Bài 24. Sang thu

ngữ văn 9
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc diễn cảm khổ thơ đầu trong bài thơ “Viếng Lăng Bác” của Viễn Phương. Cho biết cảm xúc của tác giả khi đến thăm lăng Bác?
Sang thu
Hữu Thỉnh
SANG THU
(Hữu Thỉnh)
I.Tìm hiểu chung:
1.Tác giả ,tác phẩm.
2.Đọc-chú thích.
3.Bố cục:
II.Tìm hiểu văn bản.
1.Tín hiệu mùa thu về.
2.Quang cảnh đất trời sang thu.
3.Những chuyển biến âm thầm của tạo vật
III.Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
2.Nội dung :
Phong cách thơ tha thiết, nhỏ nhẹ, sâu lắng.
- Hữu Thỉnh (1942), quê Vĩnh Phúc.
- 1963 vào quân đội và sáng tác thơ.
I. Tìm hi?u chung:
1. Tác giả:
- Viết về con người, cuộc sống ở nông thôn, đặc biệt về mùa thu.
.
Một số tập thơ nổi tiếng:
Thư mùa đông (1984)
Trường ca biển …
Từ chiến hào đến thành phố (1985)
2. Văn bản:
I. Tìm hi?u chung:
1. T�c gi?:
- - Hữu Thỉnh (15/ 2 / 1942), quê Vĩnh Phúc.
- 1963 vào quân độivà sáng tác thơ.
Phong cách thơ tha thiết, nhỏ nhẹ, sâu lắng.
Viết về con người, cuộc sống ở nông thôn, đặc biệt về mùa thu.
- B�i tho du?c s�ng t�c nam1977.
- Ho�n c�nh s�ng t�c:
+ ��t n�íc v�a ho� b�nh.
+ Thi�n nhi�n sang thu.
2. Văn bản:
Tiết 121
SANG THU
I. Gi?i thi?u van b?n:
- Hữu Thỉnh-
1. T�c gi?:
3. Đọc – chú thích:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
4. Bố cục:
- Do?n1 (kh?1): Tớn hi?u mựa thu v?.
- B�i tho du?c s�ng t�c nam1977.
- Hoàn cảnh sáng tác:
+ Đất nước vừa hoà bình.
+ Thiên nhiên sang thu.
- Do?n 3 (kh? 3): Nh?ng chuy?n bi?n õm th?m c?a t?o v?t.
- Do?n 2 (kh? 2): Quang c?nh d?t tr?i sang thu.
"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về."

1. Tớn hi?u mựa thu v?:
Tiết 121
SANG THU
- Hữu Thỉnh-
I. Tìm hi?u chung
II. Tìm hi?u van b?n:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
1. Tớn hi?u mựa thu v?:
Tiết 121
SANG THU
- Hữu Thỉnh-
I. Giới thiệu văn bản
II. Tìm hi?u van b?n:
- Hình ảnh: Hương ổi – phả, gió-se, sương – chùng chình,…
nghệ thuật: nhân hóa, từ láy,… giàu sức gợi tả.
- Từ ngữ: bỗng, hình như: diễn tả tâm trạng ngạc nhiên, bất ngờ, mơ hồ trước tín hiệu mùa thu.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Thiên nhiên chuyển biến nhẹ nhàng.
nhạy cảm, yêu thiên nhiên và cuộc sống nơi làng quê.
Qua đó thấy được sự
2. Quang cảnh đất trời ngã dần sang thu:
1. Tín hiệu mùa thu về:
SANG THU
Tiết 121
I. Tìm hi?u chung
II. Tìm hi?u van b?n:
- Hữu Thỉnh-
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
- Hình ảnh: sông - dềnh dàng, chim - vội vã, mây – vắt nửa mình,..
2. Quang c?nh d?t tr?i ng? d?n sang thu:
Tiết 121
SANG THU
- Hữu Thỉnh-
I. Giới thiệu văn bản
II. Tìm hi?u van b?n:
1. Tớn hi?u mựa thu v?:
dùng từ láy gợi hình, nhân hóa, đối lập.
3.Nh?ng chuy?n bi?n õm th?m c?a t?o v?t:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
? Thiờn nhiờn chuy?n t? cu?i h? sang d?u thu nh? nh�ng m� rừ r?t.
? Em hãy bình vẻ đẹp câu thơ:
Có đám mây mùa hạ .Vắt nữa mình sang
thu.
Hình ảnh nhân hóa bất ngờ thú vị. Đám mây mùa hạ sót lại trển bầu trời thu tôn thêm vẽ đẹp đất trời sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Trên hàng cây đứng tuổi
Sấm cũng bớt bất ngờ
N?ng v?n cũn, mua dó voi d?n, s?m cung b?t,.

Thu đến vẫn còn những dư âm của mùa hạ.
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
+ Nghia t? th?c: s?m v� h�ng cõy lỳc sang thu.
Sấm: vang động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời.
Hàng cây đứng tuổi: Con người từng trãi sẽ có bản lĩnh vững vàng hơn.
Ý nghĩa ẩn dụ:
Sấm
hàng cây đứng tuổi
Tiết 121
SANG THU
- Hữu Thỉnh-
3. Nh?ng chuy?n bi?n õm th?m c?a t?o v?t:
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
Hình ảnh giàu sức biểu cảm, gợi suy tưởng.
Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, đối lập tự nhiên hợp lý.
Từ láy gợi hình.
SANG THU
Tiết 121
I. Tìm hi?u chung:
II. Tìm hi?u van b?n:
- Hữu Thỉnh-
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Bài "Sang thu" s? d?ngnh?ng ngh? thu?t d?c s?c nào?
a. Hình ?nh gi�u s?c bi?u c?m, g?i suy tu?ng.
b. Nh�n hĩa, ?n d?, d?i l?p, t? l�y g?i hình.
c. C? a v� b d?u d�ng.
d. C? a v� b d?u sai.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
Hình ảnh giàu sức biểu cảm, gợi suy tưởng.
Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, đối lập tự nhiên hợp lý.
Từ láy gợi hình.
2. Nội dung:
C?m nh?n tinh t? v? thiờn nhiờn ? th?i di?m giao mựa.
Thi?t tha, trõn tr?ng tru?c v? d?p thiờn nhiờn, d?t nu?c.
- Suy ng?m sõu l?ng v? con ngu?i, cu?c d?i.
SANG THU
Tiết 121
I. Tìm hi?u chung:
II. Tìm hi?u van b?n:
- Hữu Thỉnh-
Bài tập tr?c nghi?m:
Câu 2: N?i dung c?a bài tho "Sang thu":
a. C?m nh?n tinh t? v? thi�n nhi�n ? th?i di?m giao m�a.
b. Thi?t tha tr�n tr?ng tru?c v? d?p thi�n nhi�n, d?t nu?c.
c. Suy ng?m s�u l?ng v? con ngu?i, cu?c d?i.
d.Cả 3 ý trên .
IV. Luyện tập:
Tháng tám mùa thu xanh thắm.
Mây nhởn nhơ bay, hôm nay ngày đẹp lắm.
(Tố Hữu-Gió lộng)
Em không nghe rừng thu
Lá thu rơi xào xạc,
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô?
(Lưu trọng Lư, Tiếng thu)
1- Một số đoạn thơ viết về mùa thu:
Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao.
Cần trúc lơ thơ gió hắt hiu
( Nguyễn Khuyến- Thu điếu)
Nắng thu đang trải đầy
Đã trăng non múi bưởi
Bên cầu con nghé đợi
Cả chiều thu sang sông
(Hữu Thỉnh, Chiều sông Thương)
2. Viết một bài văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu.
trò chơi ô chữ
H
Ư
Ơ
N
Ổ
G
I
M
Ơ
H
Ồ
B
Ấ
T
N
ờ
G
N
H
Â
N
H
Ó
T
U
Y
Ê
N
H
U
A
1. Tác giả cảm nhận mùa thu bắt đầu từ hương vị nào?
1
2
3
4
5
H
M
T
A
U
U
2. Đây là từ diễn tả tâm trạng của nhà thơ qua câu “ Hình như thu đã về”.
3. Từ “bỗng” thể hiện trạng thái cảm xúc này?
4. Biện pháp tu từ này được dùng nhiều nhất trong bài sang thu?
5. Đây là công việc mà Hữu Thỉnh từng làm trong quân đội.
M
ù
A
T
H
U
ấ
N
Hướng dẫn học ở nhà.
- Học thuộc bài thơ.
Nắm vững những đặc sắc nghệ thuật và nội dung của bài thơ.
- Viết một bài văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu.
- Tìm đọc những tác phẩm của nhà thơ Hữu Thỉnh.
- Soạn bài mới: Tr? b�i vi?t s? 5
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1 . Đây là một tín hiệu của mùa thu miền Bắc trong bài: " Sang thu " của Hữu Thỉnh.
2 . Hơi nước ngưng tụ lại thành hạt màu trắng rất nhỏ bay lơ lửng trong không khí gần mặt đất gọi là hiện tượng gì?
3 .Hãy cho biết gió heo may mang hơi lạnh trong bài thơ Sang thu được gọi là gì?
4 . Điền từ thích hợp vào chỗ trống trong câu thơ sau:"Một bông hoa tím biếc.Ơi con.... chiền chiện "
5 Hãy điền từ vào câu thơ sau cho đúng với từ trong bài thơ của Trần Đăng Khoa:
"... cau đứng lặng
... chuối đứng im
Chỉ có trăng sáng tỏ
Soi rõ sân nhà em "
H
U
O
N
G
O
S
U
O
N
G
G
I
O
S
C
H
I
M
H
A
N
G
C
A
Y
I
E
IV.Luyện tập
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
6 .Hãy cho biết tổng thư ký
Hội nhà văn Việt Nam hiện nay là ai?
7 .Tên một văn bản đã học ở lớp 6 kỳ II của nhà thơ Trần Đăng Khoa
8 . Điền từ có trong câu thơ:
" Mẹ về như ... mới
Sáng ấm cả gian nhà "
9 . Tiếng nổ rền do hiện tượng phóng điện trên bầu trời có giông bão gây ra gọi là hiện tượng gì?
Ô chìa khoá : Từ nào chỉ thời khắc giao mùa giữa mùa hạ và mùa thu?
H
U
O
N
G
O
I
S
U
O
N
G
G
I
O
S
E
C
H
I
M
H
A
N
G
C
A
Y
H
U
U
T
H
I
N
H
M
U
A
N
A
N
G
S
A
M
S
A
N
G
T
H
U
IV.Luyện tập