Bài 24. Sang thu

phòng Giáo dục và đào tạo văn bàn
Cụm trường số 6
chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
Người thực hiện: nguyễn văn dự
Minh Lương, ngày 27 tháng 02 năm 2012
ngữ vĂn 9
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:
Đọc thuộc lòng bài thơ “Viếng lăng Bác” và nêu nội dung bài thơ?


Nội dung:
Bài thơ Viếng lăng Bác thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác.
Với Đỗ Phủ:
Khóm cúc chen ngang dòng lệ cũ
Con thuyền buộc chặt mối tình già


Với Nguyễn Khuyến:

.
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Với Xuân Diệu:

Đây mùa thu tới mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng

Với Lưu Trọng Lư:

Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô
Sang thu
Hữu Thỉnh
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Tác giả:
- Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm 1942.
- Quê quán: huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
- Nhiều năm làm công tác tuyên huấn trong quân đội.
- Được trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ. Ngòi bút gắn với đề tài chiến tranh, người lính và cuộc sống nông thôn.
- Hiện là chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.
Tác phẩm:
Bài thơ viết vào năm 1977
In trong tập:
“Từ chiến hào tới thành phố”
- Hoàn cảnh sáng tác:
+ Thiên nhiên bắt đầu vào thu
+ Đất nước vừa mới hòa bình

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
- Tín hiệu sang thu:
gió se
hương ổi
+ hương ổi
+ Sương
Bỗng
+ Bỗng
+ gió se
Sương
Phả
- phả
chùng chình
- chùng chình
Hình như
+ Hình như
? Sự biến đổi của đất trời sang thu được tác giả cảm nhận và gợi tả qua những hình ảnh và tín hiệu nào?
? Em hiểu nghĩa của từ chùng chình là như thế nào? Vậy phép tu từ nào được sử dụng ở hình ảnh này? Tác dụng?
? Theo em , tại sao tác giả lại dùng từ phả mà không dùng từ thổi, đưa, bay, lan?
? Tâm trạng của tác giả khi nhận ra các tín hiệu đó được diễn tả qua những từ nào?
? Từ “ bỗng” và từ “hình như” thuộc từ loại nào? Đã diễn tả cảm xúc, tâm trạng của nhà thơ như thế nào?
Đất trời sang thu:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Vắt nửa mình sang thu
Có đám mây mùa hạ
? Sau phút ngỡ ngàng khi cảm nhận thu về còn mơ hồ, chưa rõ, nhà thơ đã ghi lại những hình ảnh thiên nhiên nào ở khổ thơ này?
Sông
dềnh dàng
Chim
vội vã
? Em hiểu hình ảnh sông được lúc dềnh dàng, chim bắt đầu vội vã như thế nào? Tác giả sử dụng nghệ thuật gì?
>
<
- Đối lập, từ láy, nhân hóa
? Cảm giác giao mùa còn được tác giả đặc biệt cảm nhận qua câu thơ nào?
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Đây là một hình ảnh đẹp đặc sắc ở bài thơ, hãy nêu cảm nhận của em về hình ảnh này?
?
Hình ảnh liên tưởng hư ảo, bay bổng:
Vẻ đẹp thiên nhiên lúc giao mùa
Biến đổi của cảnh vật sang thu:
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Trên hàng cây đứng tuổi
Sấm cũng bớt bất ngờ
? Dấu hiệu mùa hạ vẫn còn ở khổ 3 nhưng mức độ đã thay đổi như thế nào? Những từ ngữ nào cho em biết điều đó ?
nắng
mưa
Sấm
hàng cây
Vẫn còn
Vơi dần
Cũng bớt
Đứng tuổi
 Mùa hạ đã nhạt dần – Nét thu đã đậm hơn
Những suy nghẫm của nhà thơ:
THẢO LUẬN NHÓM
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Hình thức thảo luận nhóm 2
Thời gian thảo luận: 1 phút
? Có ý kiến cho rằng: “hai câu thơ cuối vừa có tính tả thực, lại vừa chứa đựng suy nghĩ sâu xa” Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
HẾT GIỜ
- Sấm và hàng cây lúc sang thu.
* Tả thực:
* Ý nghĩa ẩn dụ:
Sấm: Vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.
Hàng cây đứng tuổi: Con người từng trải.
"Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình, khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời."
( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)
khổ I
khổ II
khổ III
cảnh
(thiên nhiên)
tình
(cảm nghĩ)
Tín hiệu thu về
(thấp, hẹp, gần)
Đất trời sang thu
(cao, rộng, xa)
Bi?n d?i c?nh v?t
(ngoài vào trong)
(bất giác)
(tri giác)
(suy ngẫm)
Ngỡ ngàng
Say sua
Trầm ngâm
sang thu
Nghệ thuật: ..........................
Nội dung: .............................
Tổng kết:
- Nghệ thuật:
+ Nhân hóa, ẩn dụ kết hợp với đối lập tương phản.
+ Sử dụng nhiều từ láy gợi tả, hình ảnh giàu sự tượng trương.
Nội dung:
+ Cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước thiên nhiên ở thời điểm giao mùa.
+ Thể hiện tình cảm tha thiết, trân trọng trước vẻ đẹp của quê hương, đất nước.
+ Suy nghĩ sâu lắng về con người, cuộc đời.
Học thuộc bài thơ.
Suu t?m m?t s? b�i tho vi?t v? mựa thu .
- S?p t?m bi?t mỏi tru?ng THCS thõn yờu, bu?c sang m?t c?p h?c khỏc, hóy vi?t m?t do?n van di?n t? c?m xỳc dú .
- Soạn bài: Nói với con.
Bài tập về nhà
xin chân thành
cảm ơn!
Năm học 2011 - 2012
Nguyễn Văn Dự
THCS Minh Lương
CHúC
CáC
THầY
CÔ
MạNH
KHOẻ
CÔNG
TáC
TốT
CHúC
CáC
EM
CHĂM
NGOAN
HọC
GIỏI