Bài 25. Mây và sóng

PHòNG GIáO DụC Và ĐàO TạO Tứ Kì
TRƯờNG TRUNG HọC CƠ sở CộNG LạC
Tiết 126
R. Ta-go
Giáo viên : Nguyễn Thu Thủy
Kiểm tra Bài cũ
Trong bài Nói với con, qua việc tâm tình, dặn dò con, người cha muốn thể hiện và gửi gắm điều gì?
I. TìM HIểu chung
1. Tác giả :
( R. Ta-go)
Mây và sóng
? Dùa vµo chó thÝch em h·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ Ta-go?

Ngữ văn:
Tiết 126

- Ta-go (1861-1941). Là nhà thơ hiện đại lớn nhất ấn Độ, từng đến Việt Nam năm 1916.
- Ông để lại gia tài văn hoá nghệ thuật đồ sộ, phong phú: văn, thơ, nhạc, hoạ, kịch. . .
- Nhà thơ đầu tiên của châu á nhận giải thưởng Nô-ben văn học với tập Thơ Dâng (1913).
- Thơ Ta-go thể hiện tinh thần dân tộc và dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao cả và chất trữ tình triết lí nồng đượm.


I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
( R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
( R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm:
? Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm Mây và sóng ?
- Mây và sóng viết bằng tiếng Ben-gan, đưa vào tập Si-su (Trẻ thơ), xuất bản năm 1909, được Ta-go dịch ra tiếng Anh, in trong tập Trăng non, xuất bản năm 1915. Là tập thơ vô giá dành cho trẻ thơ.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm
1. Đọc văn bản
? Cách tổ chức bài thơ có gì đặc biệt?
II. Đọc - hiểu văn bản
2. Bố cục, thể loại
? Bài thơ là lời của ai nói với ai ? Lời đó có thể chia làm mấy phần?

- Là lời tâm tình của em bé nói với mẹ.
Gồm 2 phần :
+ Phần 1 : Từ đầu đến "xanh thẳm".
+Phần 2 : Đoạn còn lại.
Bố cục :
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc văn bản
2. Bố cục, thể thơ
- Sự thổ lộ tình cảm đặt trong hai tình huống thử thách khác nhau, diễn tả tình cảm dạt dào, trào dâng của em bé => phải có phần hai, qua những thử thách khác nhau, tình yêu thương mẹ của em bé mới được bộc lộ trọn vẹn.
? Nếu không có phần thứ hai thì ý thơ có được trọn vẹn và đầy đủ không ?
Bè côc :
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
(R. Ta-go)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
2. Bố cục, thể thơ
1. Đọc văn bản
? Hai phần đó có gì giống nhau và khác nhau ? (về số dòng thơ, từ ngữ, cấu trúc, cách xây dựng hình ảnh.).
Lời mời gọi của những người sống
trên mây,
trong sóng.
- Lời từ chối của em bé.
- Trò chơi của em bé.
Mỗi phần có 3 ý
Bè côc :
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
(R. Ta-go)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc văn bản
2. Bố cục, thể thơ
Hai phần giống nhau về số dòng thơ, có sự lặp lại về từ ngữ, cấu trúc, cách xây dựng hình ảnh nhưng ý và lời không hoàn toàn trùng lặp.
Làm nổi bật tình yêu thương mẹ của em bé.
Bố cục :
? Sự giống nhau và khác nhau đó có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ ?

Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
(R. Ta-go)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc văn bản
2. Bố cục, thể thơ
Thể thơ :
- Thơ văn xuôi, câu thơ dài ngắn khác nhau, không có vần nhưng vẫn có âm điệu nhịp nhàng.
? Xác định thể thơ, nhận xét về vần, nhịp điệu. Câu thơ trong bài có gì đặc biệt ?

