Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

C�u 1: L�m th? n�o d? t?o ra t? ph? c?a nam ch�m th?ng?
C�u 2: Chi?u c?a du?ng s?c t? c?a thanh nam ch�m th?ng nhu th? n�o?
C�u 3: H�y v? v� x�c d?nh chi?u c?a du?ng s?c t? trong hình v? sau:

(5 phút)
ki?m tra b�i cu
Đáp án:
- Câu 1: Để tạo ra từ phổ của nam châm thẳng người ta rắc đều một lớp mạt sắt lên tấm nhựa trong, phẳng. Đặt tấm nhựa này lên thanh nam châm thẳng rồi gõ nhẹ.
- Câu 2:Ở bên ngoài thanh nam châm đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc và đi vào cực Nam của thanh nam châm.

S
N
- Caâu 3:
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
Rắc đều một lớp mạt sắt trên tấm nhựa có luồn sẵn các vòng dây của một ống dây dẫn có dòng điện chạy qua.Gõ nhẹ tấm nhựa.
12 V
+
-
Gõ nhẹ
+ Quan sát từ phổ vừa được tạo thành bên trong và bên ngoài ống dây.
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
C1: So sánh từ phổ của ống dây và từ phổ của thanh nam châm, cho biết chúng có gì giống nhau, khác nhau.
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
C1: Gioáng nhau: Töø phoå beân ngoaøi cuûa oáng daây gioáng cuûa thanh nam chaâm.
Khác nhau: Trong lòng ống dây các đường m?t s?t được sắp xếp gần như song song với nhau
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
C1: Gioáng nhau: Töø phoå beân ngoaøi cuûa oáng daây gioáng cuûathanh nam chaâm.
Khác nhau: Trong lòng ống dây các đường m?t s?t được sắp xếp gần như song song với nhau
C2: Nhận xét hình dạng các đường sức từ?
12 V
C2: Các đường sức từ là những đường cong khép kín
12 V
+
-
C3: Các đường sức từ cùng đi vào ở một đầu và cùng đi ra ở đầu còn lại.
1
2
5
4
6
3
S
N
C3: Nhận xét chiều đường sức từ ở hai đầu ống dây so với ở hai cực của thanh nam châm.
Đặt các kim nam châm nối tiếp nhau trên một trong các đường sức từ vừa vẽ được. Vẽ mũi tên chỉ chiều đường sức từ
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
C1: Gioáng nhau: Töø phoå beân ngoaøi cuûa oáng daây gioáng cuûa thanh nam chaâm.
Khác nhau: Trong lòng ống dây các đường m?t s?t được sắp xếp gần như song song với nhau
C2: Các đường sức từ là những đường cong khép kín
C3:caùc ñöôøng söùc töø cuøng ñi vaøo ôû moät ñaàu vaø cuøng ñi ra ôû ñaàu coøn laïi
2. Kết luận:
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
2. Kết luận:
- Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua rất giống từ phổ ở bên ngoài thanh nam châm.
- Trong lòng ống dây, các đường sức từ được sắp xếp gần như song song nhau.
- Hai đầu của ống dây có dòng điện chạy qua cũng là hai từ cực: cực Bắc, cực Nam.
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
2. Kết luận:
II.QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
1. Chieàu ñöôøng söùc töø cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?
Nếu đổi chiều dòng điện qua ống dây thì chiều đường sức từ của ống dây có thay đổi không?
12 V
+
-
Kết luận: Chiều đường sức từ của ống dây phụ thuộc vào chiều của dòng điện chạy qua các vòng dây.
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
2. Kết luận:
II.QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
1. Chieàu ñöôøng söùc töø cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?
2.Quy tắc nắm tay phải:
Quy tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
2. Kết luận:
II.QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
1. Chieàu ñöôøng söùc töø cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?
2.Quy tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
III.VẬNDỤNG
C4: Cho ống dây AB có dòng điện chạy qua. Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây, khi đứng yên nằm định hướng như hình vẽ. Xác định tên các từ cực của ống dây.
A
B
S
N
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
2. Kết luận:
II.QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
1. Chieàu ñöôøng söùc töø cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?
2.Quy tắc nắm tay phải
C4: ñaàu A laø cöïc Nam, ñaàu B laø cöïc Baéc
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
C5: Trên hình vẽ có một kim nam châm bị vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm nào và vẽ lại cho đúng. Dùng qui tắc nắm tay phải xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.
S
N
2
4
5
3
1
III.VẬNDỤNG
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
2. Kết luận:
II.QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
1. Chieàu ñöôøng söùc töø cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?
2.Quy tắc nắm tay phải
A
B
C5: Kim số 5 vẽ sai chiều, Dòng điện trong ống dây có chiều đi ra ở đầu B
Bài 24:
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
C6: Hình vẽ cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng qui tắc nắm tay phải để xác định tên các từ cực của ống dây.
S
N
III.VẬNDỤNG
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1.Thí nghiệm:
2. Kết luận:
II.QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
1. Chieàu ñöôøng söùc töø cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?
2.Quy tắc nắm tay phải
C6: đầu A là từ cực Bắc, đầu B là từ cực Nam
GHI NHỚ
II. QUY TẮC NẮM TAY PHẢI:
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
- Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua rất giống từ phổ ở bên ngoài thanh nam châm.
- Trong lòng ống dây, các đường sức từ được sắp xếp gần như song song nhau.
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
1. Hãy ghép nối các câu sau:
Từ phổ là
Chỗ nào đường sức từ dày thì
Hai đầu ống dây có dòng điện chạy qua
Chiều đường sức từ của ống dây
Củng cố:
phụ thuộc vào chiều của dòng điện chạy qua các vòng dây.
từ trường mạnh, chỗ nào thưa thì từ trường yếu
hình ảnh cụ thể về các đường sức từ.
cũng là hai từ cực
2. Chọn câu sai:
Hai đầu của ống dây cũng là hai từ cực.
Đường sức từ của ống dây là những đường cong không khép kín.
Trong lòng ống dây cũng có các đường sức từ được sắp xếp gần như song song với nhau.
Tại hai đầu của ống dây, các đường sức từ có chiều cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia.
Củng cố:
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ
- Hoïc thuoäc ghi nhôù sgk
- Làm BT: 24.1, 24.4, 24.5 SBT
- Xem tröôùc baøi 25
Trong lòng nam châm thẳng vẫn có các đường sức từ giống như trong lòng ống dây