Bài 25. Bàn luận về phép học (Luận học pháp)

GV: Nguyễn Thị Thuý
CHÀO QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP !
BÀI GIẢNG NGỮ VĂN 8
Câu hỏi kiểm tra bài cũ:
Để xác định độc lập chủ quyền của dân tộc, tác giả dựa vào những yếu tố căn bản nào?
- Nền văn hiến lâu đời.
Cương vực lãnh thổ.
Phong tục tập quán.
Lịch sử riêng.
Chế độ riêng.
Đáp án :
Để xác định độc lập chủ quyền của dân tộc, tác giả dựa vào năm yếu tố căn bản sau:
Cổng vào Quốc Tử Giám
( Trường Đại Học đầu tiên của Việt Nam)
Hình ảnh một kì thi ngày xưa
Nhà bia ghi danh những người đỗ đạt
(Nằm trong Quốc Tử Giám)
BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
Tiết 103
Văn Bản:
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
(Luận học pháp)
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Tiết 103: Văn bản : BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
(La Sơn Phu Tử - Nguyễn Thiếp)
- La S¬n phu tö: (1723- 1804) bËc thÇy lín ë La S¬n (Hµ TÜnh)
- Là người thiên tư sáng suốt, học rộng tài cao.
- Đỗ đạt làm quan dưới triều Lê.
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Tiết 103: Văn bản : BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
(La Sơn Phu Tử - Nguyễn Thiếp)
Đền thờ Nguyễn Thiếp
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Tiết 103: Văn bản : BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
(La Sơn Phu Tử - Nguyễn Thiếp)
2.Tác phẩm
- Bµi tÊu göi vua Quang Trung th¸ng 8- 1791.
Thư của Quang Trung gửi cho Nguyễn Thiếp
Vua Quang Trung và Nguyễn Thiếp bàn việc nước
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Tiết 103: Văn bản : BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
(La Sơn Phu Tử - Nguyễn Thiếp)
2.Tác phẩm
- Bµi tÊu göi vua Quang Trung th¸ng 8- 1791.
Bài tấu
( của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung )
Quân đức
( Đức của vua )
Dân tâm
( Lòng dân )
Học pháp
( Phép học )
* V? trớ do?n trớch :
Ph?n th? 3 c?a b�i t?u.

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
* Đọc
BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
( Luận học pháp)
“ Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo”. Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy. Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính học đã bị thất truyền. Người ta đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi, không còn biết đến tam cương ngũ thường. Chúa tầm thường thần nịnh hót. Nước mất nhà tan đều do những điều tệ hại ấy.
Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thày trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lại ở các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
Phép dạy, nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc.Tuần tự học tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm.Hoạ may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên.Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người.Xin chớ bỏ qua.
Đạo học thành thì người tốt nhiều; người tốt nhiều thì triều đình ngay ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị.
Đó là mấy điều,thành thật xin dâng.Chẳng quản lời nói vu vơ, cúi mong Hoàng thượng soi xét.
Kẻ hèn thần cung kính tấu trình.
( La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp, theo La Sơn Yên Hồ. Hoàng Xuân Hãn, tập II,NXBGD, Hà Nội,1998)

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
*Chính học: học theo con
đường đúng đắn, chính nghĩa.
* Thịnh trị: ổn định, phát triển trong thái bình (xã hội, đất nước).
* Chú thích

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
* Ngũ Thường:  Ngũ là năm;  Thường là hằng có;  Ngũ Thường là năm điều gồm:  Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín.
1. Nhân: Lòng yêu thương đối với muôn loài vạn vật.
2. Nghĩa: Cư xử với mọi người công b»ng theo lẽ phải.
3. Lễ: Sự tôn trọng, hòa nhã trong khi cư xử với mọi người.
4. Trí: Sự thông biết lý lẽ, phân biệt thiện ác, đúng sai.
5. Tín: Giữ đúng lời, đáng tin cậy.

