Bài 24. Sang thu

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự tiết học !
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 : Đọc thuộc lòng khổ thơ em thích nhất trong bài thơ “Viếng lăng Bác” – Viễn Phương. Nói lên những cảm nhận của em về khổ thơ đó
Câu 2 : Lựa chọn chữ cái duy nhất trước câu trả lời đúng : Nghệ thuật tiêu biểu nhất thể hiện lòng biết ơn và niềm kính yêu vô hạn của nhà thơ khi viếng Bác là
Nhân hóa ( hàng tre )
Ẩn dụ ( mặt trời, tràng hoa..)
Điệp ngữ ( ngày ngày, muốn làm )
Liệt kê ( con chim, cành hoa, cây tre )
Khóm cúc tuôn đôi dòng lệ cũ
con Thuyền Buộc chặt Mối tình Nhà
Đỗ Phủ
Tầng
mây
lơ
lửng
trời
xanh
ngắt
Ngõ
Trúc
Quanh
Co
Khách
Vắng
teo
Nguyễn Khuyến
Đây
mùa
thu
tới,
mùa
thu
tới !
Với
áo
mơ
phai
dệt
lá
vàng
Xuân Diệu
Tiết 121- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh -
I. Giíi thiÖu chung.
1. T¸c gi¶:

TÁC GIẢ HỮU THỈNH

Tiết 121- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh -
I. Giíi thiÖu chung.
1. T¸c gi¶:
2. T¸c phÈm:
- Sáng tác năm 1977. In trong tập thơ “ Từ chiến hào tới thành phố”
II. Đọc - Hiểu văn bản.
1. Đọc - chú thích
- Đọc.

- Tên thật là Nguyễn Hữu Thỉnh.
- Sinh 1942 ở Huyện Tam Dương, Tỉnh Vĩnh Phúc.
Sang Thu
H?u Th?nh
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Tiết 123- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh -
I. Giíi thiÖu chung.
1. T¸c gi¶:
2. T¸c phÈm:
- Sáng tác năm 1977. In trong tập thơ “ Từ chiến hào tới thành phố”
II. Đọc - Hiểu văn bản.
1. Đọc - chú thích
- Đọc.

- Tên thật là Nguyễn Hữu Thỉnh.
- Sinh 1942 ở Huyện Tam Dương, Tỉnh Vĩnh Phúc.
- Chú thích: SGK/ T71.
2. Thể thơ:
3. Phương thức biểu đạt;
Miêu tả kết hợp với biểu cảm.
4. Bố cục:

- 3 phần:
+ Phần I (Khổ 1): Tín hiệu báo thu về .
+ Phần II (Khổ 2): Quang cảnh đất trời vào thu
+ Phần III (Khổ 3):Những biến đổi âm thầm trong lòng cảnh vật.
- Thơ ngũ ngôn
5. Phân tích:
Tiết 123- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh -
I. Giíi thiÖu chung.
1. T¸c gi¶:
2. T¸c phÈm:
II. Đọc - Hiểu văn bản.
1. Đọc - chú thích
- Đọc.

- Chú thích: SGK/ T71.
2. Thể thơ:
3. Phương thức biểu đạt;
Miêu tả kết hợp với biểu cảm.
4. Bố cục:

5. Phân tích:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
a. Tín hiệu báo thu về
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
KHỔ THƠ 1

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Thiên nhiên
Nhân hóa, từ ngữ gợi tả
KHỔ THƠ 1

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Tâm
trạng
Bỗng
Hình như
Tiết 123- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh -
I. Giíi thiÖu chung.
1. T¸c gi¶:
2. T¸c phÈm:
II. Đọc - Hiểu văn bản.
1. Đọc - chú thích
- Đọc.

- Chú thích: SGK/ T71.
2. Thể thơ:
3. Phương thức biểu đạt;
Miêu tả kết hợp với biểu cảm.
4. Bố cục:

5. Phân tích:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
a. Tín hiệu báo thu về
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Nghệ thuật: nhân hoá, từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi tả -> Những bước chuyển nhẹ nhàng của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.
=>Bức tranh giao mùa nồng nàn hơi ấm làng quê trong cảm nhận ngỡ ngàng của tác giả.
b. Quang cảnh đất trời vào thu

