Bài 25. Ôn tập về thơ

Ôn tập về thơ
ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm 1945 – sau 1975
11 bài thơ
1. Lập bảng thống kê:
Mùa xuân nho nhỏ
Sang Thu
Viếng lăng Bác
Ánh trăng
Đoàn thuyền đánh cá
Bếp lửa
Đồng chí
Bài thơ về
tiểu đội xe không kính
Con cò
Khúc hát ru
những em bé
lớn trên lưng mẹ
Nói với con
1980
1977
1976
1978
1958
1963
1948
1969
1962
1971
1980
Thanh Hải
Viễn Phương
Hữu Thỉnh
Nguyễn Duy
Bằng Việt
Huy Cận
Chính Hữu
Phạm Tiến Duật
Chế Lan Viên
Nguyễn Khoa Điềm
Y Phương
THỐNG KÊ
Đồng chí
1948
Chính Hữu
5
Đoàn thuyền đánh cá
1958
Huy Cận
1962
6
Bếp lửa
1963
Bằng Việt
Bài thơ về
tiểu đội xe không kính
1969
Phạm Tiến Duật
10
Khúc hát ru
những em bé
lớn trên lưng mẹ
1971
Nguyễn Khoa Điềm
3
Viếng lăng Bác
1976
Viễn Phương
1
Mùa xuân nho nhỏ
1980
Thanh Hải
7
12
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
? Hãy ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây:
- Kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954)
Hòa bình sau cuộc k/chiến chống Pháp (1954 - 1964)
Giai đoạn kháng chiến chống Mĩ (1964 – 1975)
Giai đoạn từ sau 1975
1945-1954: Đồng chí
1955-1964 : Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò
1965-1975 : Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
1975 - nay : Ánh trăng, Viếng lăng Bác, Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con, Sang thu.
2/ Sắp xếp tác phẩm theo giai đoạn văn học
? Các tác phẩm thơ ca đã
thể hiện ntn về cuộc sống đất nước
Và tư tưởng tình cảm con người?
+ Đất nước con người Việt Nam qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ với nhiều gian khổ hi sinh nhưng rất anh hùng.
+ Công cuộc lao động xây dựng đất nước và quan hệ tốt đẹp của con người.
5
ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm 1945 – sau 1975
Bảng thống kê
Nhà thơ Chính Hữu
Thơ ông không nhiều nhưng có những bài đặc sắc,cảm xúc dồn nén, ngôn ngữ và hình ảnh chọn lọc. Ông sáng tác 1 bài thơ đặc sắc khi cùng đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc
Tiết 126: Ôn tập về thơ
Câu 1:
Nhà thơ Huy Cận
(1919 - 2005 )
Từ chuyến đi thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh, hồn thơ Ông mới thực sự nảy nở trở lại và dồi dào cảm hứng về thiên nhiên, đất nước, về lao động và niềm vui trước cuộc sống mới
Tiết 126: Ôn tập về thơ
Câu 1:
Tiết 126: Ôn tập về thơ
Câu 1:
Nhà thơ Thanh Hải
Ông viết bài thơ không bao lâu trước khi qua đời, thể hiện niềm yêu mến thiết tha cuộc sống,đất nước và ước nguyện được cống hiến 1 mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc
Tiết 126: Ôn tập về thơ
Câu 1:
I. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học.
Ôn tập về thơ
Y Phương
Nói với con
11
Hữu Thỉnh
Sang thu
10
8 chữ
Viễn Phương
Viếng lăng Bác
9
Thanh Hải
Mùa xuân nho nhỏ
8
Chế Lan Viên
1969
Con cò
7
5 chữ
Nguyễn Duy
ánh trăng
6
Chủ yếu là 8 chữ
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
5
Kết hợp 7,8 chữ
Bếp lửa
4
7 chữ
Đoàn thuyền đánh cá
3
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
2
Tự do
Chính Hữu
Đồng chí
1
Thể thơ
Năm sáng tác
Tác giả
Bài thơ
TT
Tiết 127
Tự do
Tự do
Tự do
Huy Cận
Nguyễn Khoa Điềm
Bằng Việt
1958
1963
1971
1978
1962
1980
1976
Sau 1975
Sau 1975
1948
5 chữ
5 chữ
? Qua các bài thơ đã học, em hãy chỉ ra các đề tài, hình tượng thơ được xây dựng trong các tác phẩm ấy?
Sử dụng kĩ thuật động não
ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm 1945 – sau 1975
1/ Lập bảng thống kê:


II/ Các đề tài lớn, điểm chung và riêng của mỗi tác phẩm:
1/ Đề tài nói về tình cảm gia đình:
2/ Đề tài về người lính và tình đồng đội:

