Bài 25. Mây và sóng

MÔN NGỮ VĂN 9
BÀI: MÂY VÀ SÓNG

GV: LÊ THỊ PHƯƠNG LINH
TRƯỜNG THCS PHỔ MINH

BÀI DỰ THI
THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
ĐIỆN TỬ CẤP HUYỆN


? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Nói với con” của
Y Phương. Điều lớn lao nhất mà người cha
muốn truyền cho con là gì?

Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho
con chính là lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ,
bền bỉ, truyền thống cao đẹp của quê hương
và niềm tự tin khi bước vào đời.
Kiểm tra bài cũ
? Cảm nhận của em sau khi xem những hình ảnh và thưởng thức đoạn nhạc trên?
Mây và Sóng
Tiết 127
Văn bản

I. ĐỌC - TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả, tác phẩm
a. Tác giả
Nêu vài nét chính về tác giả Tagor?
- Ra-bin-đra – nát Ta-go (1861 – 1941) là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ.
- Nhà văn đầu tiên của Châu Á nhận giải Nôben văn học(1913) với tập “Thơ dâng”.
- Thơ ông thể hiện chất trữ tình triết lí nồng đượm, chủ nghĩa nhân văn sâu sắc.
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG

- Trong vòng 6 năm, ông mất 5
người thân.Vì vậy tình cảm gia
đình trở thành đề tài quan
trọng trong sự nghiệp sáng
tác của ông.
Thơ ông thể hiện tinh thần
dân tộc, dân chủ sâu sắc,
nhân văn cao cả ; chất trữ tình
thắm thiết, triết lí thâm trầm.



“Mây và sóng” trích từ tập “Si-su” (Trẻ thơ) viết bằng tiếng Ben- gan, xuất bản lần đầu năm 1909.
Sau được dịch sang tiếng Anh và in trong tập “Trăng non”.
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG
? Bài thơ ra đời vào năm nào ? In trong tập thơ gì ?
I. Đọc-tìm hiểu chung
b, Tác phẩm
I. Đọc-tìm hiểu chung
2. Đọc- giải từ khó:
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG
3. Bố cục:
2 phần
? Bài thơ là lời nói của ai ?
Lời nói đó được chia làm
bao nhiêu phần ?
Bài thơ là lời nói của em bé,
được chia làm 2 phần:
Phần 1: Từ đầu đến “ xanh thẳm
Phần 2: Còn lại
? Giả thiết không có phần thứ hai thì ý thơ có được trọn vẹn và đầy đủ không ?


Thêm phần thứ hai tức là có thêm
những thử thách mới, như vậy tình
thương yêu mẹ của em bé mới
được trọn vẹn.

TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG
I. Đọc-tìm hiểu chung
3. Bố cục: 2 phần
? Hãy chỉ ra
những điểm
giống và
khác nhau (về
số dòng thơ,
về cách xây
dựng hình ảnh,
về cách tổ chức
khổ thơ,...)
giữa hai phần?
* Giống:
Trình từ tường thuật của hai
phần đầu giống nhau:
+ Thuật lại lời rủ rê
+ Thuật lại lời từ chối và
lí do từ chối;
+ Nêu lên trò chơi mới
Trong cả hai phần, dòng thơ
thứ năm đều là phản ứng trực
tiếp của em bé trước lời rủ rê
* Khác:
- Phần thứ nhất mở đầu bằng
cụm từ :”mẹ ơi”, phần
thứ hai không có;
Ý và lời ở hai phần
không hề trùng lặp nhau.
Mây và sóng đều là
những cảnh vật tự
nhiên hấp dẫn
song tính chất hấp
dẫn khác nhau.
=> Bố cục trên làm cho chủ đề bài thơ trọn vẹn, đầy đủ.
II. Đọc- hiểu văn bản
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG
? Xác định vị trí của dòng thơ “Con hỏi: ...”
ở mỗi phần và lí giải vì sao em bé chưa từ chối
ngay lời mời gọi của những người “trên mây”
và những người sống “trong sóng” ?
Nếu em bé từ chối ngay lời rủ rê của những người
sống “trên mây” và những người sống“ trong sóng”
thì tình cảm sẽ thiếu chân thực vì trẻ em nào chả
ham chơi. Em bé phần nào đã bị lôi cuốn.

Tiết 127
Văn bản: Mây và sóng
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Trò chơi của mây và sóng
Lời mời gọi của mây
Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc
Lời mời gọi của sóng
Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao
=> Những trò chơi vô cùng hấp dẫn, thú vị, cuốn hút vào một thế giới sặc sỡ sắc màu
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Trò chơi của mây và sóng.
TIẾT 127
Văn Bản: MÂY VÀ SÓNG

Lời mời gọi
Sóng

Mây


chơi từ khi thức dậy
cho đến lúc chiều tà.
chơi với bình minh vàng,
chơi với vầng trăng bạc”.

Trước lời mời của mây và sóng, em bé có thái độ như thế nào? Sau đó em đã quyết định ra sao?
ca hát từ sáng sớm cho
đến hoàng hôn, ngao du
nơi này nơi nọ mà không
biết từng đến nơi nao”.

Hấp dẫn
Nhưng làm thế nào mà
mình lên trên ấy được?

Nhưng làm thế nào mình
ra ngoài đó được?”.
Muốn đi
Từ chối

Buổi chiều mẹ luôn muốn
mình ở nhà, làm sao có thể
Rời mẹ mà đi được?”
Tình mẫu tử

Mẹ mình đang đợi ở nhà”-
làm sao có thể rời mẹ mà
đến được?”
II. Đọc- hiểu văn bản
TIẾT 127
Văn Bản: MÂY VÀ SÓNG
2. Trò chơi sáng tạo của em bé
? Từ chối lời mời của mây và sóng,
em bé đã nghĩ ra
trò chơi nào?
Con là mây và mẹ sẽ là trăng.
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ,
và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.

Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào
? Hãy so sánh
cuộc vui chơi của những người
“trên mây” và “trong sóng” giữa thế giới
tự nhiên và những trò chơi của “mây và
sóng” do em bé tạo ra?
=> Trò chơi của em bé hay, thú vị hơn vì đã thể hiện một sự dung hợp hài hoà giữa sự hấp dẫn của thiên nhiên và hiện thân của người mẹ với tấm lòng ấm áp, bao dung.
Con là mây và mẹ sẽ là trăng.
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ,
và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.

Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào
- Bọn tớ chơi với bình minh vàng,
bọn tớ chơi với vầng trăng bạc
Bọn tớ ca hát từ sáng sớm
cho đến hoàng hôn.
Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ
mà không biết từng đến nơi nao”.
II. Đọc- hiểu văn bản
2. Trò chơi sáng tạo của bé:
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG

Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào
? Nêu cảm nhận của em về
2 câu thơ trên?

Lòng mẹ bao la đón nhận
mọi tình cảm của con, tình mẫu tử
thiêng liêng bất diệt, có ở khắp mọi nơi.
II. Đọc- hiểu văn bản
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG
3. Ý nghĩa triết lý của bài thơ:

Những hình ảnh
thiên nhiên trong
bài thơ có ý
nghĩa tượng trưng
điều gì ?
Tượng trưng
cho những
quyến rũ
của cuộc
đời; vừa
diễn tả tình
mẹ con
ngang tầm
vũ trụ.
II. Đọc- hiểu văn bản
3. Ý nghĩa triết lý của bài thơ:
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG
? Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con bài thơ còn có thể gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì nữa ?
Cuộc sống con người thường gặp
những cám dỗ. Muốn khước từ những
cám dỗ đó, con người cần có chỗ dựa
vững chắc như tình mẫu tử.

- Hạnh phúc không phải là cái gì
xa xôi bí ẩn, hay do ai ban phát mà
do chính mình tạo ra.


- Bài thơ còn cho thấy quan hệ giữa
tình yêu và sáng tạo



? Nội dung
chính của
bài thơ
này là
gì?
Ca ngợi
tình mẹ
con thiêng
liêng, cao
đẹp
CÂU HỎI THẢO LUẬN
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG
Có lẽ cuộc đời mỗi con người là một cuộc hành trình dài. Từ những bước chập chững đầu đời cho đến cả mai sau hình bóng mẹ vẫn hằng dõi theo ta mãi.
Câu chuyện của em bé đã kéo chúng ta trở lại trong cái ngày xưa hồn nhiên bằng những trò chơi bên mẹ. Mẹ được ví như mặt trăng, biển cả. Đó là thiên nhiên lớn lao, là vũ trụ vĩnh hằng vô cùng vô tận. Còn con là mây, sóng bay cao, lan xa để mãi hát lên những lời tụng ca về mẹ. Mẹ là người mãi ở trong tim mỗi chúng ta.
- Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con
( Chế Lan Viên)

- ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru
( Nguyễn Duy)
TIẾT 127
Văn bản: MÂY VÀ SÓNG
? Những thành công về nghệ thuật trong bài thơ?
III. Tổng kết
Hình thức đối thoại
lồng trong lời kể
của em bé, hình ảnh
thiên nhiên giàu ý
nghĩa tượng trưng.
? Nội dung tư tưởng của bài thơ ?
Bài thơ “Mây và sóng”
của Ra-bin-đra-nát Ta-gor
đã ca ngợi tình mẫu tử
thiêng liêng, bất diệt.
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
M E T O I
T H O D A N G
T R O N G L O N G M E
C O N G T R U O N G M O R A
1
2
3
4
5
M
T
H
I
T
Ô hàng ngang số 1; gồm 5 chữ cái:
Văn bản của EC.môn đô Ami-xi viết dưới dạng 1 bức thư
của người cha gửi cho con, nhắc nhở về thái độ đối với mẹ
Ô hàng ngang số 2; gồm 7 chữ cái:
Với tác phẩm nào, Tagor trở thành người đầu tiên
của Châu Á được nhận giải thưởng Noben Văn học?
Ô hàng ngang số 3; gồm 11 chữ cái:
Tên đoạn trích trong tác phẩm “ Thời thơ ấu”
của nhà văn Nguyên Hồng ?
Ô hàng ngang số 4; gồm 7 chữ cái:
Tác giả của bài thơ nói về tình cảm người cha dành cho con?
Ô hàng ngang số 5; gồm 14 chữ cái:
Văn bản nhật dụng của Lí Lan viết về cảm xúc của mẹ
trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con?
T I N H M A U T U
N
U
U
A
Y P H U O N G
SƠ ĐỒ TƯ DUY
Hướng dẫn học ở nhà
1.Học thuộc bài thơ
2.Nắm được nội dung, nghệ thuật của bài
3. Phân tích những câu thơ em thích.
4. Soạn bài “ Ôn tập về thơ ”
- Hệ thống hoá kiến thức cơ bản về tác phẩm thơ hiện đại trong chương trình ngữ văn 9
- Nắm vững nội dung, nghệ thuật của các bài thơ
- Đặc điểm và thành tựu thơ VN sau 1945.
STT
Tên bài thơ
Tác giả
Năm sáng tác
Thể thơ
Nội dung
Nghệ thuật
THỐNG KÊ CÁC TÁC PHẨM THƠ
HIỆN ĐẠI TRONG NGỮ VĂN 9
TIẾT HỌC KẾT THÚC
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN !