Bài 24. Sang thu

Nhiệt liệt chào mừng các thầy, cô giáo
và các em học sinh về dự giờ học
Môn ngữ văn 9
Bài: Sang thu
Giáo viên: Phạm Thị Mơ
Trường thcs Việt Thuận
Vũ THƯ - THáI BìNH
nhietj nqnngnng
Văn bản:


Hữu Thỉnh
- Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm 1942.
- Quê: Tam Dương - Vĩnh Phúc.
- Ông là nhà thơ thuộc thế hệ các nhà thơ
chống Mĩ, ngòi bút gắn bó với đề tài chiến
tranh, người lính và cuộc sống nông thôn.
- Phong cách thơ: thiết tha, nhỏ nhẹ, sâu
lắng.
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
- Tác phẩm chính:
+ Âm vang chiến hào (1975)
+ Đường tới thành phố (1979)
+ Từ chiến hào tới thành phố (1991) ...
- Giải thưởng: đạt nhiều giải thưởng trong
và ngoài nước.
2/ Tác phẩm:
Sang thu
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả: Hữu Thỉnh
2/ Tác phẩm:
Hoàn cảnh sáng tác: 1977 sau khi đất nước
hòa bình được hai năm.
- Xuất xứ: in trong tập "Từ chiến hào đến
thành phố" (NXB Văn học, Hà Nội - 1991).
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết :
1. Đọc- hiểu cấu trúc văn bản
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác: 1977 sau khi đất nước hòa bình được hai năm.
- Xuất xứ: in trong tập "Từ chiến hào đến thành phố" (NXB Văn học, Hà Nội - 1991).
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1. Đọc hiểu cấu trúc văn bản
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác: 1977 sau khi đất nước
hòa bình được hai năm.
- Xuất xứ: in trong tập "Từ chiến hào đến
thành phố" (NXB Văn học, Hà Nội - 1991).
Hãy xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ?
A. Tự sự + biểu cảm
B. Tự sự + miêu tả
C. Biểu cảm + miêu tả
D. Tự sự + miêu tả + biểu cảm
- Thể thơ: Ngũ ngôn (5 chữ).
- Phương thức biểu đạt : biểu cảm.+ miêu tả
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1.Đọc - hiểu cấu trúc văn bản
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Tín hiệu báo thu về
Quang cảnh đất trời sang thu
Mùa thu hiện hữu và những suy ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác: 1977 sau khi đất nước
hòa bình được hai năm.
- Xuất xứ: in trong tập "Từ chiến hào đến
thành phố" (NXB Văn học, Hà Nội - 1991).
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
- Thể thơ: Ngũ ngôn (5 chữ).
- Phương thức biểu đạt : biểu cảm.+ miêu tả
- Bố cục : 3 phần
a/ Tín hiệu báo thu về:
- Thể thơ: Ngũ ngôn (5 chữ).
- Phương thức biểu đạt : biểu cảm.+ miêu tả
1. Đọc- hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc- hiểu nội dung văn bản
a/ Tín hiệu báo thu về:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
a/ Tín hiệu báo thu về:
hương ổi
gió se
Sương
- phả
chùng chình
->Khứu giác
->Xúc giác
->Thị giác
1/ Đọc- hiểu cấu trúc văn bản
2/ Đọc-hiểu nội dung văn bản:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/ Đoc- hiểu cấu trúc văn bản:
a/ Tín hiệu báo thu về:
hương ổi
gió se
Sương
- phả
chùng chình
->Khứu giác
->Xúc giác
->Thị giác
Bỗng
Hình như
Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
Cảm nhận thu về qua nhiều giác quan vừa cụ thể vừa tinh tế.
Tâm trạng ngỡ ngàng, ngạc nhiên, bất ngờ.
2/ Tìm hiểu nội dung văn bản:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
Sông
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
Chim
đám mây
- dềnh dàng
- vội vã
- vắt nửa mình
Từ láy
Liên tưởng sáng tạo

2/ Đọc- hiểu nội dung văn bản:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/ Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
Sông
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
Chim
đám mây
- dềnh dàng
- vội vã
- vắt nửa mình
Từ láy
Liên tưởng sáng tạo , nhân hoá
Cảm xúc ngây ngất, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.
Sông dềnh dàng
Chim vội vã
Đất trời chuyển biến sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.

2/ Đọc - hiểu văn bản:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/Đọc - hiểu cấu trúc:

a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
c/ Mùa thu hiện hữu và những suy
ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
- Cảm xúc ngây ngất, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.

