Bài 24. Sang thu

Môn: Ngữ Văn 9
Giáo viên : Phạm Thị hạnh
Đơn vị:Trường THCS Phước Tỉnh
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc thuộc hai khổ thơ có sử dụng hình ảnh ẩn dụ trong bài thơ "Viếng Lăng Bác" của Viễn Phương và chọn đáp án đúng trong những câu sau đây :
1)Bài thơ "Viếng Lăng Bác" sử dụng phương thức biểu đạt chính nào?
a)Biểu cảm .
b)Tự sự .
c)Nghị luận .
d)Thuyết minh .
2)Giọng điệu bài thơ "Viếng Lăng Bác" (Viễn Phương):
a)Hoành tráng , hào hùng .
b)Buồn bã , đau khổ
c)Trang nghiêm, sâu lắng , thiết tha , đau xót và tự hào
3)Bài thơ "Viếng Lăng Bác " thể hiện niềm xúc động chân thành, thành kính, nhớ ơn Bác Hồ . Đúng hay sai ?
a)Đúng b)Sai.
Tiết 121: SANG THU
( Hữu Thỉnh )
I.Giới thiệu :
Tiết 121: SANG THU
( Hữu Thỉnh )
I.Giới thiệu :
(Chú thích dấu * SGK trang 71)
II.Đọc - hiểu văn bản :
SANG THU
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi .
(Hữu Thỉnh )
Bài thơ "Sang Thu" chia làm hai phần rõ rệt , em hãy tìm khổ thơ tương ứng với hai phần trên.
A.Sự biến đổi của đất trời sang thu.
B.Cảm nhận của tác giả về sự chuyển biến không gian lúc sang thu.
=>Khổ thơ thứ nhất
=>Hai khổ thơ cuối
Tiết 121: SANG THU
( Hữu Thỉnh )
I.Giới thiệu :
(Chú thích dấu * SGK trang 71)
II.Đọc - hiểu văn bản :
1) Sự biến đổi của đất trời sang thu:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
? Con người cảm giác thu sang bắt đầu từ đâu ?Gợi tả qua những hình ảnh, hiện tượng nào ?
=>Con người cảm giác thu sang từ ngọn gió se, nhe, khô, hơi lạnh, hương ổi, sương chùng chình qua ngõ.
?Những từ nào diễn tả tâm trạng của tác giả lúc sang thu và đó là tâm trạng gì ?
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
=>Những từ : bỗng, hình như
=>Tâm trạng : Ngạc nhiên bất ngờ cảm nhận nhẹ nhàng , thoáng qua từ mùi hương ổi đang độ chín ở vùng thôn quê Bắc Bộ .
?Tại sao tác giả cảm nhận thu sang từ hương ổi?
Điều đó có ý nghĩa gì ?
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
=>Vì quả ổi là thứ trái cây gần gũi , quen thuộc ở Miền Bắc nước ta , gắn bó với cuộc sống làng quê của các dân tộc phía bắc của nước ta.
?Em nhận xét gì về cách dùng từ ở khổ thơ thứ nhất ?Từ đó em cảm nhận gì về tâm hồn của Hữu Thỉnh khi đất trời sang thu ?
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
=>Dùng từ láy gợi tả , hình ảnh gợi cảm, giọng thơ nhẹ nhàng , êm dịu .Tác giả nhạy cảm, yêu thiên nhiên , yêu mùa thu, yêu cuộc sống làng quê .
Tiết 121: SANG THU
( Hữu Thỉnh )
I.Giới thiệu :
(Chú thích dấu * SGK trang 71)
II.Đọc - hiểu văn bản :
1) Sự biến đổi của đất trời sang thu :
Từ hương ổi chín, sương, ngọn gió se .
=>Cảm nhận nhẹ nhàng, thoáng qua đất trời lúc sang thu nơi làng quê .
2)Cảm nhận sự chuyển biến không gian lúc sang thu :
Thảo luận
Những chuyển biến trong không gian lúc sang thu được tác giả cảm nhận qua nhiều yếu tố , bằng nhiều giác quan và sự rung động rất tinh tế từ nhiều hình ảnh thiên nhiên.
Em có đồng ý với nhận xét ở trên hay không ?Hãy phân tích các hình ảnh thiên nhiên để làm sáng tỏ .
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu


Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi .
(Hữu Thỉnh )
a)Các hình ảnh thiên nhiên: Dòng sông, những cánh chim, đám mây mùa hạ, nắng, cơn mưa, sấm, hàng cây đứng tuổi .
b)Cảm nhận bằng nhiều giác quan :
* Ngửi được hương ổi đang chín.
* Nghe được tiếng chim mùa hạ vỗ cánh bay.
-Nghe được tiếng mưa rơi, tiếng sấm.
* Thấy được những cử động nhẹ nhàng .
-Chậm rãi của sương, sông dềnh dàng .
-Mây vắt nửa mình sang thu.
c)Cách dùng từ : tác giả dùng từ ngữ gợi cảm, gợi hình, từ láy, nhân hoá, thơ 5 chữ nhẹ nhàng, êm dịu kết hợp trí tưởng tượng phong phú, bay bổng .
?Theo em nét riêng của thời điểm giao mùa hạ- thu được tác giả thể hiện đặc sắc nhất qua hình ảnh nào, câu thơ nào ?Vì sao ?
Em hiểu thế nào về hai dòng thơ cuối :
"Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi".
=>Biện pháp ẩn dụ :Hàng cây là ẩn dụ cho những của con người từng trải, tiếng sấm bất ngờ là những vang động của cuộc đời .Con người trưởng thành càng tự tin, bình tĩnh hơn với những vang động của cuộc đời .
*Tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì ?Nêu tác dụng. Từ đó em có suy nghĩ gì về tâm trạng con người trước lúc sang thu ?
Tiết 121: SANG THU
( Hữu Thỉnh )
I.Giới thiệu :
(Chú thích dấu * SGK trang 71)
II.Đọc - hiểu văn bản :
1) Sự biến đổi của đất trời sang thu :
Từ hương ổi chín, sương chùng chình, ngọn gió se .
=>Cảm nhận nhẹ nhàng thoáng qua đất trời lúc sang thu nơi làng quê .
2)Cảm nhận sự chuyển biến không gian lúc sang thu :
III.Tổng kết:
Cảm nhận tinh tế, tưởng tượng phong phú.
=>Có một chút ngỡ ngàng, bâng khuâng, chậm rãi mà rõ rệt và niềm vui sướng trước tạo vật .
1)Bài "Sang thu" gợi lên ở người đọc sự cảm nhận gì về thiên nhiên, đất trời và con người trong thời điểm từ hạ sang thu ?
2)Qua bài Sang thu, em học tập được gì về khả năng sáng tác thơ ca của tác giả ?
Đó là sự quan sát tinh tế, so sánh, tưởng tượng, biết lắng nghe, biết nhìn, yêu thiên nhiên và quan tâm đến sự sống, con người và đất nước.
=> Từ cuối hạ sang thu, đất trời có những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt, bằng sự cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh giàu sức biểu cảm .
Tiết 121: SANG THU
( Hữu Thỉnh )
I.Giới thiệu :
(Chú thích dấu * SGK trang 71)
II.Đọc - hiểu văn bản :
1) Sự biến đổi của đất trời sang thu :
Từ hương ổi chín , sương chùng chình, ngọn gió se .
=>Cảm nhận nhẹ nhàng, thoáng qua đất trời lúc sang thu nơi làng quê .
2)Cảm nhận sự chuyển biến không gian lúc sang thu :
III.Tổng kết:
(Ghi nhớ SGK trang 71)
Cảm nhận tinh tế, tưởng tượng phong phú.
=>Có một chút ngỡ ngàng, bâng khuâng, chậm rãi mà rõ rệt và niềm vui sướng trước tạo vật .
3)Mùa thu là thời điểm giao cảm của tâm hồn con người với thiên nhiên , tạo thành một truyền thống thơ ca về mùa thu. Em còn biết bài thơ nào khác viết về mùa thu , hãy đọc một số câu thơ trong bài thơ em biết .
BÀI TẬP trắc nghiệm :Hãy chọn câu trả lời đúng nhất:
Câu 1: Bài "Sang Thu" sử dụng phương thức biểu đạt nào ?
a)Miêu tả kết hợp nghị luận
b) Miêu tả kết hợp biểu cảm
c) Miêu tả kết hợp tự sự .
d) Miêu tả kết hợp thuyết minh
Câu 2 : Bài thơ "Sang thu "gợi tả thời điểm giao mùa từ cuối hạ sang thu ở vùng nào ?
a)Vùng nông thôn Đồng bằng Nam Bộ .
b) Vùng nông thôn Đồng bằng Trung Bộ
c)Vùng nông thôn Đồng bằng Bắc Bộ .
d) Vùng đồi núi Trung du
Câu 3: Ý nào dưới đây phù hợp với tâm trạng của tác giả trong bài "Sang Thu"?
a)Bình thường .
b)Ngỡ ngàng, bâng khuâng, bất ngờ.
c)Rạo rực, say sưa
d)Cả 3 ý trên sai

� Ò
-Học thuộc bài thơ và v)ết đoạn văn trình bày những cảm nhận của em sau khi học xong bài "Sang Thu" .
-Chuẩn bị bài : Nói với con ( Y Phương )
Trả lời tất cả các câu hỏi SGK trang 73, 74, Sưu tầm chân dung nhà thơ Y Phương.