Bài 24. Sang thu

PHÒNG GD & ĐT HUYỆN PHÚ LỘC
TRƯỜNG THCS LĂNG CÔ
Giáo án Ngữ văn 9
GV thực hiện: Nguyễn Việt Anh
Bài cũ
Đọc thuộc lòng bài thơ “Viếng lăng Bác”. Nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ?
Sang thu
Tiết 127
Tác giả
Nguyễn Hữu Thỉnh (1942),
quê Vĩnh Phúc
Nhà thơ trưởng thành
trong cuộc kháng chiến
chống Mỹ.
Thơ trong sáng, sâu lắng,
giàu suy tưởng.
Hiện là chủ tịch
“Hội nhà văn Việt Nam”
Bổng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Hữu Thỉnh
Sáng tác vào
cuối năm 1977
In lần đầu tiên
trên báo Văn nghệ
Trích từ tập thơ:
“Từ chiến hào
đến thành phố”
Tác phẩm

Bổng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi

Sang thu
Bổng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Hữu Thỉnh
Phương thức biểu đạt:
- Thiên nhiên sang thu
- Những rung động của lòng người trước sự biến đổi của trời đất lúc sang thu

- Miêu tả
- Biểu cảm
Nội dung:
Bổng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
1. Sự biến đổi của đất trời lúc sang thu
Ngọn gió se mang theo hương ổi

Sương thu nhẹ bay

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
1. Sự biến đổi của đất trời lúc sang thu
Sông êm đềm,lững lờ trôi
Sự vội vã của đoàn chim tránh rét
Mây thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Nắng, mưa, sấm (hiện tượng thiên nhiên
đặc trưng của mùa hạ), nhưng đã giảm dần
Thu đến nhưng vẫn còn dư âm của mùa hạ
1. Sự biến đổi của đất trời lúc sang thu


Bổng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Sang thu
Bổng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
2. Cảm nhận và tâm trạng của nhà thơ trước những biến chuyển của đất trời lúc sang thu.
Sương chùng chình qua ngõ
Nhân hóa. Sương như có tâm hồn chuyển
động thong thả, chậm rãi như muốn tận hưởng những khoảnh khắc chớm thu đầy quyến rủ
2. Cảm nhận và tâm trạng của nhà thơ trước
những biến chuyển của đất trời lúc sang thu
Hình như:
Bổng:
Ngạc nhiên, ngỡ ngàng
Phòng đoán, nửa tin, nửa ngờ
Ngỡ ngàng, bâng khuâng, xao xuyến
Phả:
Đột ngột, bất ngờ
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Sông dềnh dàng
Chim vội vả
2. Cảm nhận và tâm trạng của nhà thơ trước
những biến chuyển của đất trời lúc sang thu
Chậm chạp,thong thả
Hối hả, khẩn trương
Đám mây chính là nhịp cầu của sự giao
mùa (nhân hóa)
Nhà thơ lấy sự vận động của không gian
để miêu tả sự vận động của thời gian
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Thảo luận
Em hiểu thế nào về hai dòng thơ ở cuối bài:
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
(Hai câu thơ đó được hiểu theo mấy tầng nghĩa?)
Tả thực: Lúc sang thu, bớt đi những tiếng sấm, hàng cây không còn bất ngờ với những tiếng sấm nữa.
Ẩn dụ:
- “Sấm” Tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.
- “Hàng cây đứng tuổi”  Con người đã trưởng thành, từng trải.
Khi con người trưởng thành, có tuổi, từng trải thì vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.
Bổng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Hữu Thỉnh
Nghệ thuật:
.Hình ảnh thơ trong sáng,
giàu sức biểu cảm
. Biện pháp tu từ: nhân
hóa, ẩn dụ.
. Sử dụng từ láy gợi cảm
Nội dung
Sự cảm nhận tinh tế
của Hữu Thỉnh trước
những biển chuyển của
đất trời lúc sang thu
Sang thu
Bổng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi

Luyện tập
Viết đoạn văn ngắn, diễn tả cảm nhận của
Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời lúc
sang thu
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Chuẩn bị bài mới:
Đọc – Tìm hiểu bài thơ “Nói với con”
+ Xác định bố cục, nội dung của bài thơ
+Tìm và phân tích những câu thơ thể hiện tình yêu thương, đùm bọc của cha mẹ, quê hương đối với con
+ Lời nhắc nhở, gửi gắm của người cha đến với con