Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

Trường THCS CÙ CHÍNH LAN
VẬT LÝ 9
Giáo viên : Nguyễn Thị Kim Phụng
Bài giảng Điện tử
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:
Từ phổ là gì? Nêu cách tạo ra từ phổ?
- Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ.
Có thể tạo ra từ phổ bằng cách rắc đều mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường và gõ nhẹ.

3
Câu 2:
Chiều của đường sức từ ở bên ngoài thanh nam châm thẳng như thế nào?
Hãy dùng mũi tên chỉ chiều đường sức từ tại các vị trí 1,2,3,4 trong hình vẽ sau và ghi tên từ cực của nam châm?
KIỂM TRA BÀI CŨ
1

 4
2 
S
N
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
1) Thí nghiệm
Tiết 26:
Bài 24: TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
12 V
+
-
Gõ nhẹ
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
Tiết 26:
Bài 24: TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
1) Thí nghiệm
Từ phổ của ống dây
Từ phổ của thanh nam châm
C1: So sánh từ phổ của ống dây và từ phổ của thanh nam châm, cho biết chúng có gì giống nhau, khác nhau?
Giống nhau: Phần từ phổ bên ngoài thanh nam châm và bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua giống nhau
Khác nhau: Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt sắp xếp gần như song song nhau
12 V
+
-
C2: D?a v�o c�c du?ng m?t s?t, h�y v? m?t v�i c�c du?ng s?c t? ngay tr�n t?m nh?a ?T? dĩ Nhận xét v? hình dạng các đường sức từ?
 Đường sức từ của ống dây là những đường cong khép kín
12 V
+
-
1
2
5
4
6
3
S
N
C3: Nhận xét chiều đường sức từ ở hai đầu ống dây so với ở hai cực của thanh nam châm.
Giống như thanh nam châm, tại 2 đầu ống dây , các đường sức từ cũng có chiều đi vào một đầu ( cực Nam) và đi ra từ đầu kia ( cực Bắc)
2) Kết luận :
a) Phần từ phổ bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau. Trong lòng ống dây cũng có các đường sức từ, được sắp xếp gần như song song với nhau.
b) Đường sức từ của ống dây là những đường cong khép kín.
c) Tại hai đầu ống dây, các đường sức từ cũng đi vào một đầu (cực Nam) và đi ra một đầu (cực Bắc).
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
Tiết 26:
Bài 24: TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
1) Thí nghiệm
Từ Thí nghiệm, chúng ta rút ra được kết luận gì về từ phổ, đường sức từ và chiều của đường sức từ ở 2 đầu ống dây?
II. QUY TẮC NẮM TAY PHẢI:
1) Chiều của đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?
12 V
+
-
Gõ nhẹ
S
N
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
Tiết 26:
Bài 24: TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
-
+
12 V
+
-
12 V
+
-
Kết luận: Chiều đường sức từ của ống dây phụ thuộc vào chiều của dòng điện chạy qua các vòng dây.
S
N
S
N
2) Quy tắc nắm tay phải :
1) Chiều của đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?
“Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều các đường sức từ trong lòng ống dây”
II. QUY TẮC NẮM TAY PHẢI:
I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA:
Tiết 26:
Bài 24: TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA
Để xác định chiều của đường sức từ của ống dây khi biết chiều của dòng điện và ngược lại, người ta dùng Quy Tắc Nắm Tay Phải
 Phát biểu :
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều các đường sức từ trong lòng ống dây
Chiều đường sức từ
S
N
C4: Cho ống dây AB có dòng điện chạy qua. Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây, khi đứng yên nằm định hướng như hình vẽ. Xác định tên các từ cực của ống dây.
A
B
S
N
III. V?N D?NG
N
S
C6: Hình vẽ cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng qui tắc nắm tay phải để xác định tên các từ cực của ống dây.
S
N
III. V?N D?NG
Chiều
dòng
điện
C5: Trên hình vẽ có một kim nam châm bị vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm nào và vẽ lại cho đúng. Dùng qui tắc nắm tay phải xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.
S
N
2
4
5
1
3
III. V?N D?NG
1. Chọn câu sai:
Hai đầu của ống dây cũng là hai từ cực.
Đường sức từ của ống dây là những đường cong không khép kín.
Trong lòng ống dây cũng có các đường sức từ được sắp xếp gần như song song với nhau.
Tại hai đầu của ống dây, các đường sức từ có chiều cùng đi vào một đầu và cùng đi ra ở đầu kia.
CỦNG CỐ
CỦNG CỐ
2. Quy tắc NẮM TAY PHẢI dùng để làm gì?
A.Xác định chiều đường sức từ của nam châm thẳng.
B. Xác định chiều đường sức từ của dây dẫn có hình dạng bất kì
C. Xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua.
D. Xác định chiều đường sức từ của dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua.
A.Xác định chiều đường sức từ của nam châm thẳng.
B. Xác định chiều đường sức từ của dây dẫn có hình dạng bất kì
C. Xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua.
D. Xác định chiều đường sức từ của dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua.
DẶN DÒ
Học thuộc nội dung đã ghi
Làm các bài tập từ bài 24.1 đến bài 24.5 SBT trang 29, 30
Chuẩn bị bài 25: sự nhiễm từ của sắt, thép – Nam châm điện. Lưu ý vì sao người ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện