Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

V
Ậ
T
L
Ý
9
PHÒNG GD HUYỆN TRAÛNG BAØNG * TRƯỜNG THCS THÒ TRAÁN *
GD
THÒ TRAN
* NIÊN KHOÁ 2014-2015*
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh
về dự tiết học hôm nay
Giáo viên: ÔN HOÀNG VIỆT
KIỂM TRA MIỆNG
Câu hỏi 1: Nêu kết luận về từ trường ? Cách nhận biết từ trường?
Trả lời:
Không gian xung quanh NC, xung quanh dòng điện có khả năng
tác dụng lực từ lên KNC đặt trong nó, ta nói không gian đó có
từ trường.
- Cách nhận biết từ trường: Dùng kim nam châm.
( Nơi nào có lực từ tác dụng lên kim nam châm làm KNC lệch
khỏi hướng Bắc-Nam thì nơi đó có từ trường )
Câu hỏi 2: Có một số pin để lâu ngày và một đoạn dây dẫn. Nếu không
có bóng đèn để thử, có cách nào kiểm tra pin còn điện hay không khi
trong tay em chỉ có một KNC?
Trả lời:
Nối hai đầu dây dẫn vào hai đầu cục pin, đặt KNC lại gần sợi dây
, nếu KNC lệch khỏi hướng Bắc-Nam thì pin còn điện.
K
A
A
B
Không gian xung quanh nam châm, dòng điện có từ trường. Bằng mắt thường chúng ta không thể nhìn thấy từ trường. Vậy làm thế náo để có thể hình dung ra từ trường và nghiên cứu đặc tính của nó một cách dễ dàng, thuận lợi ?
Tiết 25-Bài 23
TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
Thí nghiệm: Đặt tấm nhựa có mạt sắt lên trên thanh nam châm, gõ nhẹ quan sát hiện tượng và thảo luận các nội dung sau:
1.Trước khi gõ các mạt sắt sắp xếp như thế nào?
2.Sau khi gõ các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp như thế nào?
3.Mật độ các mạt sắt ở xa thanh nam châm như thế nào?
TL1: Trước khi gõ các mạt sắt
sắp xếp lộn xộn.
TL2: Sau khi gõ các mạt sắt sắp xếp
thành những đường cong nối từ cực
này đến cực kia của nam châm.
TL3: Càng ra xa nam châm các
đường mạt sắt càng thưa dần.
C1 : Các mạt sắt xung quanh NC được sắp xếp như thế nào ?
Mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của NC.
Càng ra xa NC các đường này thưa dần.
?
?
Vậy nơi nào có mạt sắt dày thì từ trường nơi đó như thế nào? Nơi có mạt sắt thưa thì từ trường nơi đó ra sao ?
KẾT LUẬN :
Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường mạnh, nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường yếu.
 Hình ảnh của các đường mạt sắt xung quanh nam châm được gọi là từ phổ. Từ phổ là hình ảnh trực quan về tư trường.
Dùng bút vẽ đường cong các mạt sắt ta được hình vẽ sau:
Các đường cong mạt sắt này là các đường sức từ
của nam châm thẳng.
Dùng bút vẽ đường cong các mạt sắt.
?
Trên mỗi đường sức từ vừa vẽ hãy đặt một số nam châm thử. Quan sát, nhận xét sự sắp xếp của các kim nam châm.
C2 : Trên mỗi đường sức từ, kim nam châm định hướng theo một chiều nhất định.

*Quy ước: Chiều đường sức từ là chiều đi từ cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc kim nam châm được đặt cân bằng trên đường sức từ đó.
? C2 : Nhận xét về sự sắp xếp của các KNC nằm dọc theo một đường sức từ ?
C3 : Bên ngoài thanh nam châm, các đường sức từ đều có chiều đi vào cực Nam, đi ra từ cực Bắc.
( VÀO NAM – RA BẮC )

? C3. Đường sức từ có chiều đi vào cực nào và đi ra từ cực nào của thanh nam châm ?
KẾT LUẬN :

Các KNC nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ. Cực Bắc của kim này nối với cực Nam của kim kia.
 Mỗi đường sức từ có một chiều xác định. Bên ngoài nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châm ( VÀO NAM-RA BẮC)
 Nơi nào từ trường mạnh thì đường sức từ dày, nơi nào từ trường yếu thì đường sức từ thưa.
(HỌC SGK TRANG 64)
.
VẬN DỤNG:
N
S
C4 : Ở khoảng giữa hai từ cực của nam châm chữ U, các đường sức từ gần như song song với nhau.
? C4. Cho hình ảnh từ phổ của nam châm chữ U. Dựa vào đó, hãy vẽ các đường sức từ của nó. Nhận xét về dạng đường sức từ ở khoảng giữa hai từ cực ?
.
VẬN DỤNG:
N
S
? C5. Biết chiều một đường sức từ của thanh nam châm thẳng như hình bên. Hãy xác định tên các từ cực của nam châm ?
N
S
? C6. Cho hình ảnh từ phổ của hai nam châm đặt gần nhau. Hãy vẽ một số đường sức từ và chỉ rõ chiều của chúng ?
A : Cực Bắc (N) – B : Cực Nam (S)
Từ phổ của
nam châm thẳng
Đường sức từ của nam châm thẳng
Chiều đường sức từ đi từ cực bắc đến cực nam bên ngoài nam châm
Từ phổ của
nam châm chữ U
Đường sức từ của nam châm chữ U
1.Hãy vẽ kim nam châm nằm cân bằng ở 3 vị trí A,B,C trong từ trường cuả nam châm thẳng
A
B
C
2.Hãy dùng mũi tên chỉ chiều đường sức từ tại C,D,E và ghi tên các từ cực của nam châm
D
C
E
A B
N
S
C


D
3.Xác định tên của các từ cực trong 2 hình vẽ sau
A
B
4.Hãy vẽ 2 đường sức từ của thanh nam châm và xác định tên từ cực của nam châm
S
N
A B
5.Hãy cho biết kim nam châm nào nằm sai hướng trong từ trường của nam châm
S
N
4
3
2
1
TỪ TRƯỜNG CỦA TRÁI ĐẤT
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ TỪ PHỔ
HƯỚNG DẪN TÖÏ HOÏC :
*Đối với bài học ở tiết học này :
-Học thuộc bài.
-Đọc mục: “Có thể em chưa biết”.
-Làm bài tập 23.1  23.5 trong SBT
*Đối với bài học ở tiết học sau :
- Xem và soạn bài 24 :
“ TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA”