Bài 25. Ôn tập về thơ

LỚP 9/1 - XIN TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ.
Giáo viên: Nguyễn Thị Xuân Lan - Bắc Hòa, 9.3.2016
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TÂN THẠNH
TRƯỜNG THCS BẮC HÒA
Trò chơi:
Đây là ai?
Chính Hữu
(Đồng chí)
Ông sáng tác tác phẩm này khi cùng đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc
Phạm Tiến Duật
(Bài thơ về tiểu đội xe không kính)
Thơ ông có giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên, tinh nghịch, tập trung thể hiện hình ảnh thế hệ trẻ thời chống Mỹ qua hình tượng người lính, thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.
Huy Cận
(Đoàn thuyền đánh cá)
Từ chuyến đi thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh, hồn thơ ông mới thực sự nảy nở trở lại và dồi dào cảm hứng về thiên nhiên, đất nước, về lao động và niềm vui trước cuộc sống mới.
Bằng Việt
(Bếp lửa)
Khi đang là sinh viên học ở nước ngoài, nhà thơ đã sáng tác một tác phẩm thể hiện lòng kính yêu, trân trọng và biết ơn của người cháu đối với bà.
Thanh Hải
(Mùa xuân nho nhỏ)
Ông viết bài thơ không bao lâu trước khi qua đời, thể hiện niềm yêu mến thiết tha cuộc sống,đất nước và ước nguyện được cống hiến một mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
NGỮ VĂN 9
Tiết 137 VĂN BẢN
ÔN TẬP VỀ THƠ
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
Đồng chí
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Đoàn thuyền đánh cá
Bếp lửa
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Ánh trăng
Con cò
Mùa xuân nho nhỏ
Viếng lăng Bác
Sang thu
Nói với con
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Đồng chí
Tình đồng chí dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ, lí tưởng chiến đấu, được thể hiện tự nhiên, bình dị, sâu sắc trong mọi hoàn cảnh, góp phần tạo nên sức mạnh, vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng.
Chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị chân thực, cô đọng, giàu sức biểu cảm.
Qua hình ảnh những chiếc xe không kính, khắc hoạ nổi bật hình ảnh người lính lái xe trên đường Trường Sơn trong thời chống Mĩ với tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm, ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam.
Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo; giọng điệu tự nhiên, khoẻ khoắn, giàu tính khẩu ngữ.
Chính Hữu
1948
Tự do
Phạm Tiến Duật
1969
Tự do
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận
1958
Bảy chữ
Bức tranh đẹp, rộng lớn, tráng lệ về thiên nhiên, vũ trụ và người lao động trên biển; thể hiện cảm xúc về thiên nhiên, lao động, niềm vui trong cuộc sống mới.
Bằng Việt
Kết hợp bảy chữ và tám chữ
Kỉ niệm xúc động về bà, tình bà cháu; thể hiện lòng kính yêu trân trọng, biết ơn của cháu đối với bà và cũng là với gia đình quê hươg, đất nước.
Kết hợp biểu cảm, miêu tả và bình luận; sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn với hình ảnh người bà.
Hình ảnh đẹp, được sáng tạo bằng liên tưởng, tưởng tượng; âm hưởng khoẻ khoắn, lạc quan.
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà-ôi gắn liền với lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu, khát vọng về tương lai.
Khai thác điệu ru ngọt ngào, trìu mến.
1963
1971
Nguyễn Khoa Điềm
Chủ yếu là tám chữ
Bếp lửa
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
Nguyễn Duy
Năm chữ
Từ hình ảnh ánh trăng trong thành phố, gợi lại những năm tháng đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước bình dị, nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa thuỷ chung.
1978
Hình ảnh bình dị, giàu ý nghĩa biểu tượng; giọng điệu chân thành, nhỏ nhẹ, thấm sâu.
Từ hình tượng con cò trong lời hát ru, ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru đối với mỗi con người.
Vận dụng sáng tạo hình ảnh, giọng điệu lời ru của ca dao.
Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước, thể hiện ước nguyện chân thành góp mùa xuân nhỏ của đời mình vào cuộc đời chung.
Thể thơ năm chữ, nhạc điệu trong sáng, thiết tha; hình ảnh đẹp giản dị, so sánh, ẩn dụ sáng tạo.
Chế Lan Viên
1962
1980
Năm chữ
Tự do
Ánh trăng
Con cò
Mùa xuân nho nhỏ
Thanh Hải
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
Viếng lăng Bác
Sang thu
Nói với con
Lòng thành kính, niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ đối với Bác trong một lần từ miền Nam ra viếng lăng Bác.
Giọng điệu trang trọng, tha thiết; hình ảnh ẩn dụ đẹp, gợi cảm; ngôn ngữ bình dị, cô đúc.
Biến chuyển của thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua cảm nhận tinh tế của nhà thơ.
Hình ảnh thiên nhiên đươc gợi tả bằng cảm giác tinh nhạy, ngôn ngữ chính xác, gợi cảm.
