Bài 24. Sang thu

Chào mừng quí thầy cô Cùng các em học sinh
Đến tham dự tiết học
Ngữ văn 9
Câu 1 : Câu thơ nào thể hiện rõ nhất niềm xúc động của tác giả khi vào lăng viếng Bác ?
a."Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát".
b."Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân".
c."Mà sao nghe nhói ở trong tim".
d."Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này".
Câu 2 : Phép tu từ ẩn dụ thể hiện trong hai câu thơ : "Ngày ngày ... trong lăng rất đỏ" có tác dụng gì ?
a.Ca ngợi sự cao quí của Bác.
b.Ca ngợi vẻ đẹp diệu kì của hình ảnh Bác.
c.Ca ngợi sự trường tồn, vĩnh hằng của hình ảnh Bác.
d.Ca ngợi công lao to lớn của Bác .

Câu 3 : Bài thơ "Viếng lăng Bác" có sự kết hợp của các phương thức biểu đạt nào ?
a.Tự sự và biểu cảm.
b.Tự sự và miêu tả.
c.Miêu tả và biểu cảm.
d.Biểu cảm, tự sự và miêu tả.

B à I m ớ i
Tuần : 26
Tiết : 121

Tiết : 121
I.Tìm hiểu chung :
1/Tác giả tác phẩm :
Năm 1962 nhập ngũ vào binh chủng Tăng - Thiết giáp rồi trở thành cán bộ văn hoá, tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu sáng tác thơ.
Ông viết nhiều, viết hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn, về mùa thu. Nhiều vần thơ mang cảm xúc bâng khuâng, nhẹ nhàng, trong trẻo.
Sáng tác vào gần cuối 1977, in đầu tiên trên báo Văn nghệ.
Sang thu là bức tranh thiên nhiên cùng tình cảm thiết tha, tâm hồn tinh tế của nhà thơ.
Bài thơ ngắn, có nhiều hình ảnh đặc sắc, gợi cảm vào thời điểm giao mùa từ hạ - thu ở vùng nông thôn Bắc
Tiết : 121
I.Tìm hiểu chung :
1/Tác giả tác phẩm :
2/Đọc và tìm hiểu bố cục :


Phát hiện giọng điệu
của bài thơ ?
Đọc chú ý giọng điệu nhẹ nhàng, nhịp chậm, thể hiện sự khoan thai, trầm lắng và thoáng chất suy tư.

Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.

Phát hiện bố cục của bài thơ ?
- Cả bài thơ là những quan sát và cảm nhận của tác giả về thiên nhiên, đất trời vào thu :
*Khổ thơ đầu : Cảm nhận không gian làng quê sang thu.
*Hai khổ thơ sau : Cảm nhận không gian đất trời vào thu.
Chia 2 đoạn
Tiết : 121
I.Tìm hiểu chung :
1/Tác giả tác phẩm :
2/Đọc và tìm hiểu bố cục :
II.Phân tích :
1/Không gian làng quê sang thu :
1.Không gian làng quê sang thu :
Bỗng nhận ra
Bỗng nhận ra
Ngạc nhiên, ngỡ ngàng
Hương ổi
Gió se
Sương
khứu giác
xúc giác
thị giác
phả
khô lạnh
ch... chình
thơm nồng
lan toả
quẩn nhẹ
Chưa dám tin, chưa chắc, đang mơ hồ
Bâng khuâng, xao xuyến khi
đón nhận khoảnh khắc giao mùa
Tiết : 121
I.Tìm hiểu chung :
1/Tác giả tác phẩm :
2/Đọc và tìm hiểu bố cục :
II.Phân tích :
1/Không gian làng quê sang thu :
2/Không gian đất trời sang thu :
2.Không gian đất trời sang thu :
Cảm nhận ở : tầm nhìn cao và rộng
Sông
Chim
Mây
Nắng
Mưa
Sấm
Cây
dềnh
dàng
... vội
vã
vắt
sang
vẫn
còn
vơi
dần
bớt
ít đi
ít bất
ngờ
Chậm chạp
thong thả
mới bắt đầu
bay vội hơn
cầu nối thời
gian 2 mùa
vẫn đầy trời
...nhạt dần
ít đi không
ào ạt nữa
thưa vắng
ít bất ngờ
ít còn bị
giật mình
Từ láy đối lập
tương phản
và nhân hoá
Sự liên tưởng
bất ngờ
thật thú vị
Đảo cấu trúc
thành phần
chủ - vị ngữ
Tả thực
mang hàm ý
sâu xa


Hai dòng thơ cuối :
"Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi"
Với hai tầng ngữ nghĩa. Em hiểu ý nghĩa của hai dòng thơ ấy
như thế nào ?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
2.Không gian đất trời sang thu :
Cảm nhận ở : tầm nhìn cao và rộng
Sông
Chim
Mây
Nắng
Mưa
Sấm
Cây
Tả cảnh nhưng kín đáo bộc lộ cảm xúc, hàm ý
Giao cảm tinh tế giữa tâm hồn con người với
thiên nhiên vào thời điểm giao mùa hạ - thu.
Sự biến chuyển của đất trời
Suy ngẫm trước ngoại cảnh và cuộc đời.
Câu 1 : Đất trời lúc sang thu không được miêu tả qua những phương diện nào ?
a.Màu sắc, hương vị.
b.Hoạt động, âm thanh.
c.Hình ảnh, đường nét.
d.Sự hoạt động của con người.
Câu 2 : Hãy ghép hình ảnh cột A với từ miêu tả ở cột B cho phù hợp ?


Câu 3 : ý nào sau đây nêu được nét đặc sắc nhất về nghệ thuật của bài thơ "Sang thu"?
a.Sử dụng câu ngắn gọn, chính xác.
b.Sử dụng phong phú phép tu từ so sánh, nhân hoá, ẩn dụ.
c.Sáng tạo những hình ảnh quen thuộc mà vẫn mới mẻ, gợi cảm.
d.Sáng tạo những hình ảnh giàu ý nghĩa triết lí.
Tiết : 121
I.Tìm hiểu chung :
II.Phân tích :
Ghi nhớ : SGK

1.Nhà thơ cảm nhận thu về bắt đầu từ đâu ?
ư
ơ
m
â
g
ă
a
ư
n
g
y
m
c
â
n
g
t
h
m
d
ư
h
n
ơ
c
m
m
á
đ
e
s
ó
i
g
n
à
h
t
n
ề
d
t
7
6
2.Thu về cái gì ( ... ) cũng ít vắng dần ?
11
3.Cái gì vắt nửa mình sang thu ?
1
2
3
4
4.Cái gì ( ... ) mang hương ổi đến ?
6
7
8
5
15
13
8
8
5
5.Cái gì ( ... ) cũng bớt bất ngờ bởi sấm ?
6.Binh chủng nhập ngũ của nhà thơ Hữu Thỉnh
7.Từ miêu tả ( ... ) về bề mặt con sông ?
8.Huyện quê hương của nhà thơ Hữu Thỉnh ?
1
2
3
4
5
6
n
h
c
u
m
a
o
e
a
đ
i
c
ả
n
h
đ
ẹ
p
g
i
a
o
Cảm nhận được điều này từ bài thơ "Sang thu"
y
ơ
p
g
m
ù
14 Ô
Xếp lại
đ
ứ
n
n
a
a
ù
g
t
u
i
ế
t
g
i
á
p
ổ
i
a
a
h
ạ
ổ
i
g
h
d
à
n
g
Thơ tình cuối mùa thu
Cuối trời mây trắng bay
Lá vàng thưa thớt quá
Phải chăng lá về rừng
Mùa thu đi cùng lá
Mùa thu ra biển cả
Theo dòng nước mênh mang
Mùa thu vàng hoa cúc
Chỉ còn anh và em.
*Xuân Quỳnh

1. Bài cũ : - Học thuộc lòng bài thơ.
- Nắm rõ nội dung cơ bản và nghệ thuật đặc sắc.
- Tiếp tục phần luyện tập ở nhà.
2. Bài mới : - Tìm hiểu và soạn bài "Nói với con", tìm hiểu tác giả tác phẩm.
- Đọc cảm nhận giọng điệu, cách sử dụng hình ảnh và bố cục.
- Thực hiện câu hỏi SGK.
Chân thành cảm ơn quí thầy cô Cùng các em học sinh
Chúc vui vẻ và hạnh phúc