Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

Bài 24
TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
I- Từ phổ, đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua
1. Thí nghiệm
a) Quan sát từ phổ
C1
Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau.
Khác nhau : Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.
b)Vẽ một vài đường sức từ của ống dây
C2
Đường sức từ ở trong và ngoài ống dây tạo thành những đường cong khép kín
c) Đặt các kim nam châm nối tiếp nhau trên một đường sức từ
Mũi tên chỉ chiều đường sức từ
C3
Kim nam châm định hướng
Mũi tên chỉ chiều đường sức từ
Cũng giống như thanh nam châm, tại hai đầu ống dây, các đường sức từ cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia.
Đường sức từ ở hai cực của thanh nam châm
2. Kết luận (SGK)
S
N
Hai từ cực của ống dây
Nếu đổi chiều dòng điện qua ống dây thì chiều đường sức từ của ống dây có thay đổi.
II- Qui tắc nắm tay phải
1. Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào ?
a) Dự đoán
b) Thí nghiệm
c) Kết luận (SGK)
Đổi chiều
dòng điện
Kim nam châm định hướng khi đổi chiều dòng điện
Mũi tên chỉ chiều đường sức từ
I
Kim nam châm định hướng
Mũi tên chỉ chiều đường sức từ
Chiều đường cảm ứng lúc đầu
b) Thí nghiệm
I
2. Qui tắc nắm tay phải
Chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
Chiều đường sức từ
a) Sử dụng qui tắc nắm tay phải (Phát biểu theo SGK)
I
Chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
Chiều đường sức từ
b) Áp dụng qui tắc nắm tay phải để xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây khi đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
I
Chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
Chiều đường sức từ
S
N
III- Vận dụng
C4
a) Sử dụng qui tắc nắm tay phải (Phát biểu theo SGK)
I
Chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
Chiều đường sức từ
S
N
C5
Các cực của ống dây
Kim nam châm bị vẽ sai chiều
Sử dụng qui tắc nắm tay phải
I
Chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
Chiều đường sức từ
S
N
Các cực của ống dây
C6
GHI NHỚ
Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua rất giống phần từ phổ ở bên ngoài thanh nam châm.
Quy tắc nắm tay phải : Nắm ống dây bằng tay phải sao cho bốn ngón tay nắm lại hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.