Bằng lời trò chuyện với con, bài thơ thể hiện sự gắn bó, niềm tự hào về quê hương và đạo lý sống của dân tộc.
Cách nói giàu hình ảnh, vừa cụ thể, gợi cảm, vừa gợi ý nghĩa sâu xa.
Viễn Phương
Sau 1975
1976
Sau 1975
Tự do
Năm chữ
Tám chữ
Hữu Thỉnh
Y Phương
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
2. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám
a. Các giai đoạn sáng tác
1945
1954
1964
1975
nay
Chống Pháp
Hòa bình sau chống Pháp
Chống Mĩ
Hòa bình
Đồng chí
Đoàn thuyền đánh cá
Bếp lửa
Con cò
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Ánh trăng
Viếng lăng Bác
Mùa xuân nho nhỏ
Sang thu
Nói với con
Hãy ghi lại tên các bài thơ trên theo từng giai đoạn lịch sử thành sơ đồ.
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
2. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám
a. Các giai đoạn sáng tác
b. Giá trị nội dung
Các tác phẩm thơ đã thể hiện như thế nào về cuộc sống của đất nước và tư tưởng tình cảm của con người?
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
* Cuộc sống đất nước
* Tư tưởng tình cảm
+ Tình cảm yêu nước, tình quê hương.
(Mùa xuân nho nhỏ, Sang thu)
+ Tình đồng chí, sự gắn bó với cách mạng, lòng kính yêu Bác Hồ.
(Viếng lăng Bác)
+ Những tình cảm gần gũi và bền chặt của con nguời: tình mẹ con, bà cháu,…
(Con cò, Bếp lửa, Nói với con)
+ Đất nước và con người Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến với nhiều gian khổ, hi sinh nhưng rất anh hùng.
(Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính)
+ Công cuộc lao động, xây dựng đất nước và những quan hệ tốt đẹp của con người.
(Đoàn thuyền đánh cá)
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
Nội dung thơ hiện đại
Gian khổ
Anh dũng
Tư tưởng, tình cảm
Yêu nước
Tình đồng chí
Kính yêu Bác Hồ
Tình cảm gia đình
….
Cuộc sống
Kháng chiến
Xây dựng đất nước
Cần cù
Hăng say
….
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
2. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám
a. Các giai đoạn sáng tác
b. Giá trị nội dung
Qua các bài thơ đã học, em hãy chỉ ra các đề tài, hình tượng thơ được xây dựng trong các tác phẩm ấy.
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
2. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám
a. Các giai đoạn sáng tác
b. Giá trị nội dung
* Một số đề tài, hình tượng trong văn học:
- Người lính:
- Lao động:
Lãnh tụ:
- Thiên nhiên, đất nước:
- Tình cảm gia đình:
Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, A�nh trăng
Đoàn thuyền đánh cá
Viếng lăng Bác
Mùa xuân nho nhỏ, Sang thu
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, Bếp lửa, Con cò, Nói với con
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
* Tình mẹ con trong: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, Con cò
Điểm chung và nét riêng của tình mẹ con trong các bài thơ trên.
* Hình ảnh người lính
Đồng chí
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- Ánh trăng
Điểm giống và khác nhau của hình ảnh người lính trong các bài thơ trên.
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
* Tình mẹ con trong: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, Con cò
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Con cò
Điểm chung
- Ca ngợi tình mẹ con thiêng liêng, thắm thiết.
- Sử dụng lời ru.
- Tình mẹ con gắn với tình cảm cách mạng.
- Khúc hát ru hiện đại.
- Tình mẹ và ý nghĩa lời ru.
- Mang âm hưởng lời ru, vận dụng sáng tạo ca dao.
Nét riêng
Bài thơ
Đặc điểm
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
* Hình ảnh người lính
Đều viết về người lính.
Đồng chí
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Ánh Trăng
Giống
Khác
- Người lính thời chống Pháp
- Tình đồng chí dựa trên cơ sở chung cảnh ngộ, cùng lí tưởng chiến đấu, chia sẻ những gian lao, thiếu thốn.
Bài thơ
Đặc điểm
- Người lính thời chống Mĩ
- Người lính sau chiến tranh.
Gợi lại những kỉ niệm của những năm tháng gian lao. Nhắc nhở đạo lí nghĩa tình thuỷ chung.
- Tinh thần dũng cảm, tư thế hiên ngang, niềm lạc quan, ý chí chiến đấu.
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
2. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám
a. Các giai đoạn sáng tác
b. Giá trị nội dung
c. D?c s?c ngh? thu?t
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
c. D?c s?c ngh? thu?t
ÔN TẬP VỀ THƠ
Tiết 137
Văn bản
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học
2. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám
a. Các giai đoạn sáng tác
b. Giá trị nội dung
c. D?c s?c ngh? thu?t
Nghệ thuật
Ngôn ngữ
Thể thơ
.....
Giọng điệu
Nghệ thuật của một bài thơ bao gồm những yếu tố nào?