I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm
II. Đọc-hiểu văn bản
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng :
? Những người sống trên mây, trong sóng đã nói gì với em bé ?
"Bọn tớ chơi từ khi thức dậy đến lúc chiều tà,.chơi với bình minh vàng, .vầng trăng bạc."
"Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn.ngao du nơi này nơi nọ."
1. Đọc văn bản
2. Bố cục, thể thơ
3. Phân tích

Hình ảnh đẹp, thơ mộng mang ý nghĩa tả thực và tượng trưng.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm
1. Đọc văn bản
II. Đọc- hiểu văn bản
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng:
2. Bố cục
3. Phân tích
? Em có nhận xét gì về hình ảnh thơ ?
Thế giới hấp dẫn, đẹp đẽ giữa vũ trụ, rực rỡ sắc màu, âm thanh du dương, được thoả thích tự do ngao du khắp nơi.
? Em hình dung thế nào về thế giới của những người trên mây, trong sóng qua những hình ảnh thơ đó ?

? Có ý kiến cho rằng những hình ảnh đó vừa tả thực vừa tượng trưng. Em có đồng ý không? Vì sao?
"Bọn tớ chơi từ khi thức dậy..."
- "Bọn tớ ca hát từ sáng sớm..."
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm
II. Đọc-hiểu văn bản
=> Lời mời gọi của một thế giới diệu kì.
1. Đọc văn bản
2. Bố cục
3. Phân tích
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng.
? Em hiểu hàm ý của những câu trên là gì ?
? Những người trên mây, trong sóng đã chỉ cho em bé cách đến với họ như thế nào?
"Hãy đến nơi tận cùng trái đất ->sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây"
Hãy đến rìa biển cả -> sẽ được làn sóng mang đi".
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm
II. Đọc-hiểu văn bản
1. Đọc văn bản
2. Bố cục, thể thơ
3. Phân tích
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng.
?Em thấy cách đến như thế nào?
=> Cách đến và hoà nhập thú vị, hấp dẫn.
b. Lời từ chối của em bé :
?Lúc đầu thái độ của em như thế nào trước lời mời gọi? Vì sao em chưa từ chối ngay?
?Nếu ngay lúc đầu em đã từ chối thì có hợp lí không?
I. Tìm hiểu chung
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
II. Đọc - hiểu văn bản
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng.
b. Lời từ chối của em bé:
-"Mẹ mình đang đợi ở nhà. Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?"
-"Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?"
1. Đọc văn bản :
2. Bố cục, thể thơ :
3. Phân tích :
?Lí do nào khiến bé từ chối những lời mời gọi?
?Em có nhận xét gì về cấu tạo của hai câu trên? Hàm ý trong câu trả lời của em bé là gì?
=>gồm 2 nửa: nêu lí do từ chối, câu hỏi tu từ hàm ý từ chối lời mời gọi.
I. Tìm hiểu chung
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
1. Đọc văn bản
II. Đọc - hiểu văn bản
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng.
=> Sức níu giữ của tình mẫu tử.
b. Lời từ chối của em bé.
2. Bố cục, thể thơ
3. Phân tích
?Sức mạnh nào đã giúp em từ chối những lời mời gọi hết sức hấp dẫn kia?
=> Đó là tình cảm hai chiều.
? Câu trả lời của em cho ta thấy em hiểu tình cảm gì của mẹ với em và tình cảm của em với mẹ như thế nào ?
Em hiểu mẹ rất yêu em, không thể thiếu em, cũng như em yêu mẹ, không thể thiếu mẹ. Tình thương yêu mẹ đã thắng lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng.


I. Tìm hiểu chung
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
1. Đọc văn bản
II. Đọc- hiểu văn bản
? Em hiểu gì về em bé qua sự lựa chọn này?
=>Là đứa con ngoan, hiếu thảo.
2. Bố cục, thể thơ
3. Phân tích
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng.
b. Lời từ chối của em bé.
? Thử hình dung, khi mẹ em bé nghe được câu nói đó của em, cảm giác của người mẹ sẽ như thế nào?
I. Tìm hiểu chung
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
II. Đọc - hiểu văn bản
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng.
b. Lời từ chối của em bé.
c. Trò chơi của em bé.
? Em bé đã tưởng tượng ra những trò chơi nào? Hãy mô tả lại.
�
- Con là mây và mẹ sẽ là trăng.
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ.
- Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
1. Đọc văn bản
2. Bố cục, thể thơ
3. Phân tích
?Em có nhận xét gì về hình ảnh thơ?
=> Hình ảnh thơ đẹp được xây dựng bằng trí tưởng tượng bay bổng.
.


�
.
�

? Vì sao em bé tin rằng trò chơi của em thú vị hơn?
=> Trò chơi thông minh, hay và thú vị, hoà hợp tình yêu thiên nhiên và tình mẫu tử, bé có cả mây, bầu trời, biển cả và mẹ.
I. Tìm hiểu chung
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
1. Đọc văn bản
II. Đọc - hiểu văn bản
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trên sóng.
b. Lời từ chối của em bé.
c. Trò chơi của em bé.
? Vì sao em bé nghĩ ra được trò chơi ấy?
=> em bé yêu mẹ nhưng cũng yêu thiên nhiên
2. Bố cục, thể thơ
3. Phân tích
?Hãy so sánh trò chơi của em bé với những cuộc vui chơi của những người trên mây, trong sóng giữa thế giới tự nhiên xem có gì giống và khác nhau?
? Sự giống nhau và khác nhau đó nói lên điều gì?
.
I. Tìm hiểu chung
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
1. Đọc văn bản
II. Đọc - hiểu văn bản
a. Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng.
b. Lời từ chối của em bé.
c. Trò chơi của em bé.
? Cảm nhận của em về cái hay và ý nghĩa của câu thơ "Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ. Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào."?

Khẳng định tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt, có ở khắp mọi nơi.
(R. Ta-go)
2. Bố cục, thể thơ
3. Phân tích

I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm
1. Đọc văn bản
II. Đọc - hiểu văn bản
2. Bố cục, thể thơ
3. Phân tích
4. Tổng kết
a. Nghệ thuật :
?ý kiến nào đúng và đủ nhất về đặc sắc nghệ thuật của bài thơ?
A. Hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng ; phép lặp biến hoá.
B. Thơ văn xuôi, lời kể xen đối thoại ; phép lặp biến hoá, phát triển ; hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng.
C. Thơ văn xuôi, lời kể xen đối thoại ; phép lặp biến hoá phát triển.
D. Hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng ; phép lặp.
- Thơ văn xuôi, lời kể xen đối thoại; phép lặp biến hoá, phát triển; hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
(R. Ta-go)
Ngữ văn: Tiết 126 Mây và sóng
2. Tác phẩm
1. Đọc văn bản
II. Đọc - hiểu văn bản
4. Tổng kết
2. Bố cục, thể thơ
3. Ph©n tÝch
a. Nghệ thuật :
? Dòng nào sau đây thể hiện đúng nhất nội dung cảm xúc của bài thơ?
A. Ngợi ca tình mẹ con thiêng liêng, bất diệt.
B. Tấm lòng yêu thương, trân trọng của tác giả đối với trẻ thơ.
C. Tình yêu sâu nặng, tha thiết của con đối với mẹ.
D. Cả 3 ý kiến trên
b. Nội dung :
-Tình yêu sâu nặng, tha thiết của con đối với mẹ.
-Ngợi ca tình mẹ con thiêng liêng, bất diệt.
-Tấm lòng yêu thương, trân trọng của tác giả đối với trẻ thơ.


III. Luyện tập
? Ngoài chủ đề ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì nữa?
- Cuéc sèng cã rÊt nhiÒu c¸m dç, muèn kh­íc tõ chóng, cÇn cã nh÷ng ®iÓm tùa v÷ng ch¾c, t×nh mÉu tö lµ 1 trong nh÷ng chç dùa tinh thÇn cña nh÷ng ®øa con.
- Hạnh phúc không phải là điều gì xa xôi bí ẩn, do ai ban cho mà ở ngay trên trần thế và do chính con nguời tạo dựng.
?Nếu vẽ tranh minh họa cho bài thơ, em sẽ vẽ như thế nào?
Ngữ văn : Tiết 126 Mây và sóng
(R. Ta-go)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản
- Bài thơ cho thấy tình yêu chính là cội nguồn của mọi sự sáng tạo.
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc bài thơ, nắm nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
- Sưu tầm thêm các bài thơ của Ta-go.
- Viết một đoạn văn trình bày những cảm nhận của em về tình mẫu tử trong bài thơ.
- Vẽ tranh minh họa cho nội dung bài thơ.