Bài 24. Sang thu

Đỗ Thị Trang
Lớp Văn sử K29
Các thầy- cô giáo cùng các em học sinh
quý mến
Kiểm tra bài cũ
Bài 24: tiết 121
Văn bản: Sang thu

Hữu Thỉnh
Ngữ Văn 9- tập 2
Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh:
- Hiểu được những cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. Thấy được những nét nghệ thuật đặc sắc của bài thơ.
- Rèn kĩ năng đọc,năng lực cảm thụ, phân tích thơ ca.
- Bồi dưỡng lòng yêu mến thiên nhiên và thơ ca, tình yêu quê hương, đất nước.
I. Giới thiệu tác giả- tác phẩm.

1. Tác giả:
Tên thật Nguyễn Hữu Thỉnh,
sinh 1942, quê Vĩnh Phúc.
Là nhà thơ quân đội, trưởng
thành trong kháng chiến chống
Mỹ.
Phong cách viết: thiết tha, nhẹ
nhàng, sâu lắng.
Một số tập thơ chính: Thư
mùa đông, Từ chiến hào đến
thành phố, Trường ca biển,...
I. Giới thiệu tác giả- tác phẩm
2. Tác phẩm:
Viết cuối 1977, được
in trong tập Từ chiến
hào tới thành phố.

I. Giới thiệu tác giả - tác phẩm.
II. Đọc hiểu văn bản.
1. Đọc- giải thích từ khó.
a. Đọc:
Giọng đọc: nhẹ nhàng, chậm rãi, khoan thai, giàu cảm xúc, trầm lắng và thoáng suy tư.
b. Giải thích từ khó.
II. Đọc hiểu văn bản
2. Thể loại- bố cục
a. Thể loại
- Thể thơ 5 chữ, thơ trữ tình.
- Phương thức biểu đạt là biểu cảm và miêu tả.
b. Bố cục


Khổ 1: Cảm nhận không gian làng quê sang thu.
Khổ 2,3: Cảm nhận không gian đất trời và tâm
tư tác giả trước sang thu.
2 phần
I.Giới thiệu tác giả - tác
phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
3. Phân tích
a.Cảm nhận không gian
làng quê sang thu:
- Mùa thu được cảm nhận
từ làng quê, trong cảm nhận
của con người sống gắn bó
với làng quê.

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.
Không gian làng quê sang thu được Hữu
Thỉnh cảm nhận từ đâu và bắt đầu bằng những chi tiết, hình ảnh nào?
a. Cảm nhận không gian làng quê sang thu
- Mùa thu đến bất ngờ,
đột ngột, không hẹn trước.
- Tâm hồn nhạy cảm, tinh
tế, yêu thiên nhiên, cuộc sống nơi làng quê.
- Nghệ thuật: từ ngữ gợi tả,
nhân hoá,từ láy, hình ảnh gần
gũi, quen thuộc. Giọng thơ êm
nhẹ, có nhịp điệu.
b. Cảm nhận không gian đất trời sang thu
* Khổ 2

- Sang thu được cụ thể hoá
bằng những hình ảnh quen
thuộc.

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Sông dềnh dàng
Chim vội vã
=> Hình ảnh đối lập nhau.
b.Cảm nhận không gian đất trời sang thu
- Hình ảnh đối lập, liên tưởng độc đáo, thú vị.
- Sự tác động của đất trời theo tốc độ chuyển động từ hạ sang thu có cái nhanh, cái chậm, nhẹ nhàng mà rõ nét trong cảm nhận tinh tế của nhà thơ.


b.Cảm nhận không gian đất trời sang thu
* Khổ 3:
- Với khả năng quan sát từ gần tới xa, từ thấp lên cao, mùa thu đang từ từ thu vào trong tâm tưởng, suy tư của tác giả.
- Qua cảm nhận thời khắc giao mùa từ hạ sang thu, tác giả suy ngẫm về cuộc đời, về thời gian.




Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Thời tiết sang thu được cảm nhận qua những chi tiết, hình ảnh nào?
* Khổ 3
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Ý nghĩa tả thực:

Ý nghĩa ẩn dụ:

Sấm: Những vang động bất thường
của ngoại cảnh, của cuộc đời
Hàng cây đứng tuổi: Con người từng trải
sẽ có bản lĩnh vững vang trước những
vang động bất thường của ngoại cảnh của
cuộc đời
Sấm và hàng cây lúc sang thu

Thảo luận nhóm
I. Giới thiệu tác giả- tác
phẩm
II. Đọc hiểu văn bản.
III.Tổng kết.
1.Nghệ thuật:
- Hình ảnh trong sáng, giản dị, giàu sức biểu cảm.
- Nghệ thuật miêu tả, sử dụng phong phú các phép ẩn dụ, nhân hoá, so sánh.

2. Nội dung.
- Miêu tả bước chuyển mình của thiên nhiên, vạn vật từ cuối hạ sang đầu thu.
- Tình cảm tha thiết quan tâm đến thiên nhiên, đất nước, con người của tác giả. Đó là biểu hiện tốt đẹp của tình yêu đối với cuộc đời.

V. Luyện tập- Củng cố.

a. Nối các, chi tiết, hình ảnh ở cột a với tâm tư Hữu Thỉnh ở cột b sao cho phù hợp.

b. Tìm một số bài thơ nói về đề tài mùa thu để làm nổi bật đóng góp của Hữu Thỉnh cho thơ ca Việt Nam.




Đóng góp mới của Hữu Thỉnh:
Viết về đề tài chớm thu.
Cảm nhận mùa thu qua nhiều hình ảnh hiện tượng, qua nhiều giác quan.
Gắn mùa thu thiên nhiên với mùa thu đời người.
Đề tài mùa thu
Xuân Diệu
(Đây mùa thu tới)
Nguyễn khuyến
(Chùm thơ thu)
Lưu Trọng Lư
(Tiếng thu)
?
Mời các em xem đoạn video về cảnh chớm thu
- Học thuộc diễn cảm bài thơ, ghi nhớ giá trị nội dung và nghệ thuật bài thơ

- Viết một đoạn văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự chuyển biến của đất trời sang thu.

- Đọc và soạn bài “Nói với con”
Của Y Phương.
Tạm biệt
Các thầy cô giáo cùng các em học sinh