Bài 25. Bàn luận về phép học (Luận học pháp)
Chia sẻ bởi Lê Hương |
Ngày 03/05/2019 |
43
Chia sẻ tài liệu: Bài 25. Bàn luận về phép học (Luận học pháp) thuộc Ngữ văn 8
Nội dung tài liệu:
Kiểm tra bài cũ
Hãy nối mỗi thể văn với một mục đích tương ứng:
"Nhân bất học bất tri lí, ngọc bất trác bất thành khí",từ th?a xưa ông cha ta đã coi việc học hành là nền tảng của sự nhận thức,vậy học như thế nào để đạt hiệu quả và thật sự có ích,đó cũng chính là vấn đề mà La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp bàn luận rất đầy đủ và dễ hiểu trong bài hôm nay.
Tiết 101
Van b?n
Bàn luận về phép học
(luận học pháp)
-La Son Phu T? Nguy?n Thi?p-
I. Đọc - tìm hiểu chú thích
1. Đọc:
"Ngọc không mài không thành đồ vật; người không học không biết rõ đạo." Đạo ở đây là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy. Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính học đã bị thất truyền.Người ta đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi, không còn biết đến tam cương, ngũ thường. Chúa tầm thường, thần nịnh hót. Nước mất, nhà tan đều do những điều tệ hại ấy.
Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lạỉơ các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
Phép dạy nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn,theo điều học mà làm. hoạ may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua.
Đạo học thành thì người tốt nhiều; người tốt nhiều thì triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị.
Đó là mấy điều thành thật xin dâng. Chẳng quản lời nói vu vơ, cúi xin Hoàng thượng soi xét.
Kẻ hèn thần cung kính tấu trình.
Đọc với giọng chân thành, bày tỏ thiệt hơn, vừa tự tin vừa khiêm tốn
2.Tìm hiểu chú thích:
a) Tác giả Nguyễn Thiếp
- Nguyễn Thiếp (1723 - 1804) tự là Khải Xuyên, hiệu Lạp Phong cư sĩ, Người đương thời kính trọng gọi là La Sơn Phu Tử quê ở Nguyệt Ao - La Sơn - Hà Tĩnh.
- Ông là người thiên tư sáng suốt, học rộng hiểu sâu, từng làm quan cho nhà Lê nhưng rồi xin về ở ẩn.
- Ông được Quang Trung nhiều lần mời ra cộng tác với tấm lòng thành nên cuối cùng ông ra giúp Quang Trung làm viện trưởng viện Súng Chính.
- Nguyễn Thiếp có nhiều đóng góp đáng kể với văn hoá, giáo dục thời Quang Trung.
Th? thu c?a Nguy?n Hu? g?i La Son Phu T?
Em hãy nêu những hiểu biết của em về La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
b. Tìm hiểu chú thích:Sgk
c. Thể loại:
- Bàn luận về phép học được viết theo thể tấu:
Thể tấu giống và khác thể chiếu, cáo, hịch như thế nào?
là thể văn nghị luận c? do bề tôi hoặc thần dân dâng vua hoặc bề trên để bày tỏ ý kiến. được viết bằng văn xuôi, văn vần hoặc văn biền ngẫu.
- "Bàn luận về phép học" viết bằng văn xuôi kết hợp với văn biền ngẫu.
3. Bố cục
Văn bản có luận
điểm chính nào?
Luận điểm đó
được làm rõ bằng
mấy luận điểm
nhỏ?
Bàn luận về phép học
Bàn về mục
đích chân
chính của
việc học
Bàn phương
pháp học
đúng đắn
Bàn về tác
dụng của
việc học
(Từ đầu đến "tệ hại ấy".)
(tiếp đến "chớ nên bỏ qua").
(còn lại).
II. Đọc - hiểu văn bản
“Ngäc kh«ng mµi kh«ng thµnh ®å vËt; ngêi kh«ng
häc kh«ng biÕt râ ®¹o.” §¹o ë ®©y lµ lÏ ®èi xö hµng ngµy
gi÷a mäi ngêi. KÎ ®i häc lµ häc ®iÒu Êy. Níc ViÖt ta, tõ
khi lËp quèc ®Õn giê, nÒn chÝnhhäc ®· bÞ thÊt truyÒn.Ngêi
ta ®ua nhau lèi häc h×nh thøc hßng cÇu danh lîi, kh«ng cßn
biÕt ®Õn tam c¬ng, ngò thêng. Chóa tÇm thêng, thÇn
nÞnh hãt.Níc mÊt, nhµ tan ®Òu do nh÷ng ®iÒu tÖ h¹i Êy.
