Bài 25. Mây và sóng

nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo
Về dự hội thi giáo viên giỏi
Năm học 2008- 2009
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
( R. Tago )
I.TÁC GIẢ -TÁC PHẨM
1-Tác giả
- Tago (1861-1941)là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ .
- Thơ Tagor
2- Tác phẩm
- Xuất xứ:
-Thể thơ:
- Chủ đề:
In trong “Trăng non”1915
Thơ văn xuôi
Tình mẫu tử
Mây và sóng
Thể hiện tinh thần nhân văn cao cả và chất trữ tình triết lí nồng đượm.
Sử dụng rất thành công những hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tượng trưng, những hình thức liên tưởng so sánh và thủ pháp trùng điệp.
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
Mây và sóng
( R.Tago )
I.TÁC GIẢ- TÁC PHẨM
1-Tác giả
2-Tác phẩm
3- Đọc, chú thích

Mây và sóng
Mẹ ơi,trên mây có người gọi con:
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà.Bọn tớ chơi với bình minh vàng,bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”.
Con hỏi: “ Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”
Họ đáp: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng tận tầng mây”.
“Mẹ mình đang đợi ở nhà”- con bảo -“Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”.
Thế là họ mỉm cười bay đi.
Nhưng con biết có trò chơi còn thú vị hơn mẹ ạ .
Con là mây và mẹ sẽ là trăng .
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.
Trong sóng có người gọi con:
“Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn.Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”.
Con hỏi:“Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”.
Họ nói:“Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại , cậu sẽ được làn sóng nâng đi”.
Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”.
Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua.
Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn.
Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào.
( R.Tago )
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
( R.Tago )
I. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM
1-Tác giả
2-Tác phẩm
3- Đọc,chú thích
II.PHÂN TÍCH
1-Bố cục
2-Phân tích

- 2 phần:
+P1:Từ đầu đến”xanh thẳm”: Cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ.
+P2: Còn lại:Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ.
Mây và sóng
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
( R.Tago )
I.TÁC GIẢ- TÁC PHẨM
1-Tác giả
2-Tác phẩm
3- Đọc, chú thích
II.PHÂN TÍCH
1-Bố cục
2-Phân tích
a- Lời gọi của những người trên mây, trong sóng.
- Mây: chơi
- Sóng:
thức dậy - chiều tà
bình minh vàng, vầng trăng bạc.

b- Lời từ chối của em bé
ca hát: sáng sớm -> hoàng hôn
ngao du: nơi này, nơi nọ

 NT: hình ảnh nhân hoá, ẩn dụ gợi sự liên tưởng
Thời gian vui chơi tưởng như bất tận- cảnh vật rực rỡ sắc màu, âm thanh du dương
* Thế giới thơ mộng, lãng mạn,lung linh kì ảo-> hấp dẫn
*tiếng gọi của thế giới diệu kì
-Thái độ:
Làm thế nào …?
muốn được đi chơi ->băn khoăn
Làm sao …rời mẹ…?
yêu mẹ -> từ chối
- Mây- sóng:”mỉm cười”
-> đồng tình với quyết định của em
*Sức mạnh của tình yêu mẹ đã
giúp em khắc phục được những
ham muốn – tình mẫu tử có sức
mạnh mãnh liệt.
Mây và sóng
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
( R.Tago )
I.TÁC GIẢ- TÁC PHẨM
1-Tác giả
2-Tác phẩm
3- Đọc, chú thích
II.PHÂN TÍCH
1-Bố cục
2-Phân tích
a- Lời gọi của những người trên mây, trong sóng.
b- Lời từ chối của em bé
c- Trò chơi của em bé
-Trò chơi
Con:- mây
mẹ:- trăng
-sóng
- bến bờ kì lạ
-> NT so sánh, hình ảnh ẩn dụ tượng trưng
” trăng- bến bờ”:sự dịu dàng, tấm lòng bao dung của mẹ…
” mây- sóng” - sự hồn nhiên, tinh nghịch của con…

- là những quyến rũ của cuộc đời…
Con: ôm lấy mẹ-> lăn,lăn mãi -> cười vang-> vỡ tan vào lòng mẹ
-> Điệp từ -> niềm hạnh phúc sung sướng được
đắm mình trong tình mẹ
-> Em bé có cả thiên nhiên, vũ trụ bao la và tình mẹ vĩnh hằng
Mây và sóng
“Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào.”
-> Tình mẫu tử có ở mọi nơi , không gì có thể chia lìa
Tình mẫu tử thiêng liêng,
sâu nặng.
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
( R.Tago )
I.TÁC GIẢ- TÁC PHẨM
1-Tác giả 2-Tác phẩm 3- Đọc, chú thích
II.PHÂN TÍCH
1-Bố cục
2-Phân tích
a- Lời gọi của những người trên mây, trong sóng.
b. Lời từ chối của em bé
c- Trò chơi của em bé
Mây và sóng
III- TỔNG KẾT
1.Nghệ thuật
NT
Cấu trúc:
Ngôn ngữ thơ
Hình ảnh
THẢO LUẬN
Có ý kiến cho rằng: Trong một văn bản, việc lặp lại nhiều lần của một cấu trúc sẽ tạo nên sự nhàm chán.Em có nhận xét gì về sự lặp lại cấu trúc trong hai phần của bài thơ này?
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
( R.Tago )
I.TÁC GIẢ- TÁC PHẨM
1-Tác giả 2-Tác phẩm 3- Đọc, chú thích
II.PHÂN TÍCH
1-Bố cục
2-Phân tích
a. Lời gọi của những người trên mây, trong sóng.
b. Lời từ chối của em bé
c. Trò chơi của em bé
Mây và sóng
III- TỔNG KẾT
1.Nghệ thuật:
NT
Cấu trúc:
Ngôn ngữ thơ
Hình ảnh
Cấu trúc:trùng điệp
Ngôn ngữ đối thoại lồng trong độc thoại
Hình ảnh thơ sáng đẹp, giàu ý nghĩa tượng trưng.
2.Nội dung:
- Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt
3.Ghi nhớ: SGK – T.89
Hãy học thuộc Ghi nhớ các bạn nhé!
Với hình thức đối thoại lồng trong lời kể của em bé, qua hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng, bài thơ “Mây và sóng” của R.Tago đã ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng , bất diệt.

