Bài 25. Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)
Chia sẻ bởi Phan Văn Phong |
Ngày 09/05/2019 |
137
Chia sẻ tài liệu: Bài 25. Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo) thuộc Ngữ văn 9
Nội dung tài liệu:
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GiỜ VÀ THĂM LỚP 9.
GV: PHAN VĂN PHONG
Trường THCS Phước Ninh
GV : PHAN VĂN PHONG
Trường THCS Phước Ninh
Kiểm Tra Bài Cũ
C: Muốn gây sự chú ý
A: Khi không muốn nói thẳng
D: Muốn chấm dứt cuộc thoại
A: Khi không muốn nói thẳng
B: Muốn người nghe không hiểu
Khi nào người ta dùng hàm ý ?
Kiểm Tra Bài Cũ
Nghĩa tường minh là phần thông báo ?
A: không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ
trong câu
B: được suy ra từ nghĩa hàm ý
C: được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu
D: được diễn đạt gián tiếp bằng từ ngữ trong câu
C: được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu
Kiểm Tra Bài Cũ
Tìm câu có chứa hàm ý trong đoạn hội thoại sau và
cho biết hàm ý đó là gì ?
Hưng ơi ! Tối nay chúng mình đi xem ca nhạc đi
Tiếc quá ! Tối nay mình phải đi thăm bà ngoại rồi.
Thế thì chủ nhật chúng mình đi xem nha.
Ừ, như vậy nhé.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
BT3. Điền câu thích hợp có chứa hàm ý:
Mình bận ôn thi./ Mai bà mình lên.
Mình đã có hẹn./ Mình bận đi khám bệnh…
BT4. Câu “ Tôi nghĩ bụng…thành đường thôi”
Hàm ý: Tuy hy vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
BT5. Tìm những câu có hàm ý mời mọc hoặc từ chối trong đoạn đối thoại giữa em bé với những người trên mây và sóng( trong bài Mây và sóng)
Đoạn trích:
“ Chị Dậu vừa nói vừa mếu :
-Thôi u không ăn, u để phần cho con. Con chỉ được ăn ở nhà bữa nay nữa thôi. U không muốn ăn tranh của con. Con cứ ăn thật no, không phải nhường nhịn cho u.
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống :
-Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?
Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa :
-Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc
-U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng, u đừng đem bán con đi, tội nghiệp. U để con ở nhà chơi với em con.”
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý (tt)
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý (tt)
Con chỉ được ăn ở nhà bữa nay nữa thôi
-Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài
Con không được ở nhà với thầy u. U phải bán con
U đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài
Đây là điều đau lòng nên chị tránh nói thẳng ra.
Hàm ý rõ hơn để cái Tí có thể hiểu được
Câu chứa
Hàm Ý
Lý do dùng
Hàm ý
Hàm Ý
Cái Tí giãy nảy lên, và “U bán con thật đấy ư”
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhà với thầy mẹ và các em nữa.”
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thẳng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhà với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
Cậu ơi tớ sắp xỉu rồi!
Làm sao mà xỉu ?
Sáng nay đi vội quá nên tớ chưa kịp ăn sáng.
Cố gắng lên. Xong việc rồi tớ với cậu đi ăn chè
Cậu ơi tớ sắp xỉu rồi.
Làm sao mà xỉu?
Sáng nay đi vội quá nên tớ chưa kịp ăn sáng.
Cố gắng lên ! xong việc rồi tớ với cậu đi ăn chè.
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
Để sử dụng hàm ý cần phải có những điều kiện gì ?
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
Bài tập 1
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý (tt)
“Anh nói nữa đi.- Ông giục.
Báo cáo hết ! – Người con trai vụt trở lại giọng vui vẻ. – Năm phút nữa là mười. Còn hai mươi phút thôi. Bác và cô vào trong nhà. Chè đã ngấm rồi đấy.
Thì giờ ngắn ngủi còn lại thúc giục cả chính người họa sĩ già. Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà, đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế.”
( Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Anh thanh niên
Ông họa sĩ và cô gái
Mời cô và bác vào nhà uống nước
“Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà” và “ngồi xuống ghế”
Bài tập 1
Bài tập 1
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
- “ […] Anh Tấn này ! Anh bây giờ sang trọng rồi, còn cần quái gì các thứ đồ hư hỏng này nữa. Chuyên chở lại lịch kịch lắm. Cho chúng tôi khuân đi thôi. Chúng tôi nhà nghèo dùng được tất.
