Bài 25. Mây và sóng

Tiết 126: Văn bản:
Mây và Sóng
(Ta-Go_ấn Độ)
I. Tỡm hi?u chung
1. Đọc:

TL:
- Thể thơ tự do.
- Bố cục: 2 đoạn: + Câu chuyện với mẹ về những người ở trên mây và trò chơi thứ nhất của em bé.
+ Câu chuyện với mẹ về những người ở trong sóng và trò chơi thứ hai của em bé.
CH:
- Nhận xét thể thơ ?
- Tìm bố cục của bài thơ ?
TL:
Ra-bin-đra-nát Ta-Go (1861 - 1941) là nhà thơ lớn của ấn Độ. Là nhà thơ Châu á đầu tiên được giải thưởng Nô ben văn học (1913).
-> Thơ ông thể hiện tinh thần dân tộc dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao cả và tính chất trữ tình, triết lí nồng đượm .

2. Chú thích:
a. Tác giả :
CH:
- Nêu hiểu biết của em về tác giả ?
b. Tác phẩm:
CH:
- Nêu xuất xứ của tác phẩm ?

TL:
Được viết bằng tiếng Ben - Gan, được in trong tập Si - su (Trẻ thơ), xuất bản năm 1909 và được chính Ta - Go dịch ra tiếng Anh, in trong tập Trăng non, xuất bản năm 1915.
c. Từ khó:
CH: Em hiểu như thế nào là " ngao du" , "thế gian" ?
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Em bé với mây và sóng:
CH:
Hình tượng Mây và Sóng trong cuộc đối thoại với em bé được xây dựng bằng biện pháp nghệ thuật nào ?

TL:
-> Biện pháp nhân hoá.


CH: -Chi tiết, hình ảnh nào cho em biết điều đó?

TL: Mây và Sóng có tình cảm, có nụ cười, có lời thủ thỉ.
CH: Mây đã nói gì với em bé? Qua lời của Mây, em liên tưởng tới cuộc chơi của Mây với các bạn như thế nào?
TL: Đó là cuộc chơi đầy thú vị trong cảnh thiên nhiên lung linh huyền ảo.
CH: Sự thích thú của em bé được trả lời bằng cách nào ? Em hiểu cách trả lời đó như thế nào ?

TL:Em bé đã từ chối vì lí do: Mẹ đang đợi, muốn có em ở nhà.

CH: Sóng đã nói gì với em bé? Qua lời của Sóng, em cảm nhận cuộc vui chơi ấy như thế nào ?

TL: Sóng mời em đi khám phá những miền đất lạ "Ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao" => Cuộc vui thật thú vị hấp dẫn, thật quyến rũ, phù hợp với tâm lí trẻ thơ.
TL: Em hỏi lại Mây=> Trí tò mò .
CH: Mây đã trả lời em như thế nào? Em hiểu gì về cuộc vui chơi Mây đã vẽ ra với em bé?
TL: Đó là một cuộc chơi hấp dẫn, thú vị .