Tiết 123- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:
a. Tớn hi?u bỏo thu v?
b. Quang c?nh d?t tr?i v�o thu.
Nghệ thuật: nhân hoá, từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi tả -> Những bước chuyển nhẹ nhàng của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.
=>Bức tranh giao mùa nồng nàn hơi ấm làng quê trong cảm nhận ngỡ ngàng của tác giả.
Nghệ thuật đối,diễn tả sự vận động tương phản của sự vật.
- Sông:
dềnh dàng
- Chim:
bắt đầu vội vã
- Đám mây:
Vắt nửa mình sang thu
=>Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.
Từ láy gợi cảm, nhân hoá sống động làm cho sự vật trở nên, có hồn.
dềnh dàng
vội vã
Tiết 121- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:
a. Cảm nhận không gian làng quê sang thu.
*Giọng thơ êm nhẹ, nhiều động từ, tình thái từ, nghệ thuật nhân hoá.
-> Tâm trạng ngạc nhiên, ngỡ ngàng, bâng khuâng trước sự giao mùa.
b. Cảm nhận không gian, đất trời sang thu.
*Nghệ thuật đối lập, nhân hoá, từ láy.
-> Sự giao mùa thật đẹp, thật duyên dáng.

Nếu tưởng tượng , em sẽ vẽ bức tranh thu lúc giao mùa như thế nào ?

Đáp án
Thiên nhiên sang thu
Khổ 1
Khổ 2
Giác quan
Vị trí miêu tả của cảnh
Thính giác, thị giác, khứu giác (cảm giác- ngỡ ngàng)
Ngắm nhìn
(tri giác)
Thiên nhiên được miêu tả ở tầm thấp, gần
Thiên nhiên được miêu tả ở tầm cao, xa, rộng

Tiết 123- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:
a. Tớn hi?u bỏo thu v?
b. Quang c?nh d?t tr?i v�o thu.
Nghệ thuật: nhân hoá, từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi tả -> Những bước chuyển nhẹ nhàng của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.
=>Bức tranh giao mùa nồng nàn hơi ấm làng quê trong cảm nhận ngỡ ngàng của tác giả.
Nghệ thuật đối,diễn tả sự vận động tương phản của sự vật.
Từ láy gợi cảm, nhân hoá sống động làm cho sự vật trở nên, có hồn.
- Sông:
dềnh dàng
- Chim:
bắt đầu vội vã
- Đám mây:
Vắt nửa mình sang thu
=>Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.
c. Những chuyển biến trong lòng cảnh vật.
KHỔ THƠ 3

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
nắng
mưa
sấm
hàng cây
Vẫn còn
vơi dần
cũng bớt
đứng tuổi
Mùa hạ nhạt dần
Mùa thu rõ nét

Tiết 123- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:
a. Tớn hi?u bỏo thu v?
b. Quang c?nh d?t tr?i v�o thu.
Nghệ thuật: nhân hoá, từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi tả -> Những bước chuyển nhẹ nhàng của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.
=>Bức tranh giao mùa nồng nàn hơi ấm làng quê trong cảm nhận ngỡ ngàng của tác giả.
Nghệ thuật đối,diễn tả sự vận động tương phản của sự vật.
Từ láy gợi cảm, nhân hoá sống động làm cho sự vật trở nên, có hồn.
- Sông:
dềnh dàng
- Chim:
bắt đầu vội vã
- Đám mây:
Vắt nửa mình sang thu
=>Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.
c. Những chuyển biến trong lòng cảnh vật.
KHỔ THƠ 3

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
nắng
mưa
sấm
hàng cây
Vẫn còn
vơi dần
cũng bớt
đứng tuổi
Mùa hạ nhạt dần
Mùa thu rõ nét
Tiết 121- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:



Câu hỏi thảo luận
ý nghĩa tả thực của những chi tiết không gian là gì? ..........................................................................
...................................................................
Ngoài nghĩa tả thực còn nghĩa nào? Hãy diễn tả nét nghĩa đó?
................................................................................
.................................................................................
a. Tín hiệu báo thu về
b. Quang cảnh đất trời vào thu.
c. Những chuyển biến trong lòng cảnh vật.
Tiết 121- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:


-Nắng: Vẫn còn bao nhiêu nắng.
-M­a vµ sÊm: §· v¬i dÇn c¬n m­a.
SÊm còng bít bÊt ngê.
Trªn hµng c©y ®øng tuæi.
- Cảnh vật thể hiện sự thay đổi: Tất cả dấu hiệu của mùa hạ nhưng giảm dần mức độ, cường độ lặng lẽ vào thu.
- Mưa, nắng, sớm, hàng cây ẩn dụ cho những thay đổi vang động của cuộc đời, xã hội cũng là những thay đổi của cuộc đời.Sang thu nghĩa là lứa tuổi những người đã từng trải.
" Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình - khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời."
( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)

