Bài 24. Sang thu

ngữ văn 9a
Giáo viên thực hiện: Nông Thị Minh
Sang thu
Hữu Thỉnh
Thứ hai ngày 28 tháng 2 năm 2011
Tiết 121
Sang thu

Văn bản:
A. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
1/ Tác giả:
- Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm1942, quê Tam Dương, Vĩnh phúc.
Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, ngòi bút gắn với đề tài chiến tranh, người lính và cuộc sống nông thôn.
- Hiện là chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.

2/ Tác phẩm:
Trích trong tập "Từ chiến hào đến thành phố" sáng tác năm 1977.
.
Một số tập thơ nổi tiếng:
Thư mùa đông (1984)
Trường ca biển …
Từ chiến hào đến thành phố (1985)
Thứ hai ngày 28 tháng 2 năm 2011
Tiết 121
Sang thu

Văn bản:
B. Đọc - hiểu văn bản:
1/ Đọc:
- Giọng nhẹ nhàng, nhịp chậm, chú ý những từ ngữ miêu tả.
2/ Chủ đề:
-Cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi thiên nhiên đất trời chuyển từ hạ sang thu.
3/ Phân tích:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuôỉ.
Sang thu
Thứ hai ngày 28 tháng 2 năm 2011
Tiết 121
Sang thu

Văn bản:
3/ Phân tích:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về .

a) Khổ thơ 1:
=> Từ láy gợi tả, nhân hoá, lời thơ tinh tế: Cảm nhận nhẹ nhàng, thoảng qua, tâm trạng ngỡ ngàng, bâng khuâng trước phút giây giao mùa, khi nhận ra tín hiệu chuyển mùa sang thu
Tín hiệu chuyển mùa
Hương ổi
Gió se
Sương chùng chình
Thứ hai ngày 28 tháng 2 năm 2011
Tiết 121
Sang thu

Văn bản:
3/ Phân tích:
b) Khổ 2:

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Cảnh vật
sông: dềnh dàng
Chim: vội vã
mây: vắt nửa mình
- Nghệ thuật nhân hoá, tương phản
- Cảnh vật trở nên sống động, có hồn
Thứ hai ngày 28 tháng 2 năm 2011
Tiết 121
Sang thu

Văn bản:
3/ Phân tích:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về .

a) Khổ thơ 1:
=> Từ láy gợi tả, nhân hoá, lời thơ tinh tế: Cảm nhận nhẹ nhàng, thoảng qua, tâm trạng ngỡ ngàng, bâng khuâng trước phút giây giao mùa, khi nhận ra tín hiệu chuyển mùa sang thu
a) Khổ thơ 2:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
=>Cảm nhận tinh tế, nhân hóa, tương phản, kết hợp với trí tưởng tượng phong phú bay bổng từ láy gợi tả:
Sự thay đổi của đất trời theo tốc độ chuyển động từ hạ sang thu có cái chậm, có cái nhanh, nhẹ nhàng mà rõ rệt.
+ Nghia t? th?c:
Sấm: vang động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời.
Hàng cây đứng tuổi: Con người từng tr¶i sẽ có bản lĩnh vững vàng hơn.
+Ý nghĩa ẩn dụ:
Thứ hai ngày 28 tháng 2 năm 2011
Tiết 121
Văn bản:
Sang thu
3/ Phân tích:
a) Khổ thơ 3:
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuôỉ.
Sấm và hàng cây lúc sang thu
Thứ hai ngày 28 tháng 2 năm 2011
Tiết 121
Sang thu

Văn bản:
3/ Phân tích:
a) Khổ thơ 3:
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuôỉ.
=> Tả thực, liên tưởng, ẩn dụ, triết lí sâu sắc: Cảnh vật thời tiết thay đổi và bắt đầu và cũng là những thay đổi của đời con người.
C. Tổng kết - Ghi nhớ:
- Thể thơ năm chữ, từ ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm, các phép tu từ nhân hoá, so sánh, tương phản....
1/ Nghệ thuật:
-Bài thơ thể hiện cảm xúc tinh tế của nhà thơ khi đất trời chuyển từ mùa hạ sang mùa thu.
2/ Nội dung:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sang thu
Thứ hai ngày 28 tháng 2 năm 2011
Tiết 121
Sang thu

Văn bản:
3/ Phân tích:
C. Tổng kết - Ghi nhớ:
1/ Nghệ thuật:
- Thể thơ năm chữ, từ ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm, các phép tu từ nhân hoá, so sánh, tương phản....
2/ Nội dung:
-Bài thơ thể hiện cảm xúc tinh tế của nhà thơ khi đất trời chuyển từ mùa hạ sang mùa thu.
a) Khổ thơ 1:
=> Từ láy gợi tả, nhân hoá, lời thơ tinh tế: Cảm nhận nhẹ nhàng, thoảng qua, tâm trạng ngỡ ngàng, bâng khuâng trước phút giây giao mùa, khi nhận ra tín hiệu chuyển mùa sang thu
a) Khổ thơ 2:
=> Tả thực, liên tưởng, ẩn dụ, triết lí sâu sắc: Cảnh vật thời tiết thay đổi và bắt đầu và cũng là những thay đổi của đời con người.
a) Khổ thơ 3:
=>Cảm nhận tinh tế, nhân hóa, tương phản, kết hợp với trí tưởng tượng phong phú bay bổng từ láy gợi tả:
Sự thay đổi của đất trời theo tốc độ chuyển động từ hạ sang thu có cái chậm, có cái nhanh, nhẹ nhàng mà rõ rệt.
H: Cảm nhận của tác giả về thiên nhiên đất trời sang thu ở khổ thơ 2 có gì khác với khổ thơ 1?
Thiên nhiên sang thu
Khổ 1
Khổ 2
Giác quan
Vị trí miêu tả của cảnh
Tổng kết bài
Đáp án
Thiên nhiên sang thu
Khổ 1
Khổ 2
Giác quan
Vị trí miêu tả cảnh
Thính giác, thị giác, khứu giác (cảm nhận)
Thị giác
(tri giác)
Thiên nhiên được miêu tả ở tầm thấp, gần
Thiên nhiên được miêu tả ở tầm cao, xa, rộng
Tổng kết bài
Sang thu
Cảnh
Tín hiệu thu về
Đất trời sang thu
Thay đổi sâu kín
cao, rộng, xa
Ngoài vào trong
Tình
Ngỡ ngàng
cảm giác
Ngắm nhìn
tri giác
Trầm ngâm
suy tư
Khổ2
Khổ1
Khổ3
Thấp, hẹp, gần
GIẢI Ô CHỮ
H
Ư
Ơ
N
ổ
G
I
M
Ơ
H
ồ
B
ấ
T
N
ờ
G
N
H
Â
N
H
ó
T
U
Y
Ê
N
H
U
A
Tác giả cảm nhận mùa thu bắt đầu từ hương vị này?
1
2
3
4
5
H
M
T
A
U
U
Đây là từ diễn tả tâm trạng của nhà thơ qua câu "Hình như thu đã về"
Từ bỗng thể hiện trạng thái cảm xúc này
Biện pháp tu từ này được dùng nhiều nhất trong bài"Sang thu"
Đây là công việc mà Hữu Thỉnh từng làm trong quân đội.
M
ù
A
T
H
U
ấ
N
Hướng dẫn học bài ở nhà
1/ Học ghi nhớ SGK nắm nội dung và nghệ thuật bài thơ.
2/ Viết đoạn văn cảm nhận một đoạn thơ em thích nhất trong bài.




Bài học kết thúc
Chúc các em học tốt!