩa sâu xa.
d) Bằng lời trò chuyện với con, bài thơ thể hiện sự gắn bó, niềm tự hào về quê hương và đạo lý sống của dân tộc.
Năm chữ
Sau 1975
Hữu Thỉnh
Sang thu
10
Hình ảnh thiên nhiên đươc gợi tả bằng nhiều cảm giác tinh nhạy, ngôn ngữ chính xác, gợi cảm
b) Biến chuyển của thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ.
Tám chữ
1976
Viễn Phương
Viếng lăng Bác
9
Giọng điệu trang trọng và tha thiết; nhiểu hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm; ngôn ngữ bình dị, cô đúc.
a) Lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ đối với Bác Hồ trong một lần từ miền Nam ra viếng lăng Bác.
Năm chữ
1980
Thanh Hải
Mùa xuân nho nhỏ
8

Đặc sắc nghệ thuật

Tóm tắt nội dung
Thể
Thơ
Năm
Sáng
Tác
Tác
Giả
Tên
Bài thơ
T
T
Nhóm 3: Em hãy điền các thông tin còn trống và sắp xếp lại các phần " Tóm tắt Nội dung và nghệ thuật" theo thứ tự của các bài thơ dưới đây?
Kết hợp giữa biểu cảm với miêu tả và bình luận; sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà.
Kết hợp 7 chữ và 8 chữ
1963
Bằng Việt
Bếp lửa
4
Nhiều hình ảnh đẹp, rộng lớn, được sáng tạo bằng kiên tưởng và tưởng tượng; âm hưởng khoẻ khoắn, lạc quan
Những bức tranh đẹp, rộng lớn, tráng lệ về thiên nhiên, vũ trụ và người lao động trên biển theo hành trình chuyến ra khơi đánh cá của đoàn thuyền. Qua đó thể hiện cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niềm vui trong cuộc sống mới.
7 chữ
1958
Huy Cận
Đoàn thuyền đánh cá
3
Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo; giọng điệu tự nhiên, khoẻ khoắn, giàu tính khẩu ngữ
Qua hình ảnh độc đáo-những chiếc xe không kính, khắc hoạ nổi bật hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kì kháng chiến chống Mĩ với tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam.
Tự do
1969
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
2
Chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị chân thực, cô đọng, giàu sức biểu cảm.
Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu, được thể hiện thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc trong mọi hoàn cảnh, nó góp phần quan trong tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng.
Tự do
1948
Chính Hữu
Đồng chí
1
Đặc sắc
nghệ thuật
Tóm tắt nội dung
Thể thơ
Năm sáng tác
Tác giả
Tên bài thơ
TT
Khai thác điệu ru ngọt ngào, trìu mến.
Thể hiện tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà-ôi gắn liền với lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu và khát vọng về tương lai.
5 chữ
1971
Ng Khoa Điềm
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
5
Những kỉ niệm đầy xúc động về bà và tình bà cháu, thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn cña cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình quê hương, đất nước.
II. S?p xếp các tác ph?m thơ theo giai đoạn lịch sử .
Ng? van - ti?t 127
Ôn tập về thơ
I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại đã học.


