Bài 24. Sang thu

PHÒNG GD&ĐT THANH OAI
HỘI THI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG E-LEARNING

BÀI DỰ THI MÔN NGỮ VĂN 9
Tiết . Văn bản: Sang thu
(Hữu Thỉnh)

GV: Nguyễn Thị Thanh Hường
Đơn vị: Trường THCS Nguyễn Trực – TT Kim Bài,
Thanh Oai, Hà Nội
Email: [email protected]
ĐT: 0943941699
Với Đỗ Phủ:
Khóm cúc chen ngang dòng lệ cũ
Con thuyền buộc chặt mối tình già
Tầng
mây
lơ
lửng
trời
xanh
ngắt
Ngõ
Trúc
Quanh
Co
Khách
Vắng
teo
Nguyễn Khuyến

Với Lưu Trọng Lư:

Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô
Với Xuân Diệu:

Đây mùa thu tới mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng
Sang thu
Hữu Thỉnh
MỤC ĐÍCH YÊU CẦU:
1.Kiến thức:
Vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lí của tác giả.
2. Kĩ năng:
- Đọc, hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại.
- Trình bày nhứng suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một văn bản thơ.
3. Thái độ:
Bồi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước, tình yêu thiên nhiên và ý thức giữ gìn, bảo vệ vẻ đẹp của thiên nhiên.
CẤU TRÚC BÀI HỌC
I. Đọc, tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Chú thích từ
II. D?c, hi?u van b?n
1. C?m nh?n tinh t? c?a tỏc gi? tru?c nh?ng d?u hi?u bỏo thu.
2. Quang c?nh d?t tr?i sang thu.
3. Nh?ng bi?n chuy?n nh? nh�ng trong lũng c?nh v?t

III. Tổng kết
IV. Luyện tập
I. Đọc, tìm hiểu chung
1. Tỏc gi?.
- Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm1942.
- Quê quán: huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
- Nhiều năm làm công tác tuyên huấn trong quân đội.
- Được trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ. Ngòi bút gắn với đề tài chiến tranh, người lính và cuộc sống nông thôn.
- Hiện là chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam
I. Đọc, tìm hiểu chung
2. Tác phẩm:
- Bài thơ du?c sỏng tỏc nam 1977, sau khi chi?n tranh k?t thỳc hai nam;in trong t?p tho "T? chi?n h�o t?i Th�nh ph?"
- Th? lo?i: Tho ngu ngụn
Kiểu văn bản: Biểu cảm
PTBĐ: Biểu cảm + Miêu tả
Văn bản: Sang thu
(Hữu Thỉnh)
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
? Em có nhận xét gì về cấu trúc bài thơ?
- Cấu trúc: 3 phần
K1: Cảm nhận dấu hiệu báo thu.
K2: Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu.
K3: Cảm nhận mùa thu bằng
suy ngẫm, trải nghiệm.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
I.Đọc, hiểu văn bản
1. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu hiệu báo thu.
? Nhà thơ nhận ra tín hiệu của sự chuyển mùa qua dấu hiệu nào và bằng những giác quan nào?
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Dấu hiệu sang thu
Cảm nhận bằng khứu giác, xúc giác
Cảm nhận bằng thị giác
Cảm xúc
Hương ổi
Phả
Sương
chùng chình
Bỗng
Hình như
Gợi hình dung cụ thể, gợi sự vận động nhẹ nhàng.
Nhân hoá
Sương thu có ý chậm lại, quấn quýt bên ngõ xóm
Cảm giác bất ngờ
Cảm giác mơ hồ, chưa rõ ràng (tình thái từ).
Gió se
=>Sự giao thoa của cảnh vật ->Cảm xúc ngỡ ngàng, xao xuyến của nhà thơ.
Sang thu
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

2. Quang cảnh đất trời sang thu.
Sông:
dềnh dàng
Chim:
bắt đầu vội vã.
Đám mây:
Vắt nửa mình sang thu
Nghệ thuật : PT đối,diễn tả sự vận động tương phản của sự vật.
Từ láy gợi cảm, nhân hoá sống động làm cho sự vật trở nên, có hồn.
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Nghệ thuật nhân hoá
Mây mỏng như dải lụa treo trên bầu trời
Ranh giới giữa mùa hạ - mùa thu
 Cảm xúc say sưa, tâm hồn giao cảm với thiên nhiên.
=>Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Trên hàng cây đứng tuổi.
? Những biểu hiện khác biệt nào của thời tiết khi chuyển từ hạ sang thu.
Sấm cũng bớt bất ngờ
3. Những biến chuyển nhẹ nhàng trong lòng cảnh vật
Sang thu
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Hữu thỉnh
Cảnh
Nắng - mưa - sấm
Hàng cây
Vẫn còn - vơi dần - cũng bớt
đứng tuổi
Bản lĩnh cứng cỏi
Điềm tĩnh
Mùa hạ nhạt dần, thu đậm nét hơn
Mùa thu rõ nét
Nghệ thuật ẩn dụ.
=> T? c?nh v?t g?i suy ng?m sõu xa, kớn dỏo v? cu?c d?i -> Tớnh da nghia: s? sang thu c?a d?t tr?i, sang thu c?a d?i ngu?i, c?a d?t nu?c
 Sự quan sát tinh tế, tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ.
" Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình - khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời."
( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)
Cảnh
(Thiên nhiên)
Khổ I
Nghệ thuật
Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối....
Từ ngữ giàu sức gợi cảm, hình ảnh giàu tính tượng trựng.
Khổ II
Khổ III
Tình
(Cảm nghĩ)
Tín hiệu thu về
(Thấp, hẹp, gần)
Đất trời sang thu
(Cao, rộng, xa)
Đổi thay sâu kín
(Ngoài vào trong)
Ngỡ ngàng
(Bất giác)
Ngắm nhìn
( Tri giác)
Trầm ngâm
(Suy ngẫm)
Sang Thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)
Bài thơ "Sang thu" của Hữu Thỉnh đã diễn tả sự sang thu của:
Không đúng- Bấm bất cứ chỗ nào để tiếp tục
Đúng!
Quiz
Question Feedback/Review Information Will Appear Here
Sang thu
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Hữu thỉnh
1. Nghệ thuật:
- Th? tho nam ch?
- Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối lập tuơng phản.
- Sử dụng nhiều từ láy gợi tả, hình ảnh giàu tính tượng trưng.
2. Nội dung:
- Cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước thiên nhiên ở thời điểm giao mùa
- Thể hiện tình cảm tha thiết, trân trọng vẻ đẹp của quê hương xứ sở.
- Suy ngẫm sâu lắng về con người, cuộc đời.
III. Tổng kết.
* Ghi nhớ. Sgk.
CỦNG CỐ
? Vẽ bản đồ tư duy, khái quát lại nội dung bài học
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học thuộc bài thơ.
- Sưu tầm một số bài viết về mùa thu.
- Soạn bài: “Nói với con”.
NGUỒN TƯ LIỆU THAM KHẢO
Sách giáo khoa Ngữ văn 9 (tập II) do Nguyễn Khắc Phi tổng chủ biên – Nhà xuất bản giáo dục.
Sách giáo viên Ngữ văn 9 (tập II) do Nguyễn Khắc Phi tổng chủ biên – Nhà xuất bản giáo dục.
Dạy học Ngữ văn 9 theo hướng tích hợp do GS.TS. Lê A chủ biên – Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.
Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Ngữ văn THCS – Bộ giáo dục và đào tạo.
Phần mềm: + Adobe Presenter 7.0
+ PowerPoint