2/ Tìm hiểu nội dung văn
bản:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
c/ Mùa thu hiện hữu và những suy
ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
- Cảm xúc ngây ngất, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.
Cảnh
Nắng - mưa - sấm
Hàng cây
Hạ nhạt dần
Thu đậm nét
vẫn
còn
đã
vơi
cũng
bớt
đứng tuổi

2/ Đọc- hiểu nội dung:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:

II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/ Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
c/ Mùa thu hiện hữu và những suy
ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
- Cảm xúc ngây ngất, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.
THảo luận nhóm
Có ý kiến cho rằng: Hai câu thơ cuối của khổ thơ thứ ba vừa có tính tả thực, vừa chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa. Em có đồng ý không ? Vì sao ?

2/ Tìm hiểu chi tiết:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:

II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/ Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
c/ Mùa thu hiện hữu và những suy
ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
- Cảm xúc ngây ngất, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.
* Tả thực: sấm và hàng cây lúc
sang thu.
* ý nghĩa ẩn dụ:
Sấm
Vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.
Hàng cây đứng tuổi
Con người từng trải, sâu sắc, chín chắn hơn.
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi

2/ Đọc- hiểu văn bản:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:

II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/ Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
c/ Mùa thu hiện hữu và những suy
ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm nhận tinh tế của nhà thơ khi chợt nhận ra thu về.
- Cảm xúc ngây ngất, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.

"Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình - khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời."
( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)

2/ Tìm hiểu nội dung văn bản:
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/ Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
c/ Mùa thu hiện hữu và những suy
ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:
Cảnh
Nắng - mưa - sấm
Hàng cây
Hạ nhạt dần
Thu đậm nét
vẫn
còn
đã
vơi
cũng
bớt
đứng tuổi

2/ Tìm hiểu nội dung văn bản:
tình
Trầm ngâm, suy ngẫm
- Trầm ngâm, suy ngẫm lúc sang thu.
- Cảm nhận tinh tế trước đất trời lúc giao mùa cuối hạ sang đầu thu.
- Cảm xúc ngây ngất, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/ Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
c/ Mùa thu hiện hữu và những suy
ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:

2/ Đọc- hiểu văn bản:
- Trầm ngâm, suy ngẫm lúc sang thu.
III/ Tổng kết:

- Cảm nhận tinh tế trước đất trời lúc giao mùa cuối hạ sang đầu thu.
- Cảm xúc ngây ngất, say sưa trước sự vận động giao mùa của cảnh vật.

2/ Nội dung:

? Điền dữ liệu vào chỗ trống sao cho phù hợp:
- Thể thơ ...............
- Hình ảnh....................................................
- Biện pháp tu từ...............................................
- Ngôn ngữ.......................................................
bình dị, gợi cảm, gợi suy tưởng
ẩn dụ, nhân hoá, đảo ngữ.
chắt lọc, gợi hình, gợi cảm cao
1/ Nghệ thuật
ngũ ngôn, âm hưởng thiêt tha.
nhietj nqnngnng
Văn bản: Sang thu


Hữu Thỉnh
I/ Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc -Tìm hiểu chi tiết:
1/ Đọc - hiểu cấu trúc:
a/ Tín hiệu báo thu về:
b/ Quang cảnh đất trời vào thu:
c/ Mùa thu hiện hữu và những suy
ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ:

2/ Đọc - hiểu văn bản
III/ Tổng kết:
1/ Nghệ thuật:
2/ Nội dung:
*Ghi nhớ:
Ghi nhớ:
Tõ cuèi h¹ sang ®Çu thu, ®Êt trêi cã nh÷ng biÕn chuyÓn nhÑ nhµng mµ râ rÖt. Sù biÕn chuyÓn nµy ®· ®­îc H÷u ThØnh gîi lªn b»ng c¶m nhËn tinh tÕ, qua nh÷ng h×nh ¶nh giµu søc biÓu c¶m trong bµi “Sang thu”.
IV. Luyện tập củng cố
Lá vàng hiu hắt cảnh tiêu sơ
Phảng phất bên song bóng nhạn thưa
(Ngô Chi Lan)
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
( Thu điếu- Nguyễn Khuyến)
Rừng phong thu đã nhuốm màu quan
san
. (Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Hướng dẫn học về nhà:
- Học thuộc bài thơ.
- Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về thi phẩm này.
- Soạn bài: Nói với con.
Hướng dẫn học về nhà:
- Học thuộc bài thơ.
- Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về thi phẩm này.
- Soạn bài: Nói với con.
Năm học 2011 - 2012
CHúC
CáC
THầY
CÔ
MạNH
KHOẻ
CÔNG
TáC
TốT
CHúC
CáC
EM
CHĂM
NGOAN
HọC
GIỏI
xin chân thành
cảm ơn!