Bài 24. Tiêu hóa và các cơ quan tiêu hóa

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP!
Chúng ta đã biết thức ăn không được cơ thể sử dụng trực tiếp mà phải trải qua quá trình biến đổi lý hoá học thành các chất đơn giản mới được hấp thụ vào máu.
Như vậy, những cơ quan nào thực hiện chức năng đó�? Quá trình tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng diễn ra như thế nào? Biện pháp giữ gìn vệ sinh hệ tiêu hoá ra sao? Những nội dung này đều được thể hiện trong chương V: TIÊU HÓA.
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
Hệ tiêu hoá ở người gồm các bộ phận nào?Quá trình tiêu hoá diễn ra như thế nào?
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
I - Thức ăn và sự tiêu hóa:
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
1. Thức ăn:
Hằng ngày, em ăn những loại thức ăn nào?
=> Cơm, bánh, thịt, cá, dầu, mỡ, rau, củ, quả, nước, sữa, .
Những loại thức ăn đó gồm có những chất dinh dưỡng nào?
=> Gồm có protein, gluxit, lipit, axit nucleic, vitamin, nước, muối khoáng.
Các chất trong thức ăn
Các chất hấp thụ được





Vitamin
Axit nuclêic
Prôtêin
Gluxit
Lipit
Hoạt
động
hấp
thụ





Đường đơn
Axit béo và glixêrin
Axit amin
Các thành phần của nuclêôtit
Vitamin
Các chất hữu cơ
H.24-1: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hoá
Quan sát sơ đồ H.24-1 rồi trả lời các câu hỏi sau đây:
Dựa vào thành phần hóa học, các chất trong thức ăn được phân thành mấy nhóm? Kể tên.
Các chất trong thức ăn
Các chất hấp thụ được





Vitamin
Axit nuclêic
Prôtêin
Gluxit
Lipit
Hoạt
động
hấp
thụ





Đường đơn
Axit béo và glixêrin
Axit amin
Các thành phần của nuclêôtit
Vitamin
Các chất hữu cơ
H.24-1: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hoá
=> Dựa vào thành phần hóa học, các chất trong thức ăn được phân thành 2 nhóm là nhóm chất hữu cơ và nhóm chất vô cơ.
Các chất trong thức ăn
Các chất hấp thụ được





Vitamin
Axit nuclêic
Prôtêin
Gluxit
Lipit
Hoạt
động
hấp
thụ





Đường đơn
Axit béo và glixêrin
Axit amin
Các thành phần của nuclêôtit
Vitamin
Các chất hữu cơ
H.24-1: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hoá
Nhóm chất hữu cơ gồm có những chất nào?
Quan sát sơ đồ H.24-1 rồi trả lời các câu hỏi sau đây:
=> Nhóm chất hữu cơ gồm có gluxit, lipit, protein, axit nucleic, vitamin.
Các chất trong thức ăn
Các chất hấp thụ được





Vitamin
Axit nuclêic
Prôtêin
Gluxit
Lipit
Hoạt
động
hấp
thụ





Đường đơn
Axit béo và glixêrin
Axit amin
Các thành phần của nuclêôtit
Vitamin
Các chất hữu cơ
H.24-1: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hoá
Nhóm chất vô cơ gồm có những chất nào?
=> Nhóm chất vô cơ gồm có nước và muối khoáng.
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
I - Thức ăn và sự tiêu hoá:
CHƯƠNG V- TIÊU HÓA
- Nhóm chất hữu cơ gồm có gluxit, lipit, protein, axit nucleic, vitamin.
- Nhóm chất vô cơ gồm có nước và muối khoáng
a) Dựa vào thành phần hóa học, các chất trong thức ăn được phân thành 2 nhóm:
1. Thức ăn:
Các chất trong thức ăn
Các chất hấp thụ được





Vitamin
Axit nuclêic
Prôtêin
Gluxit
Lipit
Hoạt
động
hấp
thụ





Đường đơn
Axit béo và glixêrin
Axit amin
Các thành phần của nuclêôtit
Vitamin
Các chất hữu cơ
H.24-1: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hoá
Quan sát sơ đồ H.24-1 rồi trả lời các câu hỏi sau đây.
Trong hoạt động tiêu hóa, những chất nào bị biến đổi về mặt hóa học?
Các chất trong thức ăn
Các chất hấp thụ được





Vitamin
Axit nuclêic
Prôtêin
Gluxit
Lipit
Hoạt
động
hấp
thụ





Đường đơn
Axit béo và glixêrin
Axit amin
Các thành phần của nuclêôtit
Vitamin
Các chất hữu cơ
H.24-1: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hoá
=> Trong hoạt động tiêu hóa, những chất bị biến đổi về mặt hóa học là gluxit, lipit, protein, axit nucleic.
Các chất trong thức ăn
Các chất hấp thụ được