1.Mục đích chân chính của việc học
"Ngọc không mài không thành đồ vật; người không học
không biết rõ đạo."
* Mục đích của việc học là để biết rõ đạo.
- Đạo là lẽ đối xử ở đời.
? Mục đích của việc học là để làm người. Có học, con người mới biết đạo lí, mới trở nên tốt đẹp.
* Tác giả phê phán lối học hình thức, cầu danh lợi
Quan điểm trên tiến bộ vì nó đề cao, coi trọng mục tiêu đạo đức của việc học. Nhưng không chỉ cần có đạo đức mà cần có cả tri thức để xây dựng đất nước.
Lối học ấy làm cho:
+ Không còn người tài: chúa tầm thường, thần nịnh hót.
+ Nước mất nhà tan.
Theo em lối học hình thức cầu danh lợi ấy biểu hiện ở một số bạn học sinh như thế nào?
2. Bàn về cách học:
Việc học phải được phổ biến rộng rãi: mở thêm nhiều trường lớp ở các phủ huyện, mở rộng thành phần người học
Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lại ? các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
- Cách học:
+ Học từ thấp đến cao, từ dề đến khó.
+ Học rộng , nghi sõu, phải biết tóm lược những điều cơ bản.
+ Học đi đôi với hành
->Quan di?m tớch c?c ti?n b?.
Phép dạy nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn,theo điều học mà làm. hoạ may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua.
Tác giả đã sử dụng các từ, cụm từ tình thái nào? Tác dụng của các từ ấy
- Các tình thái từ: cúi xin, xin chớ bỏ qua, thể hiện sự chân thành và tin tưởng của tác giả với cách học chân chính và sự đồng tình của Quang Trung.
* Thực chất những biện pháp mà Nguyễn Thiếp đưa ra tập trung đầy đủ nhất vào hai vấn đề nào trong các vấn đề sau:
Cầu người hiền tài.
Tổ chức giáo dục trên qui mô rộng khắp.
Thống nhất chương trình và phương pháp dạy-học.
Hướng dẫn thầy dạy học.
3. Tác dụng của việc học
Đạo học thành sẽ có nhiều người tốt, triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị.
Đạo học thành ->nhiều người tốt->khiến quốc gia vững bền-> thiên hạ thịnh trị.
T?m lũng c?a tỏc gi?:
+ L� ngu?i thụng minh, bi?t nhỡn xa trụng r?ng
+ L� m?t ngu?i chõn tỡnh, ngay th?ng, tõm huy?t, trỏch nhi?m v?i dõn t?c.
Ngày nay, đạo học thành có sức mạnh như thế nào ?
III. Tổng kết - ghi nhớ
1. Nội dung:
- Văn bản đề cập đến mục đích chân chính của việc học. Học để làm người, học để có tri thức góp phần xây dựng đất nước. Đồng thời, văn bản cũng cho thấy vai trò quan trọng của phương pháp đúng đắn: học đi đôi với hành.
2. Nghệ thuật:
- Kết hợp văn xuôi với văn biền ngẫu
Lời văn ngắn gọn, ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc.
L?p lu?n ch?t ch?, thuy?t ph?c
IV. Luyện tập:
Bài tập: Tháng 5/1950, Bác Hồ khi nói về công tác huấn luyện và học tập có dạy: " H?c ph?i di dụi v?i h�nh.H?c m� khụng h�nh thỡ h?c vụ ớch. H�nh m� khụng h?c thỡ h�nh khụng trụi ch?y."
? So sánh câu nói này của Bác với lời khuyên " theo điều học mà làm" của Nguyễn Thiếp.
_ Khác: Thời điểm
_ Giống:
+ Nguyễn Thiếp và Bác đều là những người tâm huyết với giáo dục, với vận mệnh của đất nước.
+ Cả hai đều có quan điểm coi trọng thực tiễn của việc học.
* Yêu cầu thảo luận: Điền tiếp vào sơ đồ sau:
Bàn luận về phép học
Mục đích chân chính của việc
học
Quan điểm và phương pháp
học đúng đắn
Mục đích h?c
d? l�m ngu?i
Phê phán lối học
sai trái
Khuyến khích
mở rộng
trường lớp
Ban bố phép học
Học
hình thức
Học
hòng cầu
danh lợi
Học mà
không biết
tam cương
ngũ thường
Học
theo
trình tự
Học
rộng,
hiểu
sâu
Học
đi đôi
với hành
Tác dụng của việc
học chân chính
sơ đồ xác định trình tự lập luận của văn bản.
