Bài 25. Bàn luận về phép học (Luận học pháp)

Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng đoạn trích " Nước Đại Việt ta" của Nguyễn Trãi.
Mục đích của "việc nhân nghĩa" thể hiện trong "Nước Đại Việt ta"?
A. Nhân nghĩa là lối sống có đạo đức và giàu tình thương.
B. Nhân nghĩa là để yên dân, làm cho dân được sống ấm no.
C. Nhân nghĩa là trung quân, hết lòng phục vụ vua.
D. Nhân nghĩa là duy trì mọi lễ giáo phong kiến.
X


TiÕt 101
V¨n b¶n: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
( LuËn häc ph¸p)
NguyÔn ThiÕp.

Nguyên văn bài chiếu vua Quang Trung gửi Nguyễn Thiếp.
Nguyễn Thiếp
* So s¸nh ChiÕu, HÞch, C¸o víi TÊu?
Bố cục bài tấu.
Đoạn 1: Từ đầu.. học điều ấy: Mục đích chân chính của việc học.
Đoạn 2: tiếp ....tệ hại ấy: Phê phán lối học lệch lạc, sai trái.
Đoạn 3: tiếp...xin chớ bỏ qua: Khẳng định quan điểm và phương pháp học.
Đoạn 4: còn lại: Tác dụng của việc học chân chính.





"Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo". Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy.










Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính học đã bị thất truyền. Người ta đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi, không còn biết đến tam cương, ngũ thường. Chúa tầm thường, thần nịnh hót. Nước mất, nhà tan đều do những điều tệ hại ấy.



Câu hỏi thảo luận:



Em hiểu thế nào là lối học chuộng hình thức hòng cầu danh lợi ?


* Học hình thức:
- Học thuộc lòng từng câu từng chữ mà không
hiểu nội dung.
- Học máy móc, giáo điều.

* Học cầu danh lợi:
- Học để có danh tiếng, được trọng vọng.
- Học để lấy sự nhàn nhã.
- Học để thu được nhiều lợi lộc.









Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lại ở các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
Phép dạy, nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm. Hoạ may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua.







Đạo học thành thì người tốt nhiều; người tốt nhiều thì triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị.

Đó là mấy điều, thành thật xin dâng. Chẳng quản lời nói vu vơ, cúi mong Hoàng thượng soi xét.
Kẻ hèn thần cung kính tấu trình.


Mục đích chân chính
của việc học



Khẳng định quan điểm; phương pháp đúng đắn
Phê phán những lệch lạc, sai trái
Tác dụng của việc học chân chính
Bài tập trắc nghiệm: Câu nào dưới đây có ý nghĩa tương đương câu "theo điều học mà làm"
trong "Bàn luận về phép học".
a. Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më.
b. ¡n vãc häc hay.
c. Häc ®i ®«i víi hµnh.
d. §i mét ngµy ®µng, häc mét sµng kh«n.
X
Tác phẩm của Nguyễn Thiếp được sọan lại




Dặn dò:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Chuẩn bị: " Luyện tập xây dựng và
trình bày luận điểm".