Giai ®o¹n 1964 - 1975


Giai ®o¹n 1964 - 1975



Giai đoạn sau 1975


Giai đoạn 1954 - 1964


Giai đoạn
1945 - 1954
Đång chÝ
Đoµn thuyÒn
®¸nh c¸
Bếp lửa
Con cò
Khúc hát ru nhũng
em bé lớn trên lưng mẹ
Bài thơ về tiểu đội
xe không kính
ánh trang
Mùa xuân nho nhỏ
Viếng lang Bác
Nói với con
Sang thu
Thơ VN từ
1945 đến
sau 1975
Hệ thống hóa các tác phẩm thơ hiện đại theo giai đoạn
1945-1954
Đồng chí
1954-1964
Đoàn thuyền đánh cá
Bếp lửa
Con cò
1964-1975
Bài thơ … kính

Khúc hát …mẹ
Sau 1975
Ánh trăng
Sang thu
Mùa xuân …
Viếng lăng Bác
Nói với con
Nội dung
Nghệ thuật
Cuộc sống
Gian khổ
Anh dũng
Cần cù …
Tư tưởng
Tình yêu nước
Tình đồng chí
Kính yêu Bác Hồ
Tình cảm gia đình
Ngôn ngữ
Thể thơ
.......
Giọng điệu
- Học bài, nắm vững các kiến thức đã ôn tập.
- Ôn lại toàn bộ kiến thức về 11 tác phẩm thơ.
- Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết Văn (phần thơ).
Soạn bài: Tổng kết văn bản nhật dụng.
+ Khái niệm văn bản nhật dụng.
+ Lập bảng thống kê các văn bản nhật dụng đã học.
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