Mục đích chân chính
của việc học
Phê phán những
lệch lạc, sai trái
Khẳng định quan điểm,
phươngpháp học đúng đắn.
Tác dụng của việc
học chân chính
Chào tạm biệt
Hãy nối mỗi thể văn với một mục đích tương ứng:
"Nhân bất học bất tri lí, ngọc bất trác bất thành khí",từ th?a xưa ông cha ta đã coi việc học hành là nền tảng của sự nhận thức,vậy học như thế nào để đạt hiệu quả và thật sự có ích,đó cũng chính là vấn đề mà La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp bàn luận rất đầy đủ và dễ hiểu trong bài hôm nay.
Tiết 101
Van b?n
Bàn luận về phép học
(luận học pháp)
-La Son Phu T? Nguy?n Thi?p-
I. Đọc - tìm hiểu chú thích
1. Đọc:
"Ngọc không mài không thành đồ vật; người không học không biết rõ đạo." Đạo ở đây là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy. Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính học đã bị thất truyền.Người ta đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi, không còn biết đến tam cương, ngũ thường. Chúa tầm thường, thần nịnh hót. Nước mất, nhà tan đều do những điều tệ hại ấy.
Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lạỉơ các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
Phép dạy nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn,theo điều học mà làm. hoạ may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua.
Đạo học thành thì người tốt nhiều; người tốt nhiều thì triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị.
Đó là mấy điều thành thật xin dâng. Chẳng quản lời nói vu vơ, cúi xin Hoàng thượng soi xét.
Kẻ hèn thần cung kính tấu trình.
Đọc với giọng chân thành, bày tỏ thiệt hơn, vừa tự tin vừa khiêm tốn
2.Tìm hiểu chú thích:
a) Tác giả Nguyễn Thiếp
- Nguyễn Thiếp (1723 - 1804) tự là Khải Xuyên, hiệu Lạp Phong cư sĩ, Người đương thời kính trọng gọi là La Sơn Phu Tử quê ở Nguyệt Ao - La Sơn - Hà Tĩnh.
- Ông là người thiên tư sáng suốt, học rộng hiểu sâu, từng làm quan cho nhà Lê nhưng rồi xin về ở ẩn.
- Ông được Quang Trung nhiều lần mời ra cộng tác với tấm lòng thành nên cuối cùng ông ra giúp Quang Trung làm viện trưởng viện Súng Chính.
- Nguyễn Thiếp có nhiều đóng góp đáng kể với văn hoá, giáo dục thời Quang Trung.
Th? thu c?a Nguy?n Hu? g?i La Son Phu T?
Em hãy nêu những hiểu biết của em về La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
b. Tìm hiểu chú thích:Sgk
c. Thể loại:
- Bàn luận về phép học được viết theo thể tấu:
Thể tấu giống và khác thể chiếu, cáo, hịch như thế nào?
là thể văn nghị luận c? do bề tôi hoặc thần dân dâng vua hoặc bề trên để bày tỏ ý kiến. được viết bằng văn xuôi, văn vần hoặc văn biền ngẫu.
- "Bàn luận về phép học" viết bằng văn xuôi kết hợp với văn biền ngẫu.
3. Bố cục
Văn bản có luận
điểm chính nào?
Luận điểm đó
được làm rõ bằng
mấy luận điểm
nhỏ?
Bàn luận về phép học
Bàn về mục
đích chân
chính của
việc học
Bàn phương
pháp học
đúng đắn
Bàn về tác
dụng của
việc học
(Từ đầu đến "tệ hại ấy".)
(tiếp đến "chớ nên bỏ qua").
(còn lại).
II. Đọc - hiểu văn bản
“Ngäc kh«ng mµi kh«ng thµnh ®å vËt; ngêi kh«ng
häc kh«ng biÕt râ ®¹o.” §¹o ë ®©y lµ lÏ ®èi xö hµng ngµy
gi÷a mäi ngêi. KÎ ®i häc lµ häc ®iÒu Êy. Níc ViÖt ta, tõ
khi lËp quèc ®Õn giê, nÒn chÝnhhäc ®· bÞ thÊt truyÒn.Ngêi
ta ®ua nhau lèi häc h×nh thøc hßng cÇu danh lîi, kh«ng cßn
biÕt ®Õn tam c¬ng, ngò thêng. Chóa tÇm thêng, thÇn
nÞnh hãt.Níc mÊt, nhµ tan ®Òu do nh÷ng ®iÒu tÖ h¹i Êy.
1.Mục đích chân chính của việc học
"Ngọc không mài không thành đồ vật; người không học
không biết rõ đạo."
* Mục đích của việc học là để biết rõ đạo.