Một số câu thơ về tình mẫu tử
Mẹ ơi! Cho con mặt trăng!
Bé nhìn mặt mẹ, tay dang hái trời
Hoa trăng nở sáng ngời ngời,
Trăng theo bóng mẹ, trăng ngồi bên con.
Mẹ là trăng, con bá cổ hôn;
Con là trăng nở, mẹ ôm vào lòng,
Mẹ đùa con dưới trăng trong,
Trăng cao con với, mẹ bồng lên cao.
Bé đà hái được trăng nào
Mà nghe lòng mẹ dạt dào ánh trăng.
“Em bé và trăng”- Huy Cận.
Hôm nay trời nóng như nung
Mẹ em đi cấy phơi lưng cả ngày.
Ước gì em hoá ra mây
Em che cho mẹ suốt ngày bóng râm.
“Bóng mây”- Thanh Hào
HƯớNG DẫN Về NHà
Đọc thuộc lòng bài thơ: “ Mây và sóng” và cảm nhận về
nội dung, nghệ thuật bài thơ.
Viết đoạn văn với câu chủ đề : “Tình mẫu tử là cội nguồn
của mọi sáng tạo” .
Ôn tập phần thơ hiện đại Việt Nam trong chương trình
Ngữ văn 9. ( Theo mẫu SGK – T. 89 )
CHÂN THÀNH CẢM ƠN
Các thầy cô giáo
và tất cả các em học sinh !
4
3
1
2
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Mây và sóng
Mẹ ơi,trên mây có người gọi con:
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà.Bọn tớ chơi với bình minh vàng,bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”.
Con hỏi: “ Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”
Họ đáp: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng tận tầng mây”.
“Mẹ mình đang đợi ở nhà”- con bảo -“Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”.
Thế là họ mỉm cười bay đi.
Nhưng con biết có trò chơi còn thú vị hơn mẹ ạ .
Con là mây và mẹ sẽ là trăng .
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.
Trong sóng có người gọi con:
“Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn.Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”.
Con hỏi:“Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”.
Họ nói:“Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại , cậu sẽ được làn sóng nâng đi”.
Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”.
Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua.
Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn.
Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào.
( R.Tago )
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
( R.Tago )
I.TÁC GIẢ- TÁC PHẨM
1-Tác giả 2-Tác phẩm 3- Đọc, chú thích
II.PHÂN TÍCH
1-Bố cục
2-Phân tích
a- Lời gọi của những người trên mây, trong sóng.
b. Lời từ chối của em bé
c- Trò chơi của em bé
Mây và sóng
III- TỔNG KẾT
1.Nghệ thuật
Cho câu chủ đề :
“ Tình mẫu tử là cội nguồn của mọi sáng tạo”
Dựa vào bài thơ “Mây và sóng” hãy hoàn thành đoạn văn nghị luận với câu chủ đề trên.
Ngữ văn, Tiết 126
Văn bản :
( R.Tago )
I.TÁC GIẢ- TÁC PHẨM
1-Tác giả
2-Tác phẩm
3- Đọc, chú thích
II.PHÂN TÍCH
1-Bố cục
2-Phân tích
a- Lời gọi của những người trên mây, trong sóng.
- Mây: chơi
- Sóng:
thức dậy - chiều tà
bình minh vàng, vầng trăng bạc.

b- Lời từ chối của em bé
ca hát: sáng sớm -> hoàng hôn
ngao du: nơi này, nơi nọ

 NT: hình ảnh nhân hoá, ẩn dụ gợi sự liên tưởng
Thời gian vui chơi tưởng như bất tận- cảnh vật rực rỡ sắc màu, âm thanh thanh du dương
* Thế giới thơ mộng, lãng mạn,lung linh kì ảo-> hấp dẫn
*tiếng gọi của thế giới diệu kì
-Thái độ:
Làm thế nào …?
muốn được đi chơi ->băn khoăn
Làm sao …rời mẹ…?
yêu mẹ -> từ chối
- Mây- sóng:”mỉm cười”
-> đồng tình với quyết định của em
*Sức mạnh của tình yêu mẹ đã
giúp em khắc phục được những
ham muốn – tình mẫu tử có sức
mạnh mãnh liệt.
Mây và sóng