Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

Nam cực
Bắc cực
KIỂM TRA BÀI CŨ
-Làm thế nào để tạo ra từ phổ của nam châm thẳng?
-Nêu quy ước vẽ chiều của đường sức từ?
-Xác định chiều đường sức từ của nam châm thẳng
và ghi tên từ cực của nam châm thẳng đó?
Để có được từ phổ của nam châm thẳng bằng
cách rắc mạt sắt lên tấm nhựa trong đặt trong từ
trường của nam châm và gõ nhẹ.
Chiều của đường sức từ là chiều đi từ cực Nam đến
cực Bắc xuyên dọc kim nam châm được đặt cân bằng
trên đường sức từ đó.
Bên ngoài một nam châm các đường sức từ có chiều đi
ra từ cực Bắc và đi vào ở cực Nam.
Tiến hành thí nghiệm
Hình 24.1
C1. Phần từ phổ :
+Bên ngoài giống nhau
+ Bên trong khác nhau
Trong lòng ống dõy cũng có đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau
Từ phổ của
Nam châm thẳng
Từ phổ của
Ống dây có dòng điện
+
-
C2:Đường sức từ ở trong và ngoài ống dây
tạo thành những đường cong khép kín.
C3:Giống như thanh nam châm, tại hai đầu ống dây,
các đường sức từ cùng đi vào một đầu và cùng đi
ra ở đầu kia
Từ phổ của
Nam ch©m th¼ng
Từ phổ của
Ống dây có dòng điện
Hình dạng
các đường sức từ
Chiều của các
đường sức từ
S
N
+
-
b. Ta làm TN đổi chiều dòng điện, quan sát chiều đường sức từ và nam châm thử
c. Kết luận: Chiều đường sức từ của ống dây phụ thuộc vào chiều của dòng điện chạy qua các vòng dây.
2. Qui tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
Ta hãy quan sát chiều của đường sức từ
b. Ta hãy quan sát chiều của đường sức từ khi đổi chiều dòng điện
N
S
A
B
C4. Cho ống dây AB có dòng điện chạy qua. Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây, khi đứng yên nằm định hướng như hìnhvẽ dưới đây. Xác định tên các từ cực của ống dây.
C5. Hình dưới có một kim nam châm bị vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm nào và vẽ lại cho đúng. Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
5
1
2
3
4
A
B
Kim số 5 bị vẽ sai
Đúng
+
-
C6 Hình dưới cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng quy tắc nắm tay phải để xác định tên các từ cực của ống dây.
A
B
Bài tập vận dụng: Hãyxác định tên của các từ cực chưa biết của nam châm thẳng trên đặt bên cạnh ống dây có dòng điện như hình vẽ.
N
S
Ghi nhớ
Từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua rất giống phần từ phổ ở bên ngoài thanh nam châm.
Quy tắc nắm tay phải: Nắm tay bàn phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1. Bài vừa học :
Học thuộc ghi nhớ.
Tập vẽ các đường sức từ trong lòng ống dây có dòng điện.
Làm bài tập 24.1 đến 24.9 sách bài tập .
2. Bài sắp học:
SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT VÀ THÉP
- NAM CHÂM ĐIỆN
Tìm những ví dụ ứng dụng nam châm điện trong đời sống và trong kỹ thuật.


BÀI HỌC KẾT THÚC TẠI ĐÂY
CẢM ƠN QUÝ THẦY CỤ VÀ CỎC EM!