Bài 24. Sang thu

Giáo viên thực hiện
Chào các thầy giáo cô giáo và các em học sinh
Phòng GD & ĐT Đức Thọ
Trường THCS Thanh Dũng
ngữ văn 9
Nguyễn Thị ánh Nguyệt
nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ.
chúc các em học sinh giành được nhiều điểm tốt.
10
9
10
9
10
Đọc diễn cảm bài thơ : "Viếng lăng Bác" của nhà thơ Viễn Phương.
Cảm xúc chủ đạo của bài thơ là gì.
Bài thơ "Viếng lăng Bác" thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác.
Bài cũ:
?
Sang thu
Hữu Thỉnh
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Ngữ văn:Tiết 121
I. Đọc- hiểu chú thích.


Hữu Thỉnh sinh 15/02/1942.
Quê ở xã Duy Phiên, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
Là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
Thơ của ông trong sáng, sâu lắng, giàu suy tưởng.
Những tập thơ tiêu biểu: "Từ chiến hào đến thàh phố", "Trường ca biển", "Thư mùa đông".
Hiện ông là Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.
2. T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶.
? Dựa vào chú thích trong SGK và những hiểu biết của mình, em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả Hữu Thỉnh.
1. Đọc.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Sang thu
Hữu Thỉnh
Ngữ vănTiết 121
? Trình bày những hiểu biết của em về bài thơ ở các khía cạnh:
- Hoàn cảnh sáng tác.
- Thể thơ.
- Phương thức biểu đạt chính.


a. Hoàn cảnh sáng tác.
Sáng tác năm 1977, rút trong tập "Từ chiến hào đến thành phố"( 1991).
b. Thể thơ: 5 chữ.
c. Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm và miêu tả.
3.Tìm hiểu chung về tác phẩm.
? Bài thơ có thể chia làm mấy đoạn, nêu ý chính của mỗi đoạn.
d. Bố cục:
- Đoạn 1(khổ1): Tín hiệu mùa thu về.
- Đoạn 2(khổ2): Quang cảnh đất trời lúc giao mùa
- Đoạn3( khổ3): Những biến đổi âm thầm của tạo vật.
? Em hãy trình bày mạch cảm xúc của bài thơ.
e. Mạch cảm xúc: từ ngỡ ngàng ngây ngất ngẫm ngợi, suy nghĩ.
I. Đọc- hiểu chú thích.

2. T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶.
1. Đọc.
Sang thu
Hữu Thỉnh
Ngữ văn:Tiết 121
"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về."


II. Hiểu bài thơ.

1. Tín hiệu mùa thu về.

Sang thu

Ngữ văn: Tiết 121
Hữu Thỉnh
I. Đọc - Hiểu chú thích
? Trong khổ 1, nhà thơ đã nhận ra mùa thu về qua những hình ảnh nào.
? Từ "Bỗng" và từ "hình như" ở đây gợi tâm trạng gì của nhà thơ.
Bỗng
Hình như
Cảm xúc ngỡ ngàng, sững sờ đến khó
tin.

Những bước chuyển nhẹ nhàng của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.
? Miêu tả như vậy có ý nghĩa gì.
? Em có nhận xét gì về cách miêu tả của tác giả.
Hương ổi- phả
Gió se
Sương- chùng chình
Từ láy,
Nhân hoá
Sang thu

Ngữ văn: Tiết 121
Hữu Thỉnh
II. Hiểu bài thơ.
I. Đọc - Hiểu chú thích
1. Tín hiệu mùa thu về.