Vitamin
Axit nuclêic
Prôtêin
Gluxit
Lipit
Hoạt
động
hấp
thụ





Đường đơn
Axit béo và glixêrin
Axit amin
Các thành phần của nuclêôtit
Vitamin
Các chất hữu cơ
H.24-1: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hoá
Trong hoạt động tiêu hóa, những chất nào không bị biến đổi về mặt hóa học?
Quan sát sơ đồ H.24-1 rồi trả lời các câu hỏi sau đây.
Các chất trong thức ăn
Các chất hấp thụ được





Vitamin
Axit nuclêic
Prôtêin
Gluxit
Lipit
Hoạt
động
hấp
thụ





Đường đơn
Axit béo và glixêrin
Axit amin
Các thành phần của nuclêôtit
Vitamin
Các chất hữu cơ
H.24-1: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hoá
=> Trong hoạt động tiêu hóa, những chất không bị biến đổi về mặt hóa học là vitamin, nước, muối khoáng.
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
1. Thức ăn:
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
- Nhóm chất bị biến đổi về mặt hóa học là gluxit, lipit, protein, axit nucleic.
b) Dựa vào sự biến đổi về mặt hóa học, các chất trong thức ăn được phân thành 2 nhóm:
- Nhóm chất không bị biến đổi về mặt hóa học là vitamin, nước, muối khoáng.
I - Thức ăn và sự tiêu hoá:
CHƯƠNG V- TIÊU HÓA
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
I - Thức ăn và sự tiêu hoá:
2. Sự tiêu hoá:
1. Thức ăn:
Đẩy các chất trong ống tiêu hóa
Tiết dịch tiêu hóa
Biến đổi hóa học
Biến đổi lí học
Tiêu hóa thức ăn
Hấp thụ
chất dinh dưỡng
Ăn
Thải phân
H.24-2: Sơ đồ khái quát về các hoạt động của quá trình tiêu hoá
Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào? Trong đó, những hoạt động nào là quan trọng? Vì sao?
=> Quá trình tiêu hóa gồm các hoạt động ăn và uống, đẩy các chất trong ống tiêu hóa, tiêu hóa thức ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng, thải phân.
Quan sát sơ đồ H.24-2 rồi trả lời các câu hỏi sau đây.
Đẩy các chất trong ống tiêu hóa
Tiết dịch tiêu hóa
Biến đổi hóa học
Biến đổi lí học
Tiêu hóa thức ăn
Hấp thụ
chất dinh dưỡng
Ăn
Thải phân
H.24-2: Sơ đồ khái quát về các hoạt động của quá trình tiêu hoá
=> Trong đó, tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng là quan trọng vì thức ăn dù được biến đổi bằng cách nào thì cuối cùng cũng thành chất dinh dưỡng hấp thụ được qua thành ruột vào máu mới có tác dụng đối với cơ thể.
Đẩy các chất trong ống tiêu hóa
Tiết dịch tiêu hóa
Biến đổi hóa học
Biến đổi lí học
Tiêu hóa thức ăn
Hấp thụ
chất dinh dưỡng
Ăn
Thải phân
H.24-2: Sơ đồ khái quát về các hoạt động của quá trình tiêu hoá
Hoạt động tiêu hóa thức ăn gồm những hoạt động nhỏ nào?
=> Hoạt động tiêu hóa thức ăn gồm các hoạt động nhỏ là biến đổi lí học, tiết dịch tiêu hóa, biến đổi hóa học.
Quan sát sơ đồ H.24-2 rồi trả lời các câu hỏi sau đây.
I - Thức ăn và sự tiêu hoá:
- Quá trình tiêu hóa gồm các hoạt động:
+ Ăn và uống
+ Đẩy các chất trong ống tiêu hóa
+ Tiêu hóa thức ăn: biến đổi lí học, tiết dịch tiêu hóa, biến đổi hóa học
+ Hấp thụ chất dinh dưỡng
+ Thải phân.
Trong đó, tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng là quan trong nhất.
1. Thức ăn:
2. Sự tiêu hóa:
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
Vai trò của quá trình tiêu hoá thức ăn?
=> Vai trò của quá trình tiêu hoá thức ăn:
- Biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng
- Thải phân
2. Sự tiêu hoá:
