Bài 25. Bàn luận về phép học (Luận học pháp)

Bàn luận về phép học
Tiết 101
Nguyễn Thiếp
Biên soạn: Tăng Bá Hùng
Trường THCS Hoàng Tân, Chí Linh, Hải Dương
Tiết 101
Bàn luận về phép học
(Luận học pháp)
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
1. Thể Tấu
So sánh Chiếu, Hịch, Cáo với Tấu
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
1. Thể Tấu
2. Tác giả
La Sơn phu tử, hay “Lam Hồng Dị Nhân”.La Sơn phu tử tức Nguyễn Thiếp tiên sinh, huý là Minh, tự là Quang Thiếp, sinh ngày 25 tháng 8 năm Quý Mão (1723) niêu hiệu Lê Bảo Thái năm thứ 4 tại làng Mật Thôn, xã Nguyệt Úc hay Nguyệt Áo (tục gọi là Nguyệt Ao), tổng Lai Thạch, huyện La Sơn (nay là phủ Đức Thọ), tỉnh Hà Tĩnh.Tổng La Thạch sau này lại thuộc về huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Nhưng trong cả cuộc đời, Nguyễn Thiếp có rất nhiều tên tự hay tên hiệu, hoặc do Tiên sinh tự đặt, hoặc do người đương thời xưng tặng, chẳng hạn: Khải Xuyên, Lạp phong cư sĩ, Điên ẩn, Cuồng ẩn, Hạnh am, Hầu lục niên, Lục niên Tiên sinh, La Giang phu tử, La Sơn phu tử...
Mỗi danh hiệu đều có một lý do và hoàn cảnh riêng biệt. Một nhân tài thế kỉ XVIII, đỗ tam trường thi Hội, làm quan đến Tri phủ rồi về ở ẩn trên núi Thiên Nhẫn (Hà Tĩnh). Sau nhiều lần mời, ông đồng ý giúp vua Quang Trung Nguyễn Huệ với vai trò “quân sư” giữ chức Viện trưởng Viện Sùng Chính, có công cải cách các mặt văn hóa-xã hội thời Tây Sơn…
(Luận học pháp)
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
II.D?c-Hi?u van b?n
1. Đọc -Chú thích
2. Bố cục
Bố cục bài tấu
* Đoạn 1: Từ đầu.. học điều ấy (Mục đích chân chính của việc học).
* Đoạn 2: tiếp tệ hại ấy ( Phê phán lối học lệch lạc, sai trái).
* Đoạn 3: tiếp . xin chớ bỏ qua (Khẳng định quan điểm và phương pháp học)
* Đoạn 4: còn lại (Tác dụng của việc học chân chính).
(Luận học pháp)
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
II.D?c-Hi?u van b?n
1. Đọc -Chú thích
2. Bố cục
3. Phân tích
a. Mục đích chân chính của việc học
"Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo". Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy.
Ngọc bất trác bất thành khí
Nhân bất học bất tri lí
Tam tự kinh
UNESCO đề xướng: “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình.”
Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy.
(Luận học pháp)
Hai tuần rồi mẹ bỏ bê cái blog của cún. Một phần do cún ốm phải nhập viện, phần khác cún ra viện về nhà đến cả tuần rồi mà vẫn còm nhom vì không chịu ăn, thế nên chẳng dám viết blog. Vì viết thì chỉ có kêu ca mà thôi, thế nên xin lỗi cún nhé.
Hai hôm nay thì khá hơn rồi, buổi sáng là đòi ăn cơm, mặc dù chỉ ăn được khoảng 10 hạt cơm. Cún của mẹ là thế, cơm ăn tính từng hạt, thế mà cũng hơn 3 tuổi rồi đấy.
Mà chẳng thích đi học nữa chứ, hai tuần nghỉ ở nhà, sáng nay mẹ hỏi con có đi học ko? Cún trả lời rành rọt: ko ạ, con ở nhà với bà.    
Không đi học làm sao được, sang tuần con khoẻ hơn thì con sẽ đi học trở lại nhé. Mỗi ngày chỉ học có khoảng bốn tiếng thôi mà, còn phần lớn thời gian con vẫn ở nhà đấy chứ. Con ngoan, con phải chịu khó đi học, học để lớn lên, để tâm hồn rộng mở, học để biết cách sống, học để trở thành một con người theo đúng nghĩa của nó: một con người sống có tình, có nghĩa, có hiếu và có trung con ạ.
"Nhân bất học, bất tri lý.
Ngọc bất trác, bất thành khí`
Cho dù thời nay nhiều người có học hành tử tế thành tài thì vẫn bất nhân bất nghĩa lắm, vì vậy mẹ vẫn muốn con trai mẹ học để làm người trước khi học để thành tài con ạ.
Mẹ yêu con nhiều!
Blog của một người mẹ
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
II.D?c-Hi?u van b?n
1. Đọc -Chú thích
2. Bố cục
3. Phân tích
a. Mục đích chân chính của việc học
b. Phê phán những sai trái trong việc học
Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính học đã bị thất truyền. Người ta đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi, không còn biết đến tam cương, ngũ thường. Chúa tầm thường, thần nịnh hót. Nước mất, nhà tan đều do những điều tệ hại ấy.
* Học hình thức:
Học thuộc lòng từng câu từng chữ mà không
hiểu nội dung.
Học máy móc, giáo điều.
* Học cầu danh lợi:
Học để có danh tiếng, được trọng vọng.
Học để lấy sự nhàn nhã.
Học để thu được nhiều lợi lộc.
(Luận học pháp)
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
II.D?c-Hi?u van b?n
1. Đọc -Chú thích
2. Bố cục
3. Phân tích
a. Mục đích chân chính của việc học
b. Phê phán những sai trái trong việc học
* Học hình thức:
Học thuộc lòng từng câu từng chữ mà không
hiểu nội dung.
Học máy móc, giáo điều.
* Học cầu danh lợi:
Học để có danh tiếng, được trọng vọng.
Học để lấy sự nhàn nhã.
Học để thu được nhiều lợi lộc.
* Hệ quả: Chúa tầm thường, thần nịnh hót.
* Hậu quả: Nước mất, nhà tan.
Em hãy liên hệ với những biểu hiện sai trái còn phổ biến trong việc học ngày nay?
(Luận học pháp)
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
II.D?c-Hi?u van b?n
1. Đọc -Chú thích
2. Bố cục
3. Phân tích
a. Mục đích chân chính của việc học
b. Phê phán những sai trái trong việc học
Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lại ở các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học. Phép dạy, nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm. Hoạ may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua.
c. Khẳng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn
- Việc học -> mở rộng -> khuyến khích đi học.
- Bắt đầu từ tiểu học: bồi gốc=> từ thấp đến cao.
Học rộng hiểu sâu, rồi tóm lược cho gọn.
Theo điều học mà làm=> học đi đôi với hành.
Em hãy nhận xét về quan điểm và phương pháp học tập của Nguyễn Thiếp tấu lên nhà vua từ thế kỉ XVIII ?
(Luận học pháp)
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
II.D?c-Hi?u van b?n
1. Đọc -Chú thích
2. Bố cục
3. Phân tích
a. Mục đích chân chính của việc học
b. Phê phán những sai trái trong việc học
c. Khẳng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn
d. Tác dụng và ý nghĩa của việc học chân chính
(Luận học pháp)
Đạo học thành thì người tốt nhiều; người tốt nhiều thì triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị.
Đó là mấy điều, thành thật xin dâng. Chẳng quản lời nói vu vơ, cúi mong Hoàng thượng soi xét.
Kẻ hèn thần cung kính tấu trình.
- Đất nước nhiều nhân tài -> chế độ vững -> quốc gia hưng thịnh.
Thực tế hiện nay, Nhà nước ta đã có những chế độ chính sách gì khuyến học, khuyến tài với mục đích để quốc gia hưng thịnh?
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
II.D?c-Hi?u van b?n
1. Đọc -Chú thích
2. Bố cục
3. Phân tích
a. Mục đích chân chính của việc học
a. Phê phán những sai trái trong việc học
(Luận học pháp)
c. Khẳng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn
d. Tác dụng và ý nghĩa của việc học chân chính
Hãy cho biết tác giả bài tấu đã dùng những luận điểm nào để “Bàn luận về phép học”? Cách sắp xếp hệ thống luận điểm có hợp lí không?
Tiết 101
Bàn luận về phép học
(Luận học pháp)
Nguyễn Thiếp


Mục đích chân chính của việc học


Phê phán những lệch lạc, sai trái
Khẳng định quan điểm; phương pháp đúng đắn
Tác dụng của việc học chân chính
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
I. Giới thiệu chung
II.D?c-Hi?u van b?n
1. Đọc -Chú thích
2. Bố cục
3. Phân tích
a. Mục đích chân chính của việc học
a. Phê phán những sai trái trong việc học
(Luận học pháp)
c. Khẳng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn
d. Tác dụng và ý nghĩa của việc học chân chính
4. Tổng kết
Ngh? thu?t:
N?i dung:
Ghi nh?: SGK
hướng dẫn tự học
Học kĩ tác giả , tác phẩm.
Phân tích tác phẩm.
Nắm chắc nội dung, nghệ thuật.
Soạn bài : Thuế máu.