Bài 24. Sang thu

Sang Thu
H?u Th?nh
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
- Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm 1942.
- Quê: Tam Dương - Vĩnh Phúc
- Nhập ngũ năm: 1963, rồi trở thành cán bộ tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu sáng tác thơ.
I. ĐỌC – CHUÙ THÍCH:
1. Tác gi?: (sgk - Tr 71)
II. ĐỌC - HIỂU
Toàn bài thơ là cảm nhận tinh tế của tác giả về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. Căn cứ vào kết cấu bài thơ, các em hãy nêu rõ cảm nhận ở từng khổ thơ?
2. Tác phẩm: (sgk - Tr 71)
a) Xuất xứ:
- Sáng tác năm 1977, in đầu tiên trên báo văn nghệ. Sau đó được in lại nhiều lần trong các tập thơ.
- Bài thơ rút từ tập "Từ chiến hào đến thành phố".
b) Đại ý:
Cảm nhận tinh tế của nhà thơ về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu.
Đọc khổ 1:

Cảm nhận của nhà thơ lúc thiên nhiªn chuyển mùa như thế nào? Qua các hình ảnh nào?
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Khổ 1: Cảnh vật lúc chuyển mùa

Hương ổi
Gió se
Sương chùng chình
Hình ảnh
Gần gũi
đặc sắc
Dấu hiệu sang thu
Bỗng, hình như
Chùng chình
Từ láy
Gợi tả, gợi cảm
=> Cảm xúc ngỡ ngàng
Đọc khổ 2:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Cã Đám mây mùa hạ
V¾t Nửa mình sang thu
Bức tranh thiên nhiên lúc sang thu được miêu tả như thế nào?
Khổ 2: bức tranh thiên nhiên lúc sang thu
Sông …dềnh dàng
Chim …vội vã
Đám mây mùa hạ
Hình ảnh
Sự chuyển mùa của cảnh vật
Vắt nửa mình sang thu
Hình ảnh nhân hoá
Tạo sự bất ngờ, thú vị, tinh tế, hấp dẫn
=> Chọn hình ảnh tinh tế, liên tưởng đặc sắc.
Khổ thơ cuối cuả bài thơ làm em suy nghĩ gì? Bài thơ có phải chỉ đơn thuần là tả cảnh không? Tại sao?
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Đọc khổ 3:
Khổ 3: Suy ngẫm của tác giả
Vẫn còn …nắng
Đã vơi …cơn mưa
Hình ảnh
Quan sát chăm chú, tinh tế.
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Hình ảnh
Sự ngỡ ngàng, bâng khuâng
Nắng – cơn mưa - sấm – hàng cây đứng tuổi => Sang thu

Triết lí về cuộc đời, trải nghiệm cuộc sống.

Đất trời đang làm một cuộc chuyển giao kì diệu. Tất cả điều đó được tác giả cảm nhận bằng một tâm hồn rung động tinh tế, giàu tình yêu thiên nhiên. Hàng cây cổ thụ bình thản đón nhận mùa thu đến, không vội vàng, vồ vập mà lặng lẽ, âm thầm. Hình ảnh tiếng sấm trên hàng cây còn gợi lên cách hiểu khác, đó là hình ảnh ẩn dụ. Những con người đã từng trải không bất ngờ trước những vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời. Đây là sự suy ngẫm của tác giả về nhân sinh, về qui luật của cuộc sống
THẢO LUẬN
Trình bày cảm nhận của nhóm em về sức truyền cảm của bài thơ cả về hai mặt nội dung và nghệ thuật?
4.Tổng kết
Từ cuối hạ sang thu, đất trời có những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự biến chuyển này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh giàu sức biểu cảm trong bài Sang thu.
* Ghi nhớ: ( SGK - Tr 71)
III. LUYỆN TẬP:
Dựa vào các hình ảnh, bố cục của bài thơ, viết một bài văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu?
Các em đọc các câu hỏi sau và tìm câu trả lời đúng nhất?
Câu hỏi
T�c gi? d� c?m nh?n du?c tín hi?u
c?a s? chuy?n m�a b?t d?u b?ng:
C. Khứu giác
B. Thính giác
A. Xúc giác
D. Thị giác
Câu hỏi
Tín hiệu đó đã khiến cho tác giả
có tâm trạng và cảm xúc:
C. Ngạc nhiên, tiếc nuối
B. Lưu luyến, bồi hồi
A. Ngỡ ngàng, bâng khuâng
D. Ngờ vực, lo lắng

Chùm thơ Thu (Thu điếu, Thu vịnh, Thu ẩm) - Nguyễn Khuyến
Thu dạ - Hồ Chí Minh
Đây muà thu tới - Xuân Diệu
Tiếng thu - Lưu Trọng Lư
Hãy giới thiệu những bài thơ về mùa thu khác mà em biết?
DẶN DÒ
VỀ NHÀ CÁC EM HỌC BÀI GIẢNG VÀ HỌC THUỘC LÒNG BÀI THƠ.
LÀM PHẦN LUYỆN TẬP THẬT TỐT.
CHUẨN BỊ TIẾP BÀI “NÓI VỚI CON”
I. Đọc – chú thích:
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. Tìm hieåu văn bản
1. Cảnh vật lúc chuyển mùa
Hình ảnh: hương ổi, gió se,sương => gần gũi, đặc sắc
Cảm xúc: bổng, hình như => ngỡ ngàng
2. Bức tranh lúc sang thu
Sông dềnh dàng-Chim vội vã-Mây vắt nửa mình sang thu
=>Hình ảnh tinh tế, liên tưởng độc đáo
3. Suy ngẫm cuả tác giả
Nắng-Mưa-Sấm-Hàng cây đứng tuổi
=>Triết lý về cuộc đời,trải nghiệm sống

Xin chào tạm biệt quý thầy cô và các em!