I - Thức ăn và sự tiêu hoá:
1. Thức ăn:
3. Vai trò:
Hoạt động tiêu hóa thực chất là biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thụ được qua thành ruột và thải bỏ các chất thừa không thể hấp thụ được.
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
H.24-3: Sơ đồ hệ tiêu hoá người
Khoang miệng
Hầu
Thực quản
Dạ dày
Ruột non
Ruột già
Hậu môn
Tuyến nước bọt
(Tuyến vị)
(Tuyến ruột)
Tuyến tuỵ
Gan
Mật
I - Thức ăn và sự tiêu hoá:
II - Các cơ quan tiêu hóa:
Ruột thẳng
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
1. Thức ăn:
2. Sự tiêu hoá:
3. Vai trò:
Sơ đồ hệ tiêu hoá người
Quan sát sơ đồ và bảng sau theo nhóm nhỏ.
Các cơ quan tiêu hoá
Các tuyến tiêu hoá
Khoang miệng
Hầu
Thực quản
Dạ dày
Ruột (ruột non, ruột già, ruột thẳng
Hậu môn
Tuyến nước bọt
Tuyến vị
Tuyến ruột, tuyến tuỵ, tuyến gan
Khoang miệng
Hầu
Thực quản
Dạ dày
Ruột non
Ruột già
Hậu môn
Tuyến nước bọt
(Tuyến vị)
(Tuyến ruột)
Tuyến tuỵ
Tuyến gan
Ruột thẳng
I - Thức ăn và sự tiêu hoá:
Hệ tiêu hóa gồm có:
- Các cơ quan trong ống tiêu hóa: khoang miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột, hậu môn.
- Các tuyến tiêu hóa: tuyến nước bọt, tuyến vị, tuyến tụy, tuyến gan, tuyến ruột.
II - Các cơ quan tiêu hoá:
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
1. Thức ăn:
2. Sự tiêu hoá:
3. Vai trò:
Sơ đồ hệ tiêu hoá người
Khoang miệng
Hầu
Thực quản
Dạ dày
Ruột non
Ruột già
Hậu môn
Tuyến nước bọt
(Tuyến vị)
(Tuyến ruột)
Tuyến tuỵ
Tuyến gan
Dạ dày là phần rộng nhất của ống tiêu hoá, nằm giữa bụng hơi lệch về phía trái.
Ruột non dài 3m, nằm giữa khoang bụng.
Ruột già nằm hình dạng chữ U ngược.
Ruột thẳng nơi trữ phân.
Ruột thừa ở bên phải phía dưới là vết tích tiêu giảm của một cơ quan trong cơ thể động vật => Nó không còn chức năng tiêu hóa, có khi nó còn gây phiền toái cho cơ thể.
Ruột thẳng
Ruột thừa
Việc xác định vị trí các cơ quan tiêu hoá ở người có nghĩa như thế nào?
=> Giữ gìn và bảo vệ hệ tiêu hoá.
Đau bụng bên phải phía dưới và có cảm giác buồn nôn, co chân phải thì đau thêm. Xác định là đau bộ phận nào?
=> Đau ruột thừa.
I - Thức ăn và sự tiêu hoá:
II - Các cơ quan tiêu hóa:
CHƯƠNG V - TIÊU HÓA
BÀI 24 - TIÊU HOÁ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ
GIẢI Ô CHỮ
T
U
Y
E
N
N
U
O
C
B
O
T
I
E
U
H
O
A
L
U
O
P
R
O
T
I
N
T
H
U
C
Q
A
N
R
O
T
T
U
U
A
R
O
T
N
U
N
M
O
I
K
U
H
O
N
G
Tuyến tiêu hóa có ở khoang miệng.
Tên một cơ quan trong khoang miệng giúp ta cảm giác về vị thức ăn.
Một loại chất hữu cơ chủ yếu có trong thịt, cá
Bộ phận không còn chức năng tiêu hóa ở cơ thể người.
Tên một cơ quan dài nhất trong ống tiêu hóa.
Một loại chất vô cơ có trong thức ăn
T
U
Y
E
N
V
I
H
A
P
H
T
U
Ch�c m?ng b?n!
Đây là một hoạt động diễn ra sau hoạt động tiêu hóa thức ăn.
Đây là tuyến tiêu hóa có ở thành dạ dày
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
- Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK Tr.80
- Đọc mục "Em có biết?"
- Tìm hi?u tru?c n?i dung Bài 24: TIÊU HÓA Ở KHOANG MIỆNG
1) Tìm hiểu ở khoang miệng gồm các bộ phận nào?
2) Thử nhai cơm từ từ có cảm giác về vị thế nào?
- Kẻ và hoàn thành bảng 25 SGK Tr.82
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC!
CHÚC QUÝ THẦY CÔ DỒI DÀO SỨC KHỎE!
CHÚC CÁC EM HỌC SINH CHĂM NGOAN HỌC GIỎI!