1.Đọc, chú thích

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
* Thể loại:
- Tấu là một loại văn thư của bề tôi , thần dân gửi lên vua chúa để trình bày sự việc, ý kiến, đề nghị.
- Tấu có thể viết bằng văn xuôi hay văn vần, văn biền ngẫu .
- Bài Tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung bàn về ba điều mà theo ông bậc đế vương nên biết.
- Thể: Tấu
Là các thể văn do vua, chúa ban truyền xuống thần dân.
Là một loại văn thư của bề tôi , thần dân gửi lên vua, chúa .
Đều là văn nghị luận cổ được viết bằng văn xuôi, văn vần hoặc văn biền ngẫu.
So sánh : Chiếu, Hịch, Cáo với Tấu?

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
* Thể loại:
* Bố cục
* 3 đoạn
+ Đoạn 1: Từ đầu-> những điều tệ hại ấy-> bàn về mục đích của việc học
+ Đoạn 2: Tiếp theo -> xin chớ bỏ qua -> bàn và kiến nghị về việc học, phương pháp học
+ Đoạn 3: Còn lại-> kết quả của đạo học và kết luận.

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
3.Phân tích
a. Mục đích của việc học
“Ngọc không mài, không thành đồ vật ; người không học không biết rõ đạo”
-> Nghệ thuật: so sánh, hình ảnh ẩn dụ, nhấn mạnh bằng cách nói phủ định hai lần
-> Học tập là một qui luật trong cuộc sống của con người
-> Chỉ có học tập con người mới trở nên tốt đẹp
-> Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
Ngọc không mài, không thành đồ vật ; người không học không biết rõ đạo
-> Nghệ thuật: so sánh, hình ảnh ẩn dụ, nhấn mạnh bằng cách nói phủ định hai lần
-> Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học
Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy.
-> Cách giải thích giản dị, dễ hiểu
-> Lẽ sống đúng, đẹp, là mối quan hệ xã hội giữa con người với con người
-> Mục đích chân chính của việc học là học để làm người
* Học tập là một quy luật trong cuộc sống của con người.
* Chỉ có học tập, con người mới trở nên tốt đẹp.

Ngọc không mài, không thành đồ vật ; người không học không biết rõ đạo . Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy.
Häc ®Ó lµm ng­êi, häc ®Ó biÕt ®¹o.
§iÓm tÝch cùc
Điểm cần bổ sung
Coi träng môc tiªu ®¹o ®øc cña viÖc häc
Môc ®Ých häc kh«ng chØ lµ rÌn luyÖn ®¹o ®øc mµ cßn rÌn n¨ng lùc trÝ tuÖ ®Ó con ng­êi cã søc m¹nh x©y dùng, c¶i t¹o x· héi trªn mäi lÜnh vùc.
Tiết 103:Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
3.Phân tích
a. Mục đích của việc học
Phê phán những lệch lạc sai trái của việc học
+ Lối học hình thức, cầu danh lợi
Tiết 103 : Văn bản

BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử-Nguyễn Thiếp-
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc, hiểu văn bản
3.Phân tích
Mục đích của việc học:
-> Mục đích chân chính của việc học là học để làm người
Phê phán lối học lệch lạc, sai trái:
+Lối học hình thức, cầu danh lợi

Lối học hình thức: Học như con vẹt, nhại lại những điều người khác nói chứ không hiểu, học thuộc lòng câu chữ mà không nắm được ý nghĩa.
Học để cầu danh lợi: Học mà không cần hiểu, bằng mọi cách mong có danh tiếng để ti?n thõn , d? được lợi lộc, nhàn nhã.
Em hiểu thế nào là lối học hình thức hòng cầu danh lợi?

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
3.Phân tích
a. Mục đích của việc học
* Phê phán những lệch lạc sai trái của việc học
-> Mục đích chân chính của việc học là học để làm người
- Học cầu danh lợi cho cá nhân.
-Chuộng hình thức.
* Hậu quả:
->Chúa tầm thường, thần nịnh hót
-> Nước mất nhà tan
-> Hậu quả khôn lường

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
3.Phân tích
a. Mục đích của việc học
b.Bàn luận về đổi mới phép học:
Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thày trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lại ở các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
Phép dạy, nhất định theo Chu Tử
Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc.Tuần tự học tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm.
Thời gian: 60 giây.
( CẶP ĐÔI CHIA SẺ )
5
4
3
2
1
HẾT GiỜ

