Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

Chào mừng quý thầy cô giáo về dự tiết học hôm nay. Chào các em học sinh.
Câu 1: Nêu đặc điểm từ phổ của nam châm thẳng?
Câu 2: Nêu quy ước chiều đường sức từ?
Hãy xác định chiều của đường sức từ, tên từ cực của nam châm trong hình vẽ sau?
Rắc đều một lớp mạt sắt trên tấm nhựa có luồn sẵn các vòng dây của một ống dây dẫn có dòng điện chạy qua. Gõ nhẹ tấm nhựa.
a. Quan sát từ phổ vừa được tạo thành bên trong và bên ngoài ống dây.
Từ phổ của thanh nam châm
Từ phổ của ống dây
C1
So sánh với từ phổ của thanh nam châm và cho biết chúng có gì giống nhau, khác nhau?
* Giống nhau: Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau.
* Khác nhau:Trong lòng ống dây củng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.
12 V
+
-
C2
Nhận xét về hình dạng của các đường sức từ?
12 V
+
-
1
2
5
4
6
3
S
N
Ống dây có dòng điện chạy qua cũng có hai cực như một nam châm thẳng
Cho nhận xét về chiều của đường sức từ ở hai đầu ống dây so với chiều các đường sức từ ở hai cực của thanh nam châm?
C3
Giống như thanh nam châm, tại hai đầu ống dây, các đường sức từ cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia.
Từ sự tương tự giữa hai đầu thanh nam châm và hai đầu ống dây, ta có thể coi hai đầu ống dây là hai từ cực không? Đầu nào của ống dây là cực Bắc?
* Kết luận:
a. Phần từ phổ ở bên ngoài của ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài của thanh nam châm giống nhau. Trong lòng ống dây cũng có các đường sức từ, được sắp xếp gần như song song với nhau.
b. Đường sức từ của ống dây là những đường cong khép kín.
c. Giống như thanh nam châm, tại hai đầu ống dây, các đường sức từ có chiều cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia.
a. Trong thí nghiệm được mô tả trên hình 24.1, hãy dự đoán xem nếu đổi chiều dòng điện qua ống dây thì chiều đường sức từ của ống dây có thay đổi không?
b. Hãy làm thí nghiệm, đổi chiều dòng điện và dùng nam châm thử để kiểm tra dự đoán.
12 V
+
-
Gõ nhẹ
S
N
A
-
+
12 V
+
-
12 V
+
-
S
N
S
N
Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
Ta hãy quan sát chiều của đường sức từ
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
Ta hãy quan sát chiều của đường sức từ
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
Áp dụng quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây khi đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây vẽ ở hình 24.3?
b. Ta hãy quan sát chiều của đường sức từ khi đổi chiều dòng điện
Chiều của đường sức từ ở trong lòng ống dây và ở ngoài ống dây có gì khác nhau?
Biết chiều đường sức từ trong lòng ống dây, suy ra chiều của đường sức từ ở ngoài ống dây như thế nào?
A
B
S
N
C4
Cho ống dây AB có dòng điện chạy qua. Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây, khi đứng yên nằm định hướng như hình 24.4. Xác định tên từ cực của ống dây?
S
N
2
4
5
1
3
C5
Trên hình 24.5 có một kim nam châm bị vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm nào và vẽ lại cho đúng. Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.
S
N
C6
Trên hình 24.6 cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng quy tắc nắm tay phải để xác định tên các từ cực của ống dây.
Dặn dò:
về nhà học thuộc bài, đọc mục có thể em chưa biết, làm bài tập 24.1 đến 24.5 và nghiên cứu bài 25.

Kính chúc quý thầy cô giáo mạnh khoẻ !