Bài 25. Bàn luận về phép học (Luận học pháp)

Chào mừng thầy cô đến dự giờ
Ngữ văn lớp 8B
Kiểm tra bài cũ
Hãy chọn đáp án đúng
1. Văn bản " Nước Đại Việt ta" thuộc thể loại nào?
A. Chiếu. B. Hịch. C. Cáo.
2. Văn bản nêu ở trên được trích từ tác phẩm nào?
A. Chiếu dời đô (Lí Công Uẩn)
B. Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi)
C. Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn)
3. Trong văn bản " Nước Đại Việt ta" tác giả
đã đưa ra 5 yếu tố để khẳng định chủ quyền
độc lập dân tộc theo thứ tự nào?
Văn hiến, lãnh thổ, chủ quyền, phong tục,
lịch sử.
B. Văn hiến, phong tục, lãnh thổ, chủ quyền,
lịch sử.
C. Văn hiến, phong tục, chủ quyền, lịch sử,
lãnh thổ.
D. Văn hiến, lãnh thổ, phong tục, lịch sử,
chủ quyền.
Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học
I. Tìm hiểu chung
1. Đọc văn bản, giải nghĩa từ ngữ khó
2. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
a. T¸c gi¶:
- NguyÔn ThiÕp (1723- 1804), tù: Kh¶i Xuyªn, hiÖu:
L¹p Phong C­ sÜ; ng­êi ®­¬ng thêi kÝnh träng gäi lµ
La S¬n Phu Tö; quª ë lµng MËt Th«n, x· NguyÖt Ao,
huyÖn La S¬n (nay thuéc huyÖn §øc Thä), tØnh Hµ TÜnh.
- ¤ng lµm quan d­íi triÒu Lª, sau ®ã tõ quan vÒ d¹y häc. ¤ng gióp vua Quang Trung x©y dùng triÒu chÝnh.
b. Tác phẩm
Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học
I. Tìm hiểu chung
1. Đọc văn bản, giải nghĩa từ ngữ khó
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
- Thể loại: Tấu
Tấu là một loại văn thư của bề tôi,
thần dân gửi lên vua chúa để trình bày sự việc, ý kiến, đề nghị.
Tấu có thể được viết bằng văn xuôi, văn vần hay văn biền ngẫu.
- Bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung vào
tháng 8- 1791; bàn về ba điều: quân đức (đức của vua),
dân tâm (lòng dân), học pháp (phép học).
- Văn bản Bàn luận về phép học trích từ bài tấu nêu ở trên.


Thư của vua Quang Trung gửi Nguyễn Thiếp
Tượng Nguyễn Thiếp
Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học

I. Tìm hiểu chung
1. Đọc văn bản, giải nghĩa từ ngữ khó
2. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
a. Tác giả:
b. Tác phẩm
c. Kết cấu văn bản
- Phần đầu: Nêu khái quát mục đích chân chính của việc học,
phê phán lối học lệch lạc sai trái và tác hại của nó.
- Phần hai: Lời khuyên vua Quang Trung khuyến khích việc học.
- Phần ba: Bàn về phép học.
II. Phân tích
Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
? Nhóm 1
? Nhóm 3
? Nhóm 2
? Nhãm 4

T¸c gi¶ ®· bµn vÒ phÐp häc, ®ã lµ nh÷ng “phÐp häc” nµo? T¸c dông vµ ý nghÜa cña phÐp häc Êy?
Phần đầu tác
giả nêu mục
đích chân chính
của việc học.
Mục đích đó
là gì?
Tác giả đã phê
phán những lối
học lệch lạc, sai
trái nào? Tác hại
của lối học ấy
là gì?
Để khuyến
khích việc học,
Nguyễn Thiếp
khuyên vua Quang Trung
thực hiện những chính sách gì?
Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Mục đích chân chính của việc học
- Tác giả dùng câu châm ngôn giản dị, dễ hiểu, liên hệ giữa người và đồ vật qúy -> vai trò của việc học "người không học không biết rõ đạo"
- Tác giả giải thích "đạo" ngắn gọn, rõ ràng: "đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người"
-> Học để làm người (mục đích chân chính đầu tiên của việc học)
2. Phê phán lối học lệch lạc, sai trái; tác hại của việc học
sai trái.
- Học hình thức -> cầu danh lợi (lợi ích cá nhân)
- Không biết đến tam cương, ngũ thường (phép tắc và đạo ứng xử) -> lối học thực dụng

Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học

I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Mục đích chân chính của việc học
2. Phê phán lối học lệch lạc, sai trái; tác hại của việc học sai trái.
- Tác hại: chúa tầm thường, thần nịnh hót, nước mất nhà tan
3. Lời khuyên vua khuyến khích việc học
- Ban chiếu thư cho phép mở rộng việc dạy- học (không phân biệt)
- Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người đi học ("tùy đâu tiện đấy")
-> Lời khuyên thẳng thắn, vì lợi ích thần dân, lợi ích đất nước.
4. Bàn về " phép học", tác dụng của "phép học" đúng đắn
- Phép dạy: Chọn phương pháp tiến bộ ("Phép dạy, nhất định theo Chu Tử")
- Phép học: + Từ thấp đến cao theo tuần tự.
+ Học rộng, tóm lựợc gọn
+ Học gắn liền với làm
Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Mục đích chân chính của việc học

2. Phê phán lối học lệch lạc, sai trái; tác hại của việc học sai trái.
3. Lời khuyên vua khuyến khích việc học
4. Bµn vÒ “ phÐp häc”, t¸c dông cña “phÐp häc” ®óng ®¾n
- Tác dụng: + Nhân tài lập được công
+ Nhà nước vững yên
+ Củng cố nhân tâm
-> đạo học thành -> người tốt nhiều -> triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị.




.

Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học

I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
III. Tổng kết
- Hình thức: Văn bản trích từ bài tấu, lập luận chặt chẽ
- Nội dung: Nêu mục đích chân chính của việc học; Phê phán lối học lệch lạc sai trái và tác hại của nó; Khuyên vua Quang Trung khuyến khích việc học; Bàn về phép học.
Qua văn bản -> Nguyễn Thiếp là người "học rộng hiểu sâu", một lòng vì dân, vì nước, được người đời kính trọng. Vua Quang Trung là vị vua anh minh, trọng người hiền đức.
* Ghi nhớ - SGK


.

Tiết 101
Văn bản: Bàn luận về phép học


I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
III. Tổng kết
IV. Luyện tập
Từ thực tế học tập của bản thân, em thấy phương pháp học tập
nào là tốt nhất? Vì sao?
2. Xác định trình tự lập luận của văn bản Bàn luận về phép học bằng
một sơ đồ.


.

* Gợi ý luyện tập

Câu 1: Phương pháp học tập tốt nhất:
- Động cơ, mục đích, thái độ học tập?
- Chăm chỉ tích lũy kiến thức cơ bản, cần thiết
- Có phương pháp học tập đúng đắn (từ dễ -> khó, từ thấp-> cao,
biết vận dụng sáng tạo, biết thực hành, .)
Câu 2: Có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng phải đúng trình tự lập luận của tác giả:
Mục đích chân chính của việc học, phê phán những lệch lạc sai trái, khẳng định quan điểm phương pháp đúng đắn, tác dụng của việc học chân chính.


.

Sơ đồ trình tự lập luận của văn bản
Bàn luận về phép học
Mục đích chân chính của việc học
Phê phán những lệch lạc sai trái
Khẳng định quan điểm
phương pháp đúng đắn
Tác dụng của việc học chân chính


.

Hướng dẫn học ở nhà
- Nắm vững thể loại văn bản, tác giả, nội dung Ghi nhớ- SGK.
- Viết đoạn văn nghị luận về phương pháp học tập đúng đắn.