Nguyễn Thiếp bàn và kiến nghị về những vấn đề gì ở phép học của mình?
THẢO LUẬN NHÓM

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
3.Phân tích
a. Mục đích của việc học
b.Bàn luận về đổi mới phép học:
* Kiến nghị
- Ban cho chiếu thày trò...tuỳ đâu tiện đấy mà học.
- Phạm vi: rộng khắp nơi.
- Đối tượng : mọi người.
- Phép dạy: theo Chu Tử
-Phương pháp:
+ Học từ thấp đến cao.
+ Học rộng rồi tóm lấy tinh chất.
+ Học đi đôi với hành
->Đó là một chủ trương đúng đắn, mới .
Khẳng định quan điểm, phương pháp học mới, đúng đắn.
“Học với hành phải đi đôi!
Học mà không hành thì vô ích.
Hành mà không học thì hành không trôi chảy”
- Hồ Chí Minh -

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
3.Phân tích
a. Mục đích của việc học
b.Bàn luận về đổi mới phép học:
- Dạy học lấy người học làm trung tâm.
- Bốn mục tiêu giáo dục của UNESCO:
+ Học để biết, học để làm, học để chung sống.
+ Học để tự khẳng định mình.
+ Học để làm người
+ Học gắn với hành

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
3.Phân tích
a. Mục đích của việc học
b.Bàn luận về đổi mới phép học:
c.Kết quả của sự học đúng đắn
+ Tạo được nhiều người tốt
+ Triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị
-> Đất nước nhiều nhân tài, chế độ vững mạnh, quốc gia hưng thịnh
+ Từ ngữ cầu khiến-> tác giả rất chân thành với sự học-> mong được vua xem xét, ban lệnh thực thi

(Luận học pháp)
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp
Tiết 103: Văn bản: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
I.Tìm hiểu chung
II.Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc, chú thích
2.Thể loại, bố cục.
3.Phân tích
a. Mục đích của việc học
b.Bàn luận về đổi mới phép học:
c.Kết quả của sự học đúng đắn
* Ghi nhớ
+ Lập luận: đối lập hai quan niệm về việc học. Có luận điểm rõ ràng, lí lẽ chặt chẽ, lời văn khúc chiết.
1.Nghệ thuật:
+ Với quan điểm đúng đắn; thái độ phê phán thẳng thắn và chân thật =>Thể hiện tư tưởng tiến bộ của người trí thức chân chính về sự học.
2.Nội dung
Sơ đồ
Nội dung bài học
Quan điểm đúng đắn
Mục đích chân chính
Bàn về phép học
Phạm vi, đối tượng
Nội dung
Phương pháp
Học làm người
Đất nước phồn thịnh
Phê phán quan điểm khôngđúng đắn
Lệch lạc
Sai trái
Nước mất, nhà tan

Học hình thức
Cầu danh lợi
Hình thành nội dung bài học bằng bản đồ tư duy?
Đất nước phồn vinh
Nước mất nhà tan
1.Quan niệm của Nguyến Thiếp về mục đích chân chính của việc học là gì?
A.Học để làm người có đạo đức
B. Học để trở thành người có tri thức
C. Học để góp phần hưng thịnh đất nước
D. Gồm cả: A,B,C.
Câu 2: Tác hại lớn nhất của những lối học mà tác giả phê phán?
A.Làm cho “nước mất nhà tan”
B.Làm cho đạo lí suy vong
C.Làm cho “ nền chính học bị thất truyền”
D.Làm cho nhân tài bị thui chột.
DẶN DÒ.
- Học bài. Nắm kiến thức.
- Soạn bài: Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm
+ Chuẩn bị tốt phần chuẩn bị ở nhà trang 82.
+ Xem trước phần luyện tập trên lớp trang 83 – 84, bài đọc thêm cuối trang 84 SGK.
VỀ NHÀ
DẶN DÒ.
GV:Nguyễn Thị Thuý
XIN CHÂN THÀNH
CẢM ƠN!
CHÚC
QUÝ
THẦY
MẠNH
KHỎE
VÀ
CÔNG
TÁC
TỐT!
CHÚC
CÁC
EM
CHĂM
NGOAN
HỌC
GIỎI!
Tác phẩm của Nguyễn Thiếp được soạn lại