Tiết 121- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:
a. Tớn hi?u bỏo thu v?
b. Quang c?nh d?t tr?i v�o thu.
Nghệ thuật: nhân hoá, từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi tả -> Những bước chuyển nhẹ nhàng của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.
=>Bức tranh giao mùa nồng nàn hơi ấm làng quê trong cảm nhận ngỡ ngàng của tác giả.
Nghệ thuật đối,diễn tả sự vận động tương phản của sự vật.
Từ láy gợi cảm, nhân hoá sống động làm cho sự vật trở nên, có hồn.
- Sông:
dềnh dàng
- Chim:
bắt đầu vội vã
- Đám mây:
Vắt nửa mình sang thu
=>Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.
c. Những chuyển biến trong lòng cảnh vật.
? Nghệ thuật ẩn dụ.
 Tõ c¶nh vËt gîi gîi suy ngÉm s©u xa, kÝn ®¸o vÒ cuéc ®êi.C¶nh vËt sang thu vµ con ng­êi còng ë ®é “sang thu”
6. Tổng kết:
Tiết 121- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:

Nghệ thuật:
- Tõ ng÷ giµu h×nh ¶nh, gîi c¶m.
- PhÐp liªn t­ëng, t­ëng t­îng ®éc ®¸o thó vÞ vµ s¸ng t¹o.
- PhÐp nh©n ho¸, Èn dô tù nhiªn hîp lý.
b. Nội dung:
Ghi nhớ: SGK/ T71.
Những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu.
Tín hiệu báo thu về
b. Quang cảnh đất trời vào thu.
c. Những chuyển biến trong lòng cảnh vật.
6. Tổng kết:
Cảnh
Khổ I
Nghệ thuật
Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối lập tương phản.....
Từ ngữ giàu sức gợi cảm, hình ảnh giàu tính tượng trựng.
Khổ II
Khổ III
Tình
Tín hiệu thu về
(thấp, hẹp, gần)
Đất trời sang thu
(cao,rộng,xa)
Đổi thay sâu kín
(ngoài vào trong)
Ngỡ ngàng
(cảm giác)
Ngắm nhìn
(tri giác)
Trầm ngâm
(suy ngẫm)
Sang Thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)
Tính đa nghĩa của bài thơ
Sang thu
Thiên nhiên
Đất nước
Đời người
Tiết 121- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-
I.Giới thiệu chung.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
5. Phân tích:
a. Cảm nhận không gian làng quê sang thu.
b. Cảm nhận không gian, đất trời sang thu.
6. Tổng kết:
III. Luyện tập:
Bài tập1:
Dòng nào nêu đủ và đúng nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ?
Ngôn ngữ trong sáng và cô đọng.
B. Lời thơ tinh tế, hình ảnh giài sức biểu cảm
C. Lời thơ tinh tế, chứa chan tình cảm.
D. Hình ảnh chọn lọc, gợi tình cảm nhiều hơn là tả thực.
B. Lời thơ tinh tế, hình ảnh giài sức biểu cảm
2. Bài tập 2:
Em thích nhất khổ thơ, hình ảnh thơ nào trong bài? Vì sao?
trò chơi ô chữ
H
Ư
Ơ
N
ổ
G
I
M
Ơ
H
ồ
B
ấ
T
N
ờ
G
N
H
Â
N
H
ó
T
U
Y
Ê
N
H
U
A
Tác giả cảm nhận mùa thu bắt đầu từ hương vị này?
1
2
3
4
5
H
M
T
A
U
U
Đây là từ diễn tả tâm trạng của nhà thơ qua câu "Hình như thu đã về"
Từ bỗng thể hiện trạng thái cảm xúc này
Biện pháp tu từ này được dùng nhiều nhất trong bài"Sang thu"
Đây là công việc mà Hữu Thỉnh từng làm trong quân đội.
M
ù
A
T
H
U
ấ
N
Bài tập :
Viết đoạn văn ngắn (5 – 7 câu) nêu cảm nhận của em về bức tranh thiên nhiên lúc chuyển mùa được tác giả thể hiện trong bài “Sang thu”
Về nhà
? Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài.
? Viết đoạn văn bình một khổ thơ em thích nhất.
? Soạn bài: Nói với con.
Tiết 123- Văn bản: Sang thu - Hữu Thỉnh-