CH: Em đáp lại Mây ra sao? Lí do gì khiến em từ chối cuộc vui chơi?
CH:
Em bé đã từ chối với lí do gì? Tại sao em bé không từ chối ngay lời rủ rê mà vẫn hỏi lại ?
TL:
Mẹ muốn em ở nhà vào buổi chiều nhưng em bị hấp dẫn, cuốn hút bởi những lời rủ rê và em rất tò mò ham chơi, ham vui .
CH:
Điều gì đã khiến em bé quyết định từ chối những lời mời gọi, rủ rê của Mây và Sóng? Qua đó em hiểu em bé là người như thé nào?
(Thảo luận nhóm)
TL: Em đã quyết định từ chối vì không muốn đánh đổi thú vui chơi với việc phải xa mẹ, để mẹ ở một mình => Tình yêu thương mẹ thật thắm thiết, sâu nặng đã thắng những lời mời gọi
=> Giá trị nhân văn của tác phẩm.
2. Trò chơi sáng tạo của em bé:
CH: Em hãy thuật lại những trò chơi mà em bé đã nghĩ ra? Qua đó, ta thấy trò chơi của em bé có đặc điểm và ý nghĩa gì?
TL: Em đã nghĩ ra trò chơi: Con là mây và mẹ là trăng - con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ. => Trò chơi tuyệt diệu để hoà hợp thiên nhiên với tình mẫu tử. Hai mẹ con không thể tách rời. Tình cảm mẹ con thật là thiêng liêng và bất tử ; vĩnh hằng như thiên nhiên và vũ trụ - do chính con người (em bé) tạo ra.
TL: Một em bé hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng, có một trí tưởng tượng phong phú, bay bổng.
CH: Hãy phân tích ý nghĩa của 2 câu thơ cuối trong bài?
TL: Là câu thơ có hình ảnh tượng trưng mang tính triết lí sâu sắc, tình cảm mẹ con đã được nâng lên đến kích cỡ vũ trụ và có ở khắp mọi nơi, thiêng liêng, bất diệt.
CH: Em hiểu gì thêm về em bé?
CH: Hãy bộc lộ cảm xúc của em về nhân vật em bé?

CH: Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn có thể gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì nữa?
( Thảo luận nhóm)

TL: Tình mẫu tử là một trong những điểm tựa vững chắc để ta có thể khước từ những cám dỗ và quyến rũ của cuộc sống.
- Nhắc nhở mọi người: hạnh phúc không phải là điều gì xa xôi bí ẩn do ai ban cho mà có ở ngay trong cuộc đời do chính con người tạo dựng nên.


3. Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ:
CH:B�i tho du?c trình b�y theo ki?u l?i van n�o
TL :Kiểu lời văn đối thoại
-Th? hi?n theo ki?u h?i dáp :" Con h?i", "h? dáp"

CH: Nh?ng ai tham gia v�o ki?u l?i van dó ?
TL: 1-Người trên mây, 2- Ngu?i trên sóng
3- M? 4- Em bé

CH: D?m xem b�i tho có m?y l?n xu?t hi?n l?i d?i tho?i? Nh?n xét?
TL: Có tám l?n xu?t hi?n l?i tho?i
-L?i tho?i du?c phân b? d?ng d?u gi?a hai do?n, m?i do?n b?n câu =>t?o nên phong cách l?: D?i tho?i m� v?n có nh?p di?u, nh?c tính, v?n di?u =>kh?ng d?nh t�i nang tho ca c?a Ta-go


CH: B�i tho du?c k? b?ng l?i c?a ai?
ý nghia c?a vi?c ch?n l?i k? dó?

TL:- K? b?ng l?i c?a em bé, l?i k? hu?ng v�o ngu?i m?.
-L?i k? n�y có ý nghia d? b?c l? tr?c ti?p tâm h?n tr? tho, vì th? tình yêu thuong m? c?a em bé hi?n lên chân th�nh, n?ng th?m

CH: Hình ?nh ngu?i m? du?c th? hi?n trong b�i tho ntn ?

TL: Ngu?i m? không du?c miêu t? tr?c ti?p. Tuy xu?t hi?n gián ti?p qua l?i em bé g?i "m? oi". Hình ?nh ngu?i m? hi?n lên hi?n hậu, ?m áp, l� tình m?u t? vinh h?ng bao la du?i vòm tr?i v� mênh mông nhu bi?n c?



CH: Nhận xét của em về nghệ thuật đặc sắc của bài thơ?
TL: Hình ảnh giàu ý nghĩa tượng trưng (ẩn dụ); trí tưởng tưởng bay bổng phóng khoáng; đối thoại lồng vào lời kể .

TL: Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
CH: Qua nghệ thuật đó em hiểu gì về nội dung của tác phẩm?
CH: Em có biết những câu thơ nào, câu ca dao nào viết về tình mẫu tử? Hãy đọc?
Câu 1:
Nhận xét nào sau đây là đúng về hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ ?
A. Vừa lung linh, kì ảo vừa chân thực, sinh động.
B. Được thể hiện qua các phép so sánh, ẩn dụ độc đáo.
C. Mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc.
D. Gồm cả 3 ý trên.
* Bài tập trắc nghiệm:
Đáp án: D
Câu 2:
Dòng nào nêu được nội dung chính của bài thơ trên ?
A. Miêu tả những trò chơi của trẻ thơ.
B. Thể hiện mối quan hệ giữa thiên nhiên với tâm hồn trẻ thơ.
C. Ca ngợi hình ảnh người mẹ và tấm lòng bao la của mẹ.
D. Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
Đáp án: D
III.Tổng kết: Ghi nhớ : SGK/trang 89.
IV. Luyện tập:
1. Đọc diễn cảm bài thơ.
2. Bài thơ "Mây và Sóng" của Đào Xuân Quý dịch
Mây và Sóng
Ra-bin-đra-nát Ta-go
Đào Xuân Quý dịch
Me ơi, những người sống trên mây đang gọi con:
Chúng ta chơi đùa từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà,
Chúng ta chơi với buổi sớm mai vàng,
Chúng ta chơi với vầng trăng bạc.

Con hỏi: Nhưng tôi làm sao mà lên được với các người?
Họ trả lời: Hãy đến bên bờ trái đất,
Và đưa tay lên trời,
Em sẽ được nhấc bổng lên mây.



Con nói: Mẹ tôi đang đợi ở nhà
Làm sao tôi có thể bỏ mẹ tôi mà đi được?
Thế là họ cười rồi bay đi mất.
Nhưng con biết một trò chơi thích hơn trò chơi ấy, mẹ ơi.
Con sẽ là mây và mẹ sẽ là trăng.
Con sẽ lấy hai tay trùm lên người mẹ,
Và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.

Những người sống trong sóng nước gọi con:
Chúng ta hát từ sớm mai đến tối,
Chúng ta ngao du khắp nơi này nơi nọ
Mà không biết mình từng qua những nơi nào.

Con hỏi: Nhưng tôi làm sao gặp được các người?
Họ bảo con: hãy đến chỗ gần sát biển
Và đứng đó nhắm nghiền mắt lại,
Là em sẽ được đưa lên trên làn sóng.
Con bảo:Buổi chiều mẹ tôi luôn luôn muốn tôi ở nhà với mẹ-
Làm sao tôi có thể bỏ mẹ tôi mà đi được?
Thế là họ cười. Múa nhảy rồi đi qua.
Nhưng con biết một trò chơi hay hơn trò chơi ấy,
Con sẽ là sóng, mẹ sẽ là một bờ biển lạ lùng.
Con sẽ lăn, lăn mãi
Và vỗ vào gối mẹ, cười vang.
Và không một ai trên cõi đời này biết nơi đâu
mẹ con ta đang ở.
3. Quan sát bức tranh và viết đoạn văn ngắn (từ 5 - 7 câu) phát biểu cảm nghĩ của em về tình mẹ con.
V. Hướng dẫn về nhà:
1. Học thuộc lòng bài thơ.
2. Chuẩn bị kĩ bài: Ôn tập về thơ (Chú ý lập bảng thống kê theo SGK/trang 89)
Tiết 126: Văn bản:
Mây và Sóng
R.Ta-go ( Ân Độ)
Nguyễn Khắc Phi dịch
I.Tìm hiểu chung
II.Tìm hiểu văn bản
1.Em bé với Mây và Sóng
2.Trò chơi sáng tạo của em bé
3.Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ
III.Tổng kết
IV.Luyện tập
V.Hướng dẫn về nhà
thực hiện bài giảng:
Lờ Th? H?ng
------***------
xin chân thành cảm ơn.
-----------