Giai ®o¹n 1964 - 1975


Giai ®o¹n 1964 - 1975



Giai đoạn sau 1975


Giai đoạn 1954 - 1964


Giai đoạn
1945 - 1954
Đång chÝ
Đoµn ThuyÒn
®¸nh c¸
Bếp lửa
Con cò
Khúc hát ru nhũng
em bé lớn trên lưng mẹ
Bài thơ về tiểu đội
xe không kính
ánh trang
Mùa xuân nho nhỏ
Viếng lang Bác
Nói với con
Sang thu
Thơ VN từ
1945 đến
sau1975
II. S?p xếp các tác phẩm thơ theo giai đoạn lịch sử.
I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại
Cuộc sống đất nước và con người
Tư tưởng tình cảm
+ Trong hai cuộc kháng chiến:
- Gian khổ, hy sinh, anh dòng kiªn c­êng.
+ Trong công cuộc lao động xây dựng đất nước:
- Tình yêu quê hương đất nước.
- Tình cảm gia đình.
- Tình đồng chí đồng đội.
- Tình c¶m kÝnh yªu l·nh tô.
Ng? van - ti?t 127
Ôn tập về thơ
- Cần cù, hứng khởi say mê lao động sáng tạo.
III. Giá trị nội dung .
1. Tình mẹ con.
Điểm chung:
Nét riêng:
Con cò
- Hình tượng sáng tạo: Hình ảnh con cò đi suốt cuộc đời.
- Sử dụng lời ru.
- Ca ngợi tình mẹ con thiêng liêng, thắm thiết.
- Hình tượng sáng tạo: Hát ru con lớn trên lưng mẹ.
- Sự thống nhất hài hoà trong tình cảm mẹ con với tình cảm cách mạng.
- Ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru với cuộc đời mỗi người.
Ng? van - ti?t 127
Ôn tập về thơ
II. S?p x?p các tác ph?m thơ theo giai doạn l?ch sử.
I . Lập bảng hệ thống các tác phẩm thơ hiện đại.
III. Giá trị nội dung .
IV. Một số đề tài trong thơ .
2. Hình ảnh người lính.
Tên bài thơ
đặc điểm
Khúc hát ru nh?ng em bé lớn trên lưng mẹ
2. Hình ảnh người lính.
Điểm chung:
- Vẻ đẹp tâm hồn người lính.
Nét riêng:
Bài Đồng chí
-Tình đồng chí, đồng đội dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ, cùng lí tưởng chiến đấu, cùng chia sẻ những gian lao, thiếu thốn.
-Vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở những người lính cách mạng.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- Tinh thần dũng cảm, tư thế hiên ngang, niềm lạc quan ý chí chiến đấu của người lái xe Trường Sơn.
- Tâm sự của người lính sau chiến tranh.
Bài Ánh Trăng
- Gợi lại những kỉ niệm của những năm tháng gian lao.Nhắc nhở đạo lí nghĩa tình thuỷ chung.
1. Tình mẹ con.
Ng? van - ti?t 127
Ôn tập về thơ
III. Giá trị nội dung .
IV. Một số đề tài trong thơ .
II. S?p x?p các tác ph?m thơ theo giai doạn l?ch sử.
I . Lập bảng hệ thống các tác phẩm thơ hiện đại.
Tên bài thơ
Đặc điểm
Ng? van - ti?t 127
Ôn tập về thơ
III. Giá trị nội dung .
IV. Một số đề tài trong thơ .
II. S?p xếp các tác phẩm thơ theo giai đoạn lịch sử.
I . Lập bảng hệ thống các tác phẩm thơ hiện đại.
V. Bút pháp nghệ thuật.
Ng? van - ti?t 127
Ôn tập về thơ
d. Kết hợp tính dân tộc và hiện đại.
Con cò(Chế Lan Viên)
5
a. Bút pháp lãng mạn, nhiều so sánh liên tưởng, bay bổng, giọng thơ vui tươi khoẻ khoắn. Dó là bài ca sôi nổi phấn chấn.
Doàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
4
b. Bút pháp hiện thực hình ảnh chân thực, cụ thể, chọn lọc cô đúc .
Dồng chí (Chính H?u)

3
c. Hình ảnh gợi tả ý nghĩa khái quát, lời tự tình độc thoại an nan ân hận với chính mình.
�nh trang (Nguyễn Duy )
2
Bút pháp xây dựng hình ảnh thơ
Tên bài
STT
III. Giá trị nội dung .
IV. Một số đề tài trong thơ .
II. S?p x?p các tác ph?m tho theo giai do?n l?ch s?.
I . Lập bảng hệ thống các tác phẩm thơ hiện đại.
V. Bút pháp nghệ thuật.
Ng? van - ti?t 127
Ôn tập về thơ
III. Giá trị nội dung .
IV. Một số đề tài trong thơ .
II. S?p x?p các tác ph?m tho theo giai do?n l?ch s?.
I . Lập bảng hệ thống các tác phẩm thơ hiện đại.
V. Bút pháp nghệ thuật.
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa.
Ng? van - ti?t 127
Ôn tập về thơ
? Phân tích một khổ thơ mà em thích trong các bài thơ đã học .
III. Giá trị nội dung .
IV. Một số đề tài trong thơ .
II. S?p x?p các tác ph?m tho theo giai do?n l?ch s?.
I . Lập bảng hệ thống các tác phẩm thơ hiện đại.
V. Bút pháp nghệ thuật.
VI. Luyện tập.
Hướng dẫn về nhà:
- Ôn tập lại toàn bộ nội dung bài học hôm nay .
- Làm bài tập luyện tập.
- Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.
- Tim hiểu bài : Nghĩa tường minh và hàm ý (Tiếp theo)
Chúc các em học tốt !