Bài 24. Sang thu

TIẾT 121:
SANG THU
Hữu Thỉnh
KIỂM TRA BÀI CŨ


Câu 1 :
Đọc thuộc lòng khổ thơ em thích nhất trong bài thơ
“Viếng lăng Bác” cña Viễn Phương.
Nói lên những cảm nhận của em về khổ thơ đó?
Câu 2 :
Lựa chọn đáp án đúng?
Nghệ thuật tiêu biểu nhất thể hiện lòng biết ơn và niềm kính yêu
vô hạn của nhà thơ khi viếng Bác là :
A. Nhân hóa ( hàng tre )
B. Ẩn dụ ( mặt trời, tràng hoa..)
C. Điệp ngữ ( ngày ngày, muốn làm )
D. Liệt kê ( con chim, cành hoa, cây tre )


Đỗ Phủ :
Khóm cúc tuôn đôi dòng lệ cũ
Con thuyền buộc chặt mối tình nhà.
Tầng
mây
lơ
lửng
trời
xanh
ngắt
Ngõ
Trúc
Quanh
Co
Khách
Vắng
teo
Nguyễn Khuyến
Đây
mùa
thu
tới,
mùa
thu
tới !
Với
áo
mơ
phai
dệt
lá
vàng
Xuân Diệu
TIẾT 121:
SANG THU
Hữu Thỉnh
Tiếp xúc văn bản.
1. Đọc văn bản.
2. Tìm hiểu chú thích.
a. Tác giả.
b. Tác phẩm:
- Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm1942.
- Quê quán: huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
Nhiều năm làm công tác tuyên huấn trong quân đội.
Được trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ. Ngòi bút gắn với đề tài chiến tranh, người lính và cuộc sống nông thôn.
Hiện là chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.
- Thơ ông ấm áp tình người và giàu sức biểu cảm.
Bài thơ sáng tác 1977, in trong tập thơ:
" Từ chiến hào tới thành phố"
c. Thể thơ:
Thơ ngũ ngôn.
Tiết 121: Sang thu
Sang thu
Bçng nhËn ra h­¬ng æi
Ph¶ vµo trong giã se
S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ
H×nh nh­ thu ®· vÒ.

S«ng ®­îc lóc dÒnh dµng
Chim b¾t ®Çu véi v·
Cã ®¸m m©y mïa h¹
V¾t nöa m×nh sang thu

VÉn cßn bao nhiªu n¾ng
§· v¬i dÇn c¬n m­a
SÊm còng bít bÊt ngê
Trªn hµng c©y ®øng tuæi.
H÷u ThØnh


Sang thu
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

3. Bố cục:
Phần 1: Tín hiệu báo thu về ( khổ 1).
Phần 2: Quang cảnh đất trời vào thu
(khổ2).
Phần 3: Những biến đổi âm thầm trong lòng cảnh vật (khổ3).
Hữu thỉnh
II. Phân tích văn bản.
1. Tín hiệu báo thu về.
Hương ổi
Gió se
Sương
- phả -> Khứu giác.
-> Xúc giác.
- chùng chình ->Thị giác
? Nghệ thuật:
từ láy hình ảnh giàu sức gợi tả.
=>Tạo ra những bước chuyển nhẹ nhàng của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa nơi làng quê, thôn xóm.
nhân hoá,
Bỗng, Hình như :Tâm trạng ngạc nhiên, ngỡ ngàng, mơ hồ, bâng khuâng, xao xuyến.
Tiết 121: Sang thu
Sang thu
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Hữu thỉnh
II. Phân tích văn bản.
1. Tín hiệu báo thu về.
I. Tiếp xúc văn bản.
2. Quang cảnh đất trời sang thu.
Sông:
dềnh dàng
Chim:
bắt đầu vội vã.
Đám mây:
Vắt nửa mình sang thu
Nghệ thuật : PTT đối, diễn tả sự vận động tương phản của sự vật.
Từ láy gợi cảm, nhân hoá sống động làm cho sự vật trở nên, có hồn.
=>Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.
Tiết 121: Sang thu
Thính giác, thị giác, khứu giác (cảm giác- ngỡ ngàng)
Thiên nhiên được miêu tả ở tầm thấp, gần
Ngắm nhìn
(tri giác)
Thiên nhiên được miêu tả ở tầm cao, xa, rộng
Sang thu
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Hữu thỉnh
II. Phân tích văn bản.
1. Tín hiệu báo thu về.
I. Tiếp xúc văn bản.
2. Quang cảnh đất trời sang thu.
3. Những chuyển biến âm thầm trong lòng cảnh vật.
Cảnh
Nắng - mưa - sấm
Hàng cây
Vẫn còn - vơi dần - cũng bớt
đứng tuổi
Bản lĩnh cứng cỏi
Điềm tĩnh
Mùa hạ nhạt dần
Mùa thu rõ nét
-> Nghệ thuật ẩn dụ.
=> Từ cảnh vật gợi gợi suy ngẫm sâu xa, kín đáo về cuộc đời. Cảnh vật sang thu và con người cũng ở độ "sang thu".
Tiết 121: Sang thu
" Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình - khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời."
( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)
Sang Thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)
Cảnh
(Thiên nhiên)
Khổ I
Nghệ thuật
Khổ II
Khổ III
Tình
(Cảm nghĩ)
Cảnh
Khổ I
Nghệ thuật
Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối lập tương phản.....
Từ ngữ giàu sức gợi cảm, hình ảnh giàu tính tượng trựng.
Khổ II
Khổ III
Tình
Tín hiệu thu về
(thấp, hẹp, gần)
Đất trời sang thu
(cao,rộng,xa)
Đổi thay sâu kín
(ngoài vào trong)
Ngỡ ngàng
(cảm giác)
Ngắm nhìn
(tri giác)
Trầm ngâm
(suy ngẫm)
Sang Thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)
Sang thu
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Hữu thỉnh
II. Phân tích văn bản.
1. Tín hiệu báo thu về.
I. Tiếp xúc văn bản.
2. Quang cảnh đất trời sang thu.
3. Những chuyển biến âm thầm trong lòng cảnh vật.
1. Nghệ thuật:
- Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối lập tuơng phản.
- Sử dụng nhiều từ láy gợi tả, hình ảnh giàu tính tượng trưng.
2. Nội dung:
- Cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước thiên nhiên ở thời điểm giao mùa
- Thể hiện tình cảm tha thiết, trân trọng vẻ đẹp của quê hương xứ sở.
- Suy ngẫm sâu lắng về con người, cuộc đời.
III. Tổng kết.
* Ghi nhớ. Sgk.
Tiết 121: Sang thu
II. Phân tích văn bản.
1. Tín hiệu báo thu về.
I. Tiếp xúc văn bản.
2. Quang cảnh đất trời sang thu.
3. Những chuyển biến âm thầm trong lòng cảnh vật.
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
III. Tổng kết.
Từ cuối hạ sang đầu thu, đất trời có những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự chuyển biến này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh giàu sức biểu cảm trong bài sang thu
Ghi nhớ:
IV. Luyện tập.
V. Hướng dẫn về nhà.
? Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài.
? Viết đoạn văn trình bày cảm nhận về một đoạn thơ mà em thích nhất.
? Soạn bài: Nói với con.
Tính đa nghĩa của bài thơ?
Sang thu
Thiên nhiên
Đất nước
Đời người
Tiết 121: Sang thu