Bài 24. Sang thu

Chào mừng quý thầy cô giáo
Bài cũ:
Đọc những câu thơ có hình ảnh ẩn dụ trong bài Viếng lăng Bác của Viễn Phương và nêu ý nghĩa của những hình ảnh đó.
1/ Hình ảnh “ mặt trời” Thể hiên sự vĩ đại của Bác và lòng tôn kính của nhân dân, của nhà thơ đối với Bác. 2/ Hình ảnh “ bảy mươi chín mùa xuân”: Thể hiện lòng thành kính của nhân dân đối với Bác. 3/ Hình ảnh “ trời xanh”: Bác vẫn còn mãi với non sông đất nước.
*Ý nghĩa:
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi.
* Những câu thơ:
Tiết: 121.
Hữu Thỉnh
I.TÌM HiỂU CHUNG:
a/ Tác giả:
Dựa vào chú thích ở SGK em hãy nêu những nét cơ bản về tác giả.
- Hữu Thỉnh ( Nguyễn Hữu Thỉnh ), sinh năm 1942. Quê ở huyện Tam Dương tỉnh Vĩnh Phúc.
- Ba tập thơ tiêu biểu:
Hữu Thỉnh
- Năm 1963 Hữu Thỉnh nhập ngũ sau đó trở thành cán bộ tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu làm thơ
- Từ năm 2000 là Tổng thư ký hội nhà văn Việt Nam.
Từ chiến hào tới thành phố
Trường ca biển
Thư mùa đông
b/ Tác phẩm:
Hãy trình bày những hiểu biết của em về bài thơ
* Sáng tác năm 1977.
* Trích trong tập “ Từ chiến hào đến thành phố”
* Thể thơ 5 chữ
* Phương thức biểu đạt chính:
Biểu cảm kết hợp với miêu tả
* Bố cục:

- Khổ 1: Tín hiệu báo thu về.
- Khổ 2: Cảnh đất trời sang thu.
Khổ 3: Những biến đổi của cảnh vật
và suy ngẫm của tác giả
II. Tìm hiểu văn bản:
1/ Tín hiệu báo thu về:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Thi sĩ đã nhận ra mùa thu qua những tín hiệu nào,
và bằng những giác quan nào?
- Hương ổi
Khứu giác
- Gió se
Xúc giác
- Sương chùng chình
Thị giác
Nêu cảm nhận của em
về hình ảnh:
“ Sương chùng chình”
*Sương chùng chình: Nghệ thuật nhân hóa làm cho sương bỗng có tâm hồn chậm rãi, dùng dằng như cố trì hoãn, lưu luyến.
Từ ngữ nào cho thấy
mùa thu đến rất bất ngờ
với tác giả?
* Bổng: Ngạc nhiên, ngỡ ngàng.
* Hình như: Nữa tin, nữa ngờ.
Theo em lúc này thi sĩ đang ở
trong tâm trạng như thế nào?
==> Tâm trạng ngỡ ngàng,
bâng khuâng.
.
.
2/ Cảnh đất trời sang thu:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nữa mình sang thu
Thi sĩ đã phát hiện thêm những
hình ảnh
thiên nhiên nào?
- Sông dềnh dàng
- Chim vội vã
- Mây vắt mình

Em có cảm nhận như thế nào về hình ảnh:
“ Đám mây mùa hạ vắt nữa mình sang thu”.
* Đám mây mùa hạ vắt nữa mình sanh thu:
Nghệ thuật nhân hoá thể hiện sự nhạy cảm, tinh tế của thi sĩ . Không gian như có ranh giới rõ rệt, và đám mây như đã chuyển nữa mình vào địa phận của mùa hạ
Những hình ảnh đó cho thấy cảnh vật và nhà thơ lúc này thế nào?
=> Cảnh vật đang chuyển mình nhẹ nhàng bước sang thu. Đám mây như là chiếc cầu nối của sự giao mùa. Nhà thơ đang say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp của đất trời.

Em nhận thấy tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì?
}
Nghệ thuật: nhân hóa, tưởng tượng
c/ Những biến đổi của cảnh vật và suy ngẫm của tác giả:
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Nhà thơ đã
cảm nhận được những biến đổi nào của cảnh vật?
- Nắng
- Mưa
- Sấm
vẫn còn
đã vơi dần
bớt bất ngờ
Nêu suy nghĩ của em
về chi tiết:
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
“ Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình
- khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn
trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời”.
( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh )
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Trên hàng cây đứng tuổi
c/ Những biến đổi của cảnh vật và suy ngẫm của tác giả:
- Nắng
vẫn còn
- Mưa
đã vơi dần
- Sấm
bớt bất ngờ
Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi

Hàng cây không còn bị sấm sét bất ngờ của mùa hạ

Con người đã trưởng thành thì vững vàng hơn trước những biến động của cuộc đời
Trong thời điểm này, thiên nhiên và nhà thơ như thế nào?
=> Đất trời đã sang thu nhưng vẫn còn dư âm của mùa hạ. Còn nhà thơ thì đang suy ngẫm về cuộc đời và con người
Sấm cũng bớt bất ngờ
Tả thực
Ẩn dụ
?
?
III. TỔNG KẾT:
Hãy nêu những nét
nghệ thuật và nội dung chính
của bài thơ
1/ Nghệ thuật:
Cảm nhận tinh tế, từ ngữ gợi tả, hình ảnh chọn lọc, nhân hóa, liên tưởng độc đáo.
2/ Nội dung:
Chuyển biến của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu.
Â
G
H
Â
G
G
Â
Y
G
S
Â
Y
Â
G
T
L
K
I
H
G
E
D
C
B
Â
Ă
A
V
J
X
Z
Y
S
Q
P
O
N
M
Đây là những từ ngữ thể hiện diễn biến tâm trạng của nhà thơ Hữu Thỉnh lúc đất trời sanh thu.
TẠM BiỆT
Trò chơi ô chữ
“ Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình
- khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn
trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời”.
( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh )
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi