Bài 25. Ôn tập về thơ

Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu thể hiện tự nhiên, bình dị mà sâu sắc tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp của họ .
Chi tiết, hình ảnh ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng, giàu sức biểu cảm .
2
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
1969
tự do
tự do
Khắc hoạ nổi bật hình ảnh chiến sĩ lái xe Trường Sơn dũng cảm, hiên ngang , lạc quan, bất chấp nguy hiểm và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam
Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo; giọng điệu tự nhiên, khoẻ khoắn giàu tính khẩu ngữ
3
Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận
1958
bảy chữ
Khắc hoạ hình ảnh đẹp, tráng lệ về thiên nhiên và con người lao động. Qua đó thể hiện niềm vui niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước và cuộc sống mới
Hình ảnh đẹp, rộng lớn , được sáng tạo bằng liên tưởng, tưởng tượng, âm hưởng khoẻ khoắn , lạc quan
1
Đồng chí
Chính Hữu
1948
ÔN TẬP VỀ THƠ
I.Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam
1
3
Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận
1958
bảy chữ
Hình ảnh đẹp, rộng lớn , được sáng tạo bằng liên tưởng, tưởng tượng, âm hưởng khoẻ khoắn , lạc quan
ÔN TẬP VỀ THƠ
4
Bếp lửa
Bằng Việt
1963
bảy chữ + tám chữ
Kết hợp giữa biểu cảm với miêu tả và bình luận; sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà
5
Khúc hát ru … lưng mẹ
Nguyễn Khoa Điềm
1971
chủ yếu tám chữ
Thể hiện tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà Ôi gắn liền với lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu và khát vọng về tương lai.
Khai thác điệu ru ngọt ngào trìu mến
Khắc hoạ hình ảnh đẹp, tráng lệ về thiên nhiên và con người lao động. Qua đó thể hiện niềm vui niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước và cuộc sống mới
Những kỉ niệm đầy xúc động về bà và tình bà cháu , thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của cháu đối với bà cũng là đối với gia đình, quê hương đất nước.
I.Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam
2
ÔN TẬP VỀ THƠ
5
Khúc hát ru … lưng mẹ
Nguyễn Khoa Điềm
1971
chủ yếu tám chữ
Khai thác điệu ru ngọt ngào, trìu mến
6
Ánh trăng
Nguyễn Duy
1978
năm chữ
Gợi lại , nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa , thuỷ chung những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị hiền hậu
Hình ảnh bình dị mà giàu ý nghĩa biểu tượng, giọng điệu chân thành, nhỏ nhẹ mà thấm thía
7
Con cò
Chế Lan Viên
1962
tự do
Từ hình tượng con cò trong những lời hát ru, ngợi ca tình mẹ và lời ru đối với đời sống của mỗi người.
Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu lời ru của ca dao.
Thể hiện tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà Ôi gắn lièn với lòng yêu nước, tinh thần chiến đáu và khát vọng về tương lai.
I.Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam
3
ÔN TẬP VỀ THƠ
7
Con cò
Chế Lan Viên
1962
tự do
Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu lời ru của ca dao.
8
Mùa xuân nho nhỏ
Thanh Hải
1980
năm chữ
Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên và đất nước thể hiện ước nguyện chân thành góp mùa xuân nhỏ của đời mình vào cuộc đời chung.
Nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần với dân ca, hình ảnh đẹp, giản dị, những so sánh, ẩn dụ sáng tạo
9
Viếng lăng Bác
Viễn Phương
1976
tám chữ
Lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ đối với Bác Hồ trong một lần từ miền Nam ra viếng lăng Bác
Giọng điệu trang trọng và thiết tha; nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm;ngôn ngữ bình dị, cô đúc.
Từ hình tượng con cò trong những lời hát ru, ngợi ca tình mẹ và lời ru đối với đời sống của mỗi người.
I.Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam
4
ÔN TẬP VỀ THƠ
9
Viếng lăng Bác
Viễn Phương
1976
tám chữ
Giọng điệu trang trọng và thiết tha; nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm;ngôn ngữ bình dị, cô đúc.
10
11
Sang thu
Hữu Thỉnh
Sau 1975
năm chữ
Biến chuyển của thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ
Hình ảnh thiên nhiên được gợi tả bằng nhiều cảm giác tinh nhạy, ngôn ngữ chính xác , gợi cảm
Nói với con
Y Phương
Sau 1975
tự do
Bằng lời trò chuyện với con ,bài thơ thể hiện sự gắn bó, niềm tự hào về quê hương và đạo lí sống của dân tộc
Cách nói giàu hình ảnh, vừa cụ thể, gợi cảm, vừa ý nghĩa sâu xa
II. Các tác phẩm thơ theo từng giai đoạn lịch sử :
Lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ đối với Bác Hồ trong một lần từ miền Nam ra viếng lăng Bác
I.Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam
5


Giai ®o¹n 1964 - 1975


Giai ®o¹n 1964 - 1975



Giai đoạn sau 1975


Giai đoạn 1954 - 1964


Giai đoạn
1945 - 1954
Đång chÝ
Đoµn ThuyÒn
®¸nh c¸
Bếp lửa
Con cò
Khúc hát ru nhũng
em bé lớn trên lưng mẹ
Bài thơ về tiểu đội
xe không kính
ánh trang
Mùa xuân nho nhỏ
Viếng lang Bác
Nói với con
Sang thu
Thơ VN từ
1945 đến
sau1975
6
Cuộc sống đất nước và con người
Tư tưởng tình cảm
+ Trong hai cuộc kháng chiến:
- Gian khổ, hy sinh, anh dòng kiªn c­êng.
+ Trong công cuộc lao động xây dựng đất nước:
- Tình yêu quê hương đất nước.
- Tình cảm gia đình.
- Tình đồng chí đồng đội.
- Tình c¶m kÝnh yªu l·nh tô.
Ôn tập về thơ
- Cần cù, hứng khởi say mê lao động sáng tạo.
III. Giá trị nội dung .
7
*Tình mẹ con.
Điểm chung:
Nét riêng:
Con cò
- Hình tượng sáng tạo: Hình ảnh con cò đi suốt cuộc đời.
- Sử dụng lời ru.
- Ca ngợi tình mẹ con thiêng liêng, thắm thiết.
- Hình tượng sáng tạo: Hát ru con lớn trên lưng mẹ.
- Sự thống nhất hài hoà trong tình cảm mẹ con với tình cảm cách mạng.
- Ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru với cuộc đời mỗi người.
Ôn tập về thơ
IV. Điểm giống và khác nhau ở một số tác phẩm thơ

Tên bài thơ
đặc điểm
Khúc hát ru nh?ng em bé lớn trên lưng mẹ
8
* Hình ảnh người lính.
Điểm chung:
- Vẻ đẹp tâm hồn người lính.
Nét riêng:
Bài Đồng chí
-Tình đồng chí, đồng đội dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ, cùng lí tưởng chiến đấu, cùng chia sẻ những gian lao, thiếu thốn.
-Vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở những người lính cách mạng.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- Tinh thần dũng cảm, tư thế hiên ngang, niềm lạc quan ý chí chiến đấu của người lái xe Trường Sơn.
- Tâm sự của người lính sau chiến tranh.
Bài Ánh Trăng
- Gợi lại những kỉ niệm của những năm tháng gian lao.Nhắc nhở đạo lí nghĩa tình thuỷ chung.
Ôn tập về thơ
Tên bài thơ
Đặc điểm
IV. Điểm giống và khác nhau ở một số tác phẩm thơ
9
ÔN TẬP VỀ THƠ
II. Các tác phẩm thơ theo từng giai đoạn lịch sử :
I.Bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam
III. Nội dung
IV. Điểm giống và khác nhau ở một số tác phẩm thơ
:
1. Về đề tài:- Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ Con cò, Mây và sóng
2. Về bút pháp nghệ thuật :
Đồng chí

Đoàn thuyền đánh cá
Bút pháp hiện thực
với chi tiết, hình
ảnh thực.Hình ảnh
đẹp, giàu ý nghĩa
biểu tượng nhưng
rất thực
Bút pháp tượng
trưng, phóng dại ,
nhiều liên tưởng,
tưởng tượng , so
sánh mới mẻ, độc
đáo
Đồng chí, Đoàn thuyền đánh cá, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ánh trăng
Bài thơ về tiểu đội
xe không kính
Ánh trăng
Sử dụng bút pháp
hiện thực, miêu tả
rất cụ thể chi tiết .
Sử dụng hình
ảnh và chi tiết thực
hướng tới khái
quát lên ý nghĩa
triết lí
1.Qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ nhiều gian khổ , hi sinh nhưng rất anh dũng
2.Công cuộc lao động, xây dựng đất nước và những quan hệ tốt đẹp của con người
3.Tâm hồn, tình cảm, tư tưởng của con người trong một thời kì lịch sử có nhiều biến động lớn lao, thay đổi sâu sắc
- Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ánh trăng
10
ÔN TẬP VỀ THƠ

Phân tích một khổ thơ mà em thích.
- Hình ảnh ẩn dụ : “… mặt trời trong lăng rất đỏ” vừa nói lên sự vĩ đại của Bác Hồ, vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân, của tác giả với Bác. Hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác được ví như những tràng hoa dâng lên bảy mươi chín mùa xuân của Bác. Sự so sánh này vừa đẹp, vừa chính xác lại vừa mới lạ, thể hiện tình cảm thương nhớ, kính yêu sự gắn bó của nhân dân với Bác.
11
Chúc các em mạnh khoẻ, chăm ngoan, học giỏi
Xin chân thành cảm ơn!
12