2. Quang cảnh đất trời ngả dần sang thu.
"..Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu."
Sang thu

Ngữ văn: Tiết 121
Hữu Thỉnh
I. Đọc - Hiểu chú thích
1. Tín hiệu mùa thu về.
II. Hiểu bài thơ
? Những hình ảnh về cảnh vật trong khổ thơ thứ hai có nét gì riêng nổi bật.
? Nếu tưởng tượng em sẽ vẽ bức tranh thu như thế nào.
? Qua đó em hiểu gì về mạch cảm xúc của nhà thơ.
Tín hiệu của mùa thu về. Ranh giới từ hạ sang thu vốn mong manh mơ hồ bỗng thật cụ thể. Đám mây chính là nhịp cầu của sự giao mùa. Nhà thơ ngây ngất trước sự vận động của cảnh vật.
? Có những biện pháp nghệ thuật nào đã được tác giả sử dụng ở đây.
Từ láy gợi hình, hình ảnh đối lập
Sông dềnh dàng
Chim vội vã
Mây- vắt nửa mình
2. Quang cảnh đất trời ngả dần sang thu.
Sang thu

Ngữ văn: Tiết 121
Hữu Thỉnh
I. Đọc - Hiểu chú thích
II. Hiểu bài thơ
1. Tín hiệu báo thu về
3. Những biến chuyển âm thầm của tạo vật
"..Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi."
Sang thu

Ngữ văn: Tiết 121
Hữu Thỉnh
I. Đọc - Hiểu chú thích
1. Tín hiệu báo thu về
II. Hiểu bài thơ
2. Quang cảnh đất trời ngả dần sang thu
? Tác giả còn cảm thấy những biến đổi âm thầm nào của tạo vật từ hạ sang thu.
Nắng, mưa, sấm -
vẫn còn, đã vơi dần, cũng bớt
Những hiện tượng thiên nhiên đặc trưng của mùa hè nhưng với sắc độ giảm dần.
Phó từ
? Những phó từ được sử dụng ở đây có tác dụng gì.
? Em hiểu như thế nào về hai câu cuối bài thơ.
"..Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi."
- Tả thực: tiếng sấm cuối mùa hạ không còn đủ sức lay động hàng cây.
ẩn dụ: khi con người đã từng
trải sẽ cảm thấy vững vàng hơn trước những biến động bất
thường của ngoại cảnh, của
cuộc đời.
Sang thu

Ngữ văn: Tiết 121
Hữu Thỉnh
I. Đọc - Hiểu chú thích
1. Tín hiệu báo thu về
II. Hiểu bài thơ
3. Những biến chuyển âm thầm của tạo vật
2. Quang cảnh đất trời ngả dần sang thu
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật.
? Bài thơ có những đặc sắc nào về nghệ thuật.
Hình ảnh giàu sức biểu cảm,
gợi suy tưởng.
Biện pháp tu từ: nhân hoá, đối lập, ẩn dụ.
Từ láy gợi hình.
? Hình thức nghệ thuật đó cho em cảm nhận được gì về cảm
xúc của nhà thơ trong thời điểm giao mùa từ hạ sang thu.
2. Nội dung
Cảm nhận tinh tế về thiên nhiên ở thời điểm giao mùa.
Thiết tha trân trọng trước
vẻ đẹp của quê hương xứ sở.
Suy ngẫm sâu lắng về con người, cuộc đời.
Sang thu

Ngữ văn: Tiết 121
Hữu Thỉnh
I. Đọc - Hiểu chú thích
II. Hiểu bài thơ
* Bài tập củng cố.
Tại sao cả bài thơ chỉ có một dấu chấm.


Mạch cảm xúc của
tác giả gắn liền với
sự vận động của cảnh vật
như một cuốn phim trôi
chầm chậm từ đầu đến
cuối tạo sự lôi cuốn
liền mạch.
Sang thu

Ngữ văn: Tiết 121
Hữu Thỉnh
I. Đọc - Hiểu chú thích
II. Hiểu bài thơ
III. Tổng kết
Học sinh thảo luận theo nhóm nhỏ
3 người.
Đại diện nhóm trình bày.
Nhóm khác nhận xét bổ sung
?
Hướng dẫn học ở nhà.
- Học thuộc bài thơ.
Nắm vững những đặc sắc nghệ thuật
và nội dung của bài thơ.
- Viết một bài văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu.
- Tìm đọc những tác phẩm của nhà thơ Hữu Thỉnh.
- Soạn bài mới: Nói với con.
Xin chân thành cảm ơn
các em học sinh đã giúp đỡ tôi thực hiện bài giảng này.
Kính chúc
Các thầy cô giáo mạnh khoẻ
Tác phẩm hoa của 9A