Bài 24. Sang thu

Chào mừng quí thầy cô
đến dự giờ thăm lớp!
Lớp 9C
SANG THU
Tiết 121:
Hữu Thỉnh
I. TèM HI?U CHUNG:
1. Tỏc gi?:
+ Tên đầy đủ: Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh năm 1942, quê ở huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
+ Ông là nhà thơ thuộc thế hệ các nhà thơ thời chống Mĩ cứu nước, bởi thế ngòi bút của ông gắn bó với đề tài về chiến tranh, về người lính và cuộc sống ở nông thôn. Ông còn viết nhiều viết hay về những con người, về cuộc sống ở nông thôn, về mùa thu. Nhiều vần thơ thu của ông mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo đang chuyển biến nhẹ nhàng.
+ Một số tập thơ của ông: Từ chiến hào tới thành phố, Trường ca biển, Thư mùa đông.
Hữu Thỉnh
MỘT SỐ TÁC PHẨM CHÍNH
CỦA HỮU THỈNH
2. Tỏc ph?m:
+ Xu?t x?: B�i tho du?c in trong t?p "T? chi?n h�o t?i th�nh ph?" (1991).
+ Hoàn cảnh ra đời:
- Đất nước vừa bước từ thời chiến tranh vào thời hòa bình. (1977)
- Thiên nhên bắt đầu sang thu.
3. D?c - Gi?i thớch t? khú:
Giọng nhẹ nhàng, nhịp chậm, khoan thai, trầm lắng và thoáng suy tư.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Chùng chình
Dềnh dàng
Phả:
Chùng chình: cố ý làm chậm chạp để kéo dài thời gian.
Dềnh dàng: chậm chạp, thong thả, không vội vàng.
Phả: tỏa ra thành luồng.
4.
Thể thơ:
Thơ trữ tình 5 chữ.
Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm kết hợp với miêu tả.
Cảm xúc chung:
Những rung động, suy tư của nhà thơ trước cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa, từ hạ sang thu.

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Hữu Thỉnh
Sang thu
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Tín hiệu báo thu về
Quang cảnh đất trời sang thu
Biến đổi trong lòng cảnh vật
Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về.
+ Hương ổi - phả
+ Gió - se
+ Sương - chùng chình
khứu giác
xúc giác
thị giác
1. Tớn hi?u bỏo thu v?:
Bỗng
Hình như
Xúc cảm, tâm thế ngỡ ngàng, ngạc nhiên, bất ngờ.
Tâm trạng ngỡ ngàng của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
Cảm nhận thu về qua nhiều giác quan vừa cụ thể vừa tinh tế.
Tâm thế
II.TÌM HIỂU VĂN BẢN
.Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu.
- Sông - dềnh dàng
- Chim - vội vã
- Mây - vắt nửa mình
Đất trời chuyển biến sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.
2. Quang c?nh d?t tr?i sang thu:
Cảm xúc ngất ngây, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Từ láy
Nhân hoá
.Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Cảnh
Nắng - mưa - sấm
Hàng cây
Hạ nhạt dần
Thu đậm nét
vẫn còn đã vơi cũng bớt
đứng tuổi
3. Bi?n d?i trong lũng c?nh v?t:
Tr­ëng thµnh, cøng c¸p
Chững chạc, điềm tĩnh.
Thảo luận nhóm
Có ý kiến cho rằng:
" Hai câu thơ cuối của khổ thơ
thứ ba vừa có tính tả thực, vừa
chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa".
Em có đồng ý không? Vì sao?
* Tả thực: sấm và hàng cây lúc sang thu.
Sấm: Vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.
Hàng cây đứng tuổi: Con người từng trải, sâu sắc, chín chắn hơn.
* ý nghĩa ẩn dụ:
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
hàng cây đứng tuổi
Sấm

".Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình - khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời."

(Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)
Sang thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)
khổ I
khổ II
khổ III
Cảnh
(thiên nhiên)
Tình
(cảm
nghĩ )
III.Tổng kết:
Nghệ thuật

Sang thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)
khổ I
khổ II
khổ III
Cảnh
(thiên nhiên)
Tình
(cảm
nghĩ )
Tín hiệu thu về

Ngỡ ngàng
Đất trời sang thu

Say sưa ngắm nhìn
Đổi thay sâu kín

Trầm ngâm
III.Tổng kết:
Nghệ thuật
Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối.
Từ ngữ giàu sức gợi, hình ảnh giàu tính tượng trưng.
(thấp, hẹp, gần)
(bất giác)
(cao, rộng, xa)
(tri giác)
(ngoài vào trong)
(suy ngẫm)
Sang thu
Đất trời
Đời sống
Đời người
tính đa nghĩa của bài thơ
IV. LUY?N T?P
Em thích nhất những câu thơ (lời hát) nào nói về mùa thu? Nêu cảm nhận của em?
IV. LUY?N T?P
“….Mùa thu, xanh một trời Hà nội
Em nghe thu hát ngang lưng trời
Từng con đường xưa năm ấy
Lối ta đi qua những ngày thơ ấu…”
SANG THU
Hữu Thỉnh
Học bài.
Tìm và bổ sung thêm tư liệu có liên quan đến bài học.
Soạn bài tiếp theo: văn bản “Nói với con”.
HƯỚNG DẪN HOẠT ĐỘNG TIẾP NỐI
kính chúc sức khỏe quí thầy cô!