Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Làm thế nào để tạo ra từ phổ của nam châm thẳng?
Câu 2: Chiều đường sức từ của thanh nam châm thẳng được xác định như thế nào?
Câu 3: Hãy vẽ và xác định chiều của đường sức từ trong hình vẽ sau:
Gõ nhẹ
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
Thí nghiệm:
Rắc đều một lớp mạt sắt trên tấm nhựa có luồn sẵn các vòng dây của một ống dây dẫn có dòng điện chạy qua.
+ Quan sát từ phổ vừa được tạo thành bên trong và bên ngoài ống dây.
C1: So sánh với từ phổ của thanh nam châm và cho biết chúng có gì giống nhau, khác nhau
+ Dựa vào các đường mạt sắt , hãy vẽ một vài đường sức từ của ống dây ngay trên tấm nhựa.
C2: Nhận xét về hình dạng của các đường sức từ.
Khác nhau : Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
C1:
Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau.
C2: Đường sức từ ở trong và ngoài ống dây tạo thành những đường cong khép kín
Chiều đường sức từ là chiều đi từ cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc kim nam châm được đặt cân bằng trên đường sức đó.
C3: Cho nhận xét về chiều của đường sức từ ở 2 đầu ống dây so với chiều các đường sức từ ở 2 cực của thanh nam châm
Khác nhau : Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
C1:
Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau.
C2: Đường sức từ ở trong và ngoài ống dây tạo thành những đường cong khép kín
C3: Cũng giống như thanh nam châm, tại hai đầu ống dây, các đường sức từ cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia.
Từ những thí nghiệm đã làm, hãy rút ra kết luận về từ phổ, đường sức từ, chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
Kết luận:
- Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau.
Trong lòng ống dây cũng có các đường sức từ, được sắp xếp gần như song song với nhau
- Đường sức từ của ống dây là những đường cong khép kín
- Cũng giống như thanh nam châm, tại hai đầu ống dây, các đường sức từ có chiều cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia.
Hai đầu của ống dây có dòng điện chạy qua cũng là hai từ cực. Đầu có các đường sức từ đi ra gọi là cực Bắc, đầu có đường sức từ đi vào gọi là cực Nam
S
N
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
Làm thí nghiệm: Đổi chiều dòng điện và dùng nam thử để kiểm tra dự đoán
+
-
Làm thế nào để kiểm tra được điều đó?
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
ngón tay cái choãi ra chỉ chiều đường sức từ trong lòng ống dây.
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều đường sức từ trong lòng ống dây.
Qui tắc nắm tay phải:
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
C4. Cho ống dây AB có dòng điện chạy qua, một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây, khi đứng yên nằm định hướng như hình dưới xác định tên các từ cực của ống dây.
N
S
A
B
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
N
S
A
B
C5. Hình dưới có một kim nam châm vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm nào và vẽ lại cho đúng. Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
1
2
3
4
5
KNC 5 VẼ SAI
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
A
B
C6 : Hình dưới cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng quy tắc nắm tay phải để xác định tên các từ cực của ống dây.
N
S
1. Từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua và từ phổ của thanh nam châm giống và khác nhau như thế nào?
2. Làm thế nào để xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua
Khác nhau : Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.
Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau.
- Dùng quy tắc nắm tay trái để xác định
- Sử dụng kim nam châm đặt cân bằng trên một đường sức từ
3. Quy tắc nắm tay phải:
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều đường sức từ trong lòng ống dây.
* Học thuộc nội dung đã ghi
* Làm các bài tập từ bài 24.1 đến bài 24.5 SBT trang 29, 30
* Tiết tiếp theo : Sự nhiễm từ của sắt, thép – Nam châm điện.
- Tìm hiểu TN sự nhiễm từ của sắt, thép
+ Lõi sắt hoặc lõi thép có tác dụng gì đối với ống dây có dòng điện chạy qua?
+ Sự nhiễm từ của sắt và thép có gì khác nhau
- Tìm hiểu nam châm điện:
+ Cấu tạo, hoạt động của nam châm điện?
+ Vì sao phải dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện?
+ Các cách để làm tăng lực từ của nam châm điện?
Tiết 26: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
N
S