II/ Các đề tài lớn, điểm chung và riêng của mỗi tác phẩm:
2/ Sắp xếp tác phẩm theo giai đoạn văn học:
? Có mấy đề tài lớn
được nói đến
trong chương trình?
- “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”: Sự thống nhất về tình mẹ con với lòng yêu nước, gắn bó với cách mạng và ý chí chiến đấu của người mẹ dân tộc Tà Ôi trong hoàn cảnh hết sức gian khổ ở chiến khu miền Tây - Thừa Thiên Huế trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
“Con cò”: Khai thác và phát triển ý thơ từ hình tượng con cò quen thuộc trong bài ca dao hát ru để ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru.
“Nói với con”: Lời người cha dạy phải biết yêu quê hương, tự với truyền thống của mình, sống mạnh mẽ, và tiếp nối xứng đáng truyền thống cha ông theo cách nói đặc trưng của dân tộc miền núi.
** Hình ảnh người lính:
Đồng chí
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- Ánh trăng
Tiết 126: Ôn tập về thơ
Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội của họ trong các bài thơ: "Đồng chí", "bài thơ về tiểu đội xe không kính", "ánh trăng"?
- Cả Ba bài thơ đều viết về người lính cách mạng với vẻ đẹp trong tính cách và tâm hồn họ.
+
+ Bài thơ tiểu đội xe không kính: là hình ảnh người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn bất chấp khó khăn, nguy hiểm trong tư thế hiên ngang lạc quan ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam. Đó là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mỹ.
+ Bài ánh trăng: là suy ngẫm của người lính đã đi qua chiến tranh. ánh trăng gợi lại những kỷ niệm về tình đồng đội và những năm tháng gian lao của chiến tranh nhắc nhở đạo lý sống nghĩa tình và chung thuỷ.
+ "Đồng chí"viết về người lính ở thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp.Họ xuất thân từ nông dân,nơi những làng quê nghèo lam lũ,tình nguyện và hăng hái đi chiến đấu.Tình đồng chí của họ đựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ,cùng chia sẻ những gian lao,thiếu thốn và cùng chung lí tưởng chiến đấu.
 * Hình ảnh người lính: qua 3 bµi:
+ Giống nhau: Đều viết về người lính cách mạng.
 + Khác nhau:
- Các thời kì cách mạng
 - Vẻ đẹp người lính
Tiết 126: Ôn tập về thơ
Nhận xét bút pháp xây dựng hình ảnh qua các bài thơ: "Đoàn thuyền đánh cá" (Huy Cận), "ánh trăng" (Nguyễn Duy), "mùa xuân nho nhỏ" (Thanh Hải), "con cò" (Chế Lan Viên).
Bài "Đoàn thuyền đánh cá" dùng bút pháp tượng trưng, phóng đại với nhiều liên tưởng, tưởng tượng ,so sánh mới mẻ độc đáo.
-Bài "ánh trăng"có nhiều hình ảnh và chi tiết thực nhưng chủ yếu là dùng bút pháp gợi tả hướng tới ý nghĩa khái quát và biểu tượng của hình ảnh.
-Bài "con cò" sử dụng sáng tạo hình ảnh con cò trong các điệu hát ru để ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với cuộc đời mỗi con người.
-Bài "Mùa xuân nho nhỏ":hình ảnh so sánh,ẩn dụ đẹp tạo nên bức tranh thiên nhiên sống động căng tràn sự sống.
Tiết 126: Ôn tập về thơ
Phân tích một khổ thơ mà em yêu thích trong các bài mà em đã học.
Ví dụ: "Đoàn thuyền đánh cá"là một trong những sáng tác tiêu biểu của Huy Cận sau cách mạng tháng Tám 1945.Bài thơ được viết vào năm 1958 nhân chuyến đi thực tế ra vùng biển Quảng Ninh.Cả bài thơ là không khí lao động hăng say của đoàn thuyền đánh cá trong niềm vui phơi phới của cuộc đời mới.Bài thơ có bẩy khổ mà khổ nào cũng hay cũng đặc sắc nhất là khổ thơ đầu.
"Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Khổ thơ đầu đã tái hiện cảnh ra khơi đánh bắt cá của đoàn thuyền.Cảnh biển vào đêm rộng lớn và kì vĩ.Hình ảnh mặt trời được so sánh với hòn lửa khiến cho thiên nhiên trở nên gần gũi với con người hơn.Câu thơ thứ hai là một liên tưởng thú vị vũ trụ như một ngôi nhà lớn,với màn đêm là cánh cửa khổng lồ với những lượn sóng là then.
Tiết 126: Ôn tập về thơ
Giữa lúc vũ trụ đang có sự chuyển biến kì vĩ cũng là lúc đoàn thuyền đánh cá ra khơi.Đây là công việc thường nhật.Nhà thơ đã tạo dựng được hình ảnh khoẻ khoắn của người lao động ở câu thơ cuối .Bằng bút pháp phóng đại câu hát như có một sức mạnh vật chất cùng với gió làm căng cánh buồm khiến con thuyền lướt nhanh ra khơi.

Tóm lại ở khổ thơ đầu bằng bút pháp liên tưởng,phóng đại ,so sánh Huy Cận đã tái hiện khung cảnh của buổi ra khơi: thiên nhiên rộng lớn ,tráng lệ nhưng lại rất gần gũi với con người. Còn người lao động trong niềm vui phơi phới tràn đầy hứng khởi. Con người và thiên nhiên hoà hợp với nhau.
Câu hỏi: Sau khi kết thúc chương trình thơ Việt Nam hiện đại, em ấn tượng nhất bài thơ, câu thơ nào? Vì sao?
Dặn dò
Chuẩn bị kiểm tra Văn (phần thơ)
Các tác phẩm thơ Việt Nam hiện đại trong chương trình HKII,
- Thuộc lòng bài thơ.
- Nắm các nội dung liên quan đến tác phẩm
Tạm biệt
Ngày nay học tập, ngày mai giúp đời