Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

GV: Phạm Văn Trang
Trường THCS Quảng Sơn
TIẾT 26
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
BÀI CŨ:
1/ Nêu cách tạo ra từ phổ của nam châm?
Rắc đều mạt sắt lên tấm nhựa trong. Đặt tấm nhựa lên nam châmvà gõ nhẹ tấm nhựa
2/Đường sức từ của nam châm là gì ? Nêu quy ước chiều của đường sức từ ?
Đường sức từ là những đường cong nối liền hai cực của nam châm.
Có chiều vào cực nam ra cực bắc
Ta đã biết từ phổ và các đường sức từ biểu diền từ trường
của thanh nam châm thẳng.
Còn từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
thì được biểu diễn như thế nào?
Bài 24:
Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
I/ Từ phổ, đường sức từ của ống dây
có dòng điện chạy qua
1. Thí nghiệm:
+ Dụng cụ:
- Tấm nhự trong có sẵn các mạt sắt, trên tấm nhự có luồn sẵn các vòng dây
Nguồn điện 6Vôn một chiều, dây dẫn điện, công tắc điện.
+ Tiến hành TN:
a)Cho dòng điện chạy qua các vòng dây của ống dây, gõ nhẹ tấm nhựa, Quan sát từ phổ vừa được tạo thành bên trong và bên ngoài ống dây.
+ ?C1: Hãy so sánh từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của thanh nam châm cho biết chúng có gì giống nhau và khác nhau?
TLC1: Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau
Bài 24:
Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
I/ Từ phổ, đường sức từ của ống dây
có dòng điện chạy qua
1. Thí nghiệm:
+ Dụng cụ:
- Tấm nhự trong có sẵn các mạt sắt, trên tấm nhự có luồn sẵn các vòng dây
Nguồn điện 6Vôn một chiều, dây dẫn điện, công tắc điện.
+ Tiến hành TN:
a)Cho dòng điện chạy qua các vòng dây của ống dây, gõ nhẹ tấm nhựa, Quan sát từ phổ vừa được tạo thành bên trong và bên ngoài ống dây.
+ ?C1: Hãy so sánh từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của thanh nam châm cho biết chúng có gì giống nhau và khác nhau?
TLC1: - Giống:Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau
- Khác: Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt sắp xếp gần như song song với nhau
b) Dựa vào các đường mạt sắt, vẽ vài đường sức từ của ống dây trên tấm nhựa!
?C2: Nhận xét hình dạng của các đường sức từ?
TLC2: Đướng sức từ ở trong và ngoài ống dây tạo thành những đường cong khép kín
c) Đặt các kim nam châm nối tiếp nhau trên một đường sức từ vừa vẽ, vẽ mùi tên chỉ chiều đường sức từ?
?C3: Nhận xét về chiều đường sức từ ở 2 đầu ống dây so với chiều đường sức từ ở 2 cực của thanh nam chân thẳng?
TLC3: Giống như thanh nam châm, tại 2 đầu ống dây, các đường sức từ cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia
2 Kết luận: SGK/ Tr66
Phần từ phổ ở bên ngoài ống dậy có dòng điện chạy qua rất giống phần từ phổ ở bên ngoài thanh nam châm
II/ Quy tắc nắm tay phải:
1. Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?
Bài 24:
Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
I/ Từ phổ, đường sức từ của ống dây
có dòng điện chạy qua
1. Thí nghiệm:
2 Kết luận: SGK/ Tr66
II/ Quy tắc nắm tay phải:
1. Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?
a) Ở TN H24.1, em hãy dự đoán xem nếu đổi chiều dòng điện qua ống dây thì chiều đường sức từ của ống dây có thay đổi không?
Có thay đổi
b) Làm TN kiểm tra dự đoán( 2phút)
?: Vậy chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào ?
Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào chiều dòng điện
2. Quy tắc nắm tay phải
Bài 24:
Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
I/ Từ phổ, đường sức từ của ống dây
có dòng điện chạy qua
1. Thí nghiệm:
2 Kết luận: SGK/ Tr66
II/ Quy tắc nắm tay phải:
1. Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?
Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào chiều dòng điện
2. Quy tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây
III/ Vận dụng:
Bài 24:
Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
I/ Từ phổ, đường sức từ của ống dây
có dòng điện chạy qua
1. Thí nghiệm:
2 Kết luận: SGK/ Tr66
II/ Quy tắc nắm tay phải:
1. Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?
Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào chiều dòng điện
2. Quy tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây
III/ Vận dụng:
C4.
Cho ống dây AB có dòng điện chạy qua
Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây,
Khi đứng yên nằm định hướng như hình 24.4.
Xác định tên các từ cực của ống dây

Hình.4
C5
Trên hình 24.5 có một kim
Nam châm bị vẽ sai chiều.
Hãy chỉ ra đó là kim nam
châm nào và vẽ lại cho đúng
Dùng quy tắc nắm bàn tay phải
Xác định chiều dòng điện chạy
qua các vòng dây.

Hình 24.5
C6.
Hình 24.6 Cho biết chiều
dòng điệnchạy qua các vòng dây.
Hãy dùng quy tắc nắm tay phải
để xác định tên các từ cực
của ống dây
C6.
Hình 24.6
C4.
Cho ống dây AB có dòng điện chạy qua
Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây,
Khi đứng yên nằm định hướng như hình 24.4.
Xác định tên các từ cực của ống dây

Hình.4
S
N
Kim nam châm bị vẽ sai chiều là kim số 5. Dòng điện trong ống dây có chiều đi ra ở đầu B
Hình 24.5
C6.
Hình 24.6 Cho biết chiều
dòng điệnchạy qua các vòng dây.
Hãy dùng quy tắc nắm tay phải
để xác định tên các từ cực
của ống dây
C6.
Hình 24.6
N
S
Ghi Nhớ:
*Phần từ phổ bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua rất giống phần từ phổ ở bên ngoài thanh nam châm
** Quy tắc nắm tay phải:Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điệnchạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
*H?c thu?c ghi nh? (SGK/67)
*L�m b�i t?p 24.1 d?n 24.4 (SBT)
*d?c tru?c b�i sự nhiễm từ của sắt, thép
Nam châm điện