- Có gì đâu mà sang trọng ! Chúng tôi cần phải bán các thứ này đi để…
- Ái chà ! Anh bây giờ làm quan rồi mà bảo là không sang trọng ? Những ba nàng hầu. Mỗi lần đi đâu là ngồi kiệu lớn tám người khiêng, còn bảo là không sang trọng ? Hừ ! Chẳng cái gì giấu nổi chúng tôi đâu !
Tôi biết không thể nói làm sao được đành ngậm miệng, đứng trầm ngâm.
Ôi dào ! Thật là càng giàu có càng không dám rời một đồng xu ! Càng không dám rời một đồng xu lại càng giàu có !”
( Lỗ Tấn, Cố hương )
Anh thanh niên
Ông họa sĩ và cô gái
Mời cô và bác vào nhà uống nước
“Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà” và “ngồi xuống ghế”
Anh Tấn
Chị Hai Dương
Chúng tôi không thể cho được
“Thật càng giàu có càng không…lại càng giàu có.”
Bài tập 1
Bài tập 1
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
Thoắt trông nàng đã chào thưa :
“Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây !
Đàn bà dễ có mấy tay,
Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan !
Dễ dàng là thói hồng nhan,
Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều.”
Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Anh thanh niên
Ông họa sĩ và cô gái
Mời cô và bác vào nhà uống nước
“Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà” và “ngồi xuống ghế”
Anh Tấn
Chị Hai Dương
Chúng tôi không thể cho được
Thật càng giàu có càng không…lại càng giàu có
Thúy Kiều
Hoạn Thư
Cách chào mỉa mai, giễu cợt
Đe dọa sẽ trừng trị
Hồn lac phách xiêu
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca
Bài tập 1
Anh thanh niên
Ông họa sĩ và cô gái
Mời cô và bác vào nhà uống nước
“Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà” và “ngồi xuống ghế”
Anh Tấn
Chị Hai Dương
Chúng tôi không thể cho được
Thật càng giàu có càng không…lại càng giàu có
Thúy Kiều
Hoạn Thư
Cách chào mỉa mai, giễu cợt
Đe dọa sẽ trừng trị
Hồn lac phách xiêu
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca
Bài tập 1
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
Bài tập 2
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
“ Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên :
- Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái ! – Nó cũng lại nói trổng.
Tôi lên tiếng mở đường cho nó :
- Cháu phải gọi “Ba chắt nước giùm con”, phải nói như vậy.
Nó như không để ý đến câu nói của tôi, nó lại kêu lên:
- Cơm sôi rồi, nhão bây giờ !
Anh Sáu vẫn ngồi im […] ”
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà )
-Câu “ Cơm sôi rồi,nhão bây giờ!” Hàm ý: Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão.
- Bé Thu phải sử dụng hàm ý vì trước đó đã nói thẳng rồi mà không có hiệu quả, vả lại thời gian là bức bách.
-Việc sử dụng hàm ý không thành công, vì : “ Anh Sáu vẫn ngồi im…”
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì đã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
Bài tập 3
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
A : Mai về quê với mình đi !
B : /…/
A : Đành vậy.
Mai mình có việc rồi.
Mai mình bận ôn thi.
Mai bà mình ở quê lên.
Mai mình đi khám bệnh.
Mai mình với Hoa đi mua quần áo.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
BT3. Điền câu thích hợp có chứa hàm ý:
Mình bận ôn thi./ Mai bà mình lên.
Mình đã có hẹn./ Mình bận đi khám bệnh…
Bài tập 4
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
“ Tôi nghĩ bụng : Đã gọi là hi vọng thì không thể nói đâu là thực, đâu là hư. Cũng giống như những con đường trên mặt đất ; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi.”
( Lỗ Tấn, Cố hương )
HÀM Ý Tuy hi vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
BT3. Điền câu thích hợp có chứa hàm ý:
Mình bận ôn thi./ Mai bà mình lên.
Mình đã có hẹn./ Mình bận đi khám bệnh…
BT4. Câu “ Tôi nghĩ bụng…thành đường thôi”
Hàm ý: Tuy hy vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
BT3. Điền câu thích hợp có chứa hàm ý:
Mình bận ôn thi./ Mai bà mình lên.
Mình đã có hẹn./ Mình bận đi khám bệnh…
BT4. Câu “ Tôi nghĩ bụng…thành đường thôi”
Hàm ý: Tuy hy vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
BT5. Tìm những câu có hàm ý mời mọc hoặc từ chối trong đoạn đối thoại giữa em bé với những người trên mây và sóng( trong bài Mây và sóng)
Mẹ ơi, trên mây có người gọi con
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy đến
lúc chiều tà.