- Đạo là lẽ đối xử ở đời.
? Mục đích của việc học là để làm người. Có học, con người mới biết đạo lí, mới trở nên tốt đẹp.
* Tác giả phê phán lối học hình thức, cầu danh lợi
Quan điểm trên tiến bộ vì nó đề cao, coi trọng mục tiêu đạo đức của việc học. Nhưng không chỉ cần có đạo đức mà cần có cả tri thức để xây dựng đất nước.
Lối học ấy làm cho:
+ Không còn người tài: chúa tầm thường, thần nịnh hót.
+ Nước mất nhà tan.
Theo em lối học hình thức cầu danh lợi ấy biểu hiện ở một số bạn học sinh như thế nào?
2. Bàn về cách học:
Việc học phải được phổ biến rộng rãi: mở thêm nhiều trường lớp ở các phủ huyện, mở rộng thành phần người học
Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lại ? các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
- Cách học:
+ Học từ thấp đến cao, từ dề đến khó.
+ Học rộng , nghi sõu, phải biết tóm lược những điều cơ bản.
+ Học đi đôi với hành
->Quan di?m tớch c?c ti?n b?.
Phép dạy nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn,theo điều học mà làm. hoạ may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua.
Tác giả đã sử dụng các từ, cụm từ tình thái nào? Tác dụng của các từ ấy
- Các tình thái từ: cúi xin, xin chớ bỏ qua, thể hiện sự chân thành và tin tưởng của tác giả với cách học chân chính và sự đồng tình của Quang Trung.
* Thực chất những biện pháp mà Nguyễn Thiếp đưa ra tập trung đầy đủ nhất vào hai vấn đề nào trong các vấn đề sau:
Cầu người hiền tài.
Tổ chức giáo dục trên qui mô rộng khắp.
Thống nhất chương trình và phương pháp dạy-học.
Hướng dẫn thầy dạy học.
3. Tác dụng của việc học
Đạo học thành sẽ có nhiều người tốt, triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị.
Đạo học thành ->nhiều người tốt->khiến quốc gia vững bền-> thiên hạ thịnh trị.
T?m lũng c?a tỏc gi?:
+ L� ngu?i thụng minh, bi?t nhỡn xa trụng r?ng
+ L� m?t ngu?i chõn tỡnh, ngay th?ng, tõm huy?t, trỏch nhi?m v?i dõn t?c.
Ngày nay, đạo học thành có sức mạnh như thế nào ?
III. Tổng kết - ghi nhớ
1. Nội dung:
- Văn bản đề cập đến mục đích chân chính của việc học. Học để làm người, học để có tri thức góp phần xây dựng đất nước. Đồng thời, văn bản cũng cho thấy vai trò quan trọng của phương pháp đúng đắn: học đi đôi với hành.
2. Nghệ thuật:
- Kết hợp văn xuôi với văn biền ngẫu
Lời văn ngắn gọn, ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc.
L?p lu?n ch?t ch?, thuy?t ph?c
IV. Luyện tập:
Bài tập: Tháng 5/1950, Bác Hồ khi nói về công tác huấn luyện và học tập có dạy: " H?c ph?i di dụi v?i h�nh.H?c m� khụng h�nh thỡ h?c vụ ớch. H�nh m� khụng h?c thỡ h�nh khụng trụi ch?y."
? So sánh câu nói này của Bác với lời khuyên " theo điều học mà làm" của Nguyễn Thiếp.
_ Khác: Thời điểm
_ Giống:
+ Nguyễn Thiếp và Bác đều là những người tâm huyết với giáo dục, với vận mệnh của đất nước.
+ Cả hai đều có quan điểm coi trọng thực tiễn của việc học.
* Yêu cầu thảo luận: Điền tiếp vào sơ đồ sau:
Bàn luận về phép học
Mục đích chân chính của việc
học
Quan điểm và phương pháp
học đúng đắn
Mục đích h?c
d? l�m ngu?i
Phê phán lối học
sai trái
Khuyến khích
mở rộng
trường lớp
Ban bố phép học
Học
hình thức
Học
hòng cầu
danh lợi
Học mà
không biết
tam cương
ngũ thường
Học
theo
trình tự
Học
rộng,
hiểu
sâu
Học
đi đôi
với hành
Tác dụng của việc
học chân chính
sơ đồ xác định trình tự lập luận của văn bản.
Mục đích chân chính
của việc học
Phê phán những
lệch lạc, sai trái
Khẳng định quan điểm,
phươngpháp học đúng đắn.
Tác dụng của việc
học chân chính
Chào tạm biệt
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Lê Hương
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)