Bọn tớ chơi với bình minh vàng,
bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình
lên đó được?”
Họ đáp :“Hãy đến nơi tận cùng
trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ
được nhấc bổng lên tận tầng mây”
“Mẹ mình đang đợi ở nhà”
-con bảo- “Làm sao có thể rời mẹ
mà đến được?”
Thế là họ mỉm cười bay đi.
Nhưng con biết có trò chơi thú vị
hơn mẹ ạ.
Con là mây và mẹ sẽ là trăng
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái
nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm
Trong sóng có người gọi con:
“Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”
Họ nói: “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”.
Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”
Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua.
Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn.
Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười văng vỡ
tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào
Hoàn thiện các bài tập vào vở?
Tìm thêm các tình huống trong đời sống có chứa hàm ý.
Chuẩn bị bài tiếp theo : “ Tổng kết phần văn bản nhật dụng” .
Dặn Dò
Sơ Đồ Tư Duy
Xin Chào
Hẹn Gặp Lại
TiẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT
CHÀO TẠM BiỆT
KIỂM TRA 1 TIẾT VĂN HỌC ( PHẦN THƠ)
ĐỀ :
Câu 1:(2đ)
Chép lại hai khổ thơ thể hiện ý nguyện của tác giả trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
Câu 2(3đ)
Phân tích ý nguyện của nhà thơ trong hai khổ thơ trên.
Câu 3(3đ)
Tóm tắt những nét chính về nội dung và nghệ thuật của Văn bản “ Con cò”- Chế Lan Viên.
Câu 4(2đ)
Trong các bài thơ đã học, em thích nhất khổ thơ nào? Hãy trình bày cảm nhận của em về khổ thơ đó ?
GV: PHAN VĂN PHONG
Trường THCS Phước Ninh
GV : PHAN VĂN PHONG
Trường THCS Phước Ninh
Kiểm Tra Bài Cũ
C: Muốn gây sự chú ý
A: Khi không muốn nói thẳng
D: Muốn chấm dứt cuộc thoại
A: Khi không muốn nói thẳng
B: Muốn người nghe không hiểu
Khi nào người ta dùng hàm ý ?
Kiểm Tra Bài Cũ
Nghĩa tường minh là phần thông báo ?
A: không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ
trong câu
B: được suy ra từ nghĩa hàm ý
C: được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu
D: được diễn đạt gián tiếp bằng từ ngữ trong câu
C: được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu
Kiểm Tra Bài Cũ
Tìm câu có chứa hàm ý trong đoạn hội thoại sau và
cho biết hàm ý đó là gì ?
Hưng ơi ! Tối nay chúng mình đi xem ca nhạc đi
Tiếc quá ! Tối nay mình phải đi thăm bà ngoại rồi.
Thế thì chủ nhật chúng mình đi xem nha.
Ừ, như vậy nhé.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
BT3. Điền câu thích hợp có chứa hàm ý:
Mình bận ôn thi./ Mai bà mình lên.
Mình đã có hẹn./ Mình bận đi khám bệnh…
BT4. Câu “ Tôi nghĩ bụng…thành đường thôi”
Hàm ý: Tuy hy vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
BT5. Tìm những câu có hàm ý mời mọc hoặc từ chối trong đoạn đối thoại giữa em bé với những người trên mây và sóng( trong bài Mây và sóng)
Đoạn trích:
“ Chị Dậu vừa nói vừa mếu :
-Thôi u không ăn, u để phần cho con. Con chỉ được ăn ở nhà bữa nay nữa thôi. U không muốn ăn tranh của con. Con cứ ăn thật no, không phải nhường nhịn cho u.
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống :
-Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?
Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa :
-Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc
-U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng, u đừng đem bán con đi, tội nghiệp. U để con ở nhà chơi với em con.”
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý (tt)
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý (tt)
Con chỉ được ăn ở nhà bữa nay nữa thôi
-Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài
Con không được ở nhà với thầy u. U phải bán con
U đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài
Đây là điều đau lòng nên chị tránh nói thẳng ra.
Hàm ý rõ hơn để cái Tí có thể hiểu được
Câu chứa
Hàm Ý
Lý do dùng
Hàm ý
Hàm Ý
Cái Tí giãy nảy lên, và “U bán con thật đấy ư”
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhà với thầy mẹ và các em nữa.”
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thẳng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhà với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
Cậu ơi tớ sắp xỉu rồi!
Làm sao mà xỉu ?
Sáng nay đi vội quá nên tớ chưa kịp ăn sáng.
Cố gắng lên. Xong việc rồi tớ với cậu đi ăn chè
Cậu ơi tớ sắp xỉu rồi.
Làm sao mà xỉu?
Sáng nay đi vội quá nên tớ chưa kịp ăn sáng.
Cố gắng lên ! xong việc rồi tớ với cậu đi ăn chè.
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
Để sử dụng hàm ý cần phải có những điều kiện gì ?
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
Bài tập 1
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý (tt)
“Anh nói nữa đi.- Ông giục.
Báo cáo hết ! – Người con trai vụt trở lại giọng vui vẻ. – Năm phút nữa là mười. Còn hai mươi phút thôi. Bác và cô vào trong nhà. Chè đã ngấm rồi đấy.
Thì giờ ngắn ngủi còn lại thúc giục cả chính người họa sĩ già. Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà, đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế.”
( Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Anh thanh niên
Ông họa sĩ và cô gái
Mời cô và bác vào nhà uống nước
“Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà” và “ngồi xuống ghế”
Bài tập 1
Bài tập 1
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
- “ […] Anh Tấn này ! Anh bây giờ sang trọng rồi, còn cần quái gì các thứ đồ hư hỏng này nữa. Chuyên chở lại lịch kịch lắm. Cho chúng tôi khuân đi thôi. Chúng tôi nhà nghèo dùng được tất.
- Có gì đâu mà sang trọng ! Chúng tôi cần phải bán các thứ này đi để…
- Ái chà ! Anh bây giờ làm quan rồi mà bảo là không sang trọng ? Những ba nàng hầu. Mỗi lần đi đâu là ngồi kiệu lớn tám người khiêng, còn bảo là không sang trọng ? Hừ ! Chẳng cái gì giấu nổi chúng tôi đâu !
Tôi biết không thể nói làm sao được đành ngậm miệng, đứng trầm ngâm.
Ôi dào ! Thật là càng giàu có càng không dám rời một đồng xu ! Càng không dám rời một đồng xu lại càng giàu có !”
( Lỗ Tấn, Cố hương )
Anh thanh niên
Ông họa sĩ và cô gái
Mời cô và bác vào nhà uống nước
“Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà” và “ngồi xuống ghế”
Anh Tấn
Chị Hai Dương
Chúng tôi không thể cho được
“Thật càng giàu có càng không…lại càng giàu có.”
Bài tập 1
Bài tập 1
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
Thoắt trông nàng đã chào thưa :
“Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây !
Đàn bà dễ có mấy tay,
Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan !
Dễ dàng là thói hồng nhan,
Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều.”
Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Anh thanh niên
Ông họa sĩ và cô gái
Mời cô và bác vào nhà uống nước
“Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà” và “ngồi xuống ghế”
Anh Tấn
Chị Hai Dương
Chúng tôi không thể cho được
Thật càng giàu có càng không…lại càng giàu có
Thúy Kiều
Hoạn Thư
Cách chào mỉa mai, giễu cợt
Đe dọa sẽ trừng trị
Hồn lac phách xiêu
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca
Bài tập 1
Anh thanh niên
Ông họa sĩ và cô gái
Mời cô và bác vào nhà uống nước
“Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà” và “ngồi xuống ghế”
Anh Tấn
Chị Hai Dương
Chúng tôi không thể cho được
Thật càng giàu có càng không…lại càng giàu có
Thúy Kiều
Hoạn Thư
Cách chào mỉa mai, giễu cợt
Đe dọa sẽ trừng trị
Hồn lac phách xiêu
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca
Bài tập 1
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
Bài tập 2
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
“ Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên :
- Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái ! – Nó cũng lại nói trổng.
Tôi lên tiếng mở đường cho nó :
- Cháu phải gọi “Ba chắt nước giùm con”, phải nói như vậy.
Nó như không để ý đến câu nói của tôi, nó lại kêu lên:
- Cơm sôi rồi, nhão bây giờ !
Anh Sáu vẫn ngồi im […] ”
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà )
-Câu “ Cơm sôi rồi,nhão bây giờ!” Hàm ý: Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão.
- Bé Thu phải sử dụng hàm ý vì trước đó đã nói thẳng rồi mà không có hiệu quả, vả lại thời gian là bức bách.
-Việc sử dụng hàm ý không thành công, vì : “ Anh Sáu vẫn ngồi im…”
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì đã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
Bài tập 3
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
A : Mai về quê với mình đi !
B : /…/
A : Đành vậy.
Mai mình có việc rồi.
Mai mình bận ôn thi.
Mai bà mình ở quê lên.
Mai mình đi khám bệnh.
Mai mình với Hoa đi mua quần áo.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
BT3. Điền câu thích hợp có chứa hàm ý:
Mình bận ôn thi./ Mai bà mình lên.
Mình đã có hẹn./ Mình bận đi khám bệnh…
Bài tập 4
Luyện Tập
Tiết 129
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
“ Tôi nghĩ bụng : Đã gọi là hi vọng thì không thể nói đâu là thực, đâu là hư. Cũng giống như những con đường trên mặt đất ; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi.”
( Lỗ Tấn, Cố hương )
HÀM Ý Tuy hi vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
BT3. Điền câu thích hợp có chứa hàm ý:
Mình bận ôn thi./ Mai bà mình lên.
Mình đã có hẹn./ Mình bận đi khám bệnh…
BT4. Câu “ Tôi nghĩ bụng…thành đường thôi”
Hàm ý: Tuy hy vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
TIẾT 129: NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý ( TT)
TUẦN 28
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Xét ví dụ ( Sgk/ 90)
2. Nhận xét:
Câu in đậm 1: hàm ý “ Sau bữa này con không còn được ở nhf với thầy mẹ và các em nữa.
Câu in đậm 2: hàm ý “ Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài”.
- Ở câu 1, điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thắng ra và cái Tý chưa hiểu rõ ý nên hỏi tiếp.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn, cái Tý hiểu hàm ý nên “ giảy nảy… òa lên khóc: U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng…”
3. Kết luận: Để sử dụng hàm ý cần có hai điều kiện sau:
-Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe ( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
II. Luyện tập
BT1. a/ Câu “ chè đã ngấm rồi đấy”:
-Người nói : anh th.niên; người nghe: Ô H.sĩ và cô gái.
- Hàm ý: mời bác và cô vào uống nước.
- Hai người nghe hiiểu hàm ý đó. ( chi tiết…………)
BT 2. Hàm ý của câu in đậm là: :"Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão". Em bé dùng hàm ý vì dã có lần (trước đó) nói thẳng rồi mà không có hiệu quả.
BT3. Điền câu thích hợp có chứa hàm ý:
Mình bận ôn thi./ Mai bà mình lên.
Mình đã có hẹn./ Mình bận đi khám bệnh…
BT4. Câu “ Tôi nghĩ bụng…thành đường thôi”
Hàm ý: Tuy hy vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
BT5. Tìm những câu có hàm ý mời mọc hoặc từ chối trong đoạn đối thoại giữa em bé với những người trên mây và sóng( trong bài Mây và sóng)
Mẹ ơi, trên mây có người gọi con
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy đến
lúc chiều tà.
Bọn tớ chơi với bình minh vàng,
bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình
lên đó được?”
Họ đáp :“Hãy đến nơi tận cùng
trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ
được nhấc bổng lên tận tầng mây”
“Mẹ mình đang đợi ở nhà”
-con bảo- “Làm sao có thể rời mẹ
mà đến được?”
Thế là họ mỉm cười bay đi.
Nhưng con biết có trò chơi thú vị
hơn mẹ ạ.
Con là mây và mẹ sẽ là trăng
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái
nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm
Trong sóng có người gọi con:
“Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”
Họ nói: “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”.
Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”
Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua.
Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn.
Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười văng vỡ
tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào
Hoàn thiện các bài tập vào vở?
Tìm thêm các tình huống trong đời sống có chứa hàm ý.
Chuẩn bị bài tiếp theo : “ Tổng kết phần văn bản nhật dụng” .
Dặn Dò
Sơ Đồ Tư Duy
Xin Chào
Hẹn Gặp Lại
TiẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT
CHÀO TẠM BiỆT
KIỂM TRA 1 TIẾT VĂN HỌC ( PHẦN THƠ)
ĐỀ :
Câu 1:(2đ)
Chép lại hai khổ thơ thể hiện ý nguyện của tác giả trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
Câu 2(3đ)
Phân tích ý nguyện của nhà thơ trong hai khổ thơ trên.
Câu 3(3đ)
Tóm tắt những nét chính về nội dung và nghệ thuật của Văn bản “ Con cò”- Chế Lan Viên.
Câu 4(2đ)
Trong các bài thơ đã học, em thích nhất khổ thơ nào? Hãy trình bày cảm nhận của em về khổ thơ đó ?
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Phan Văn Phong
Dung lượng: |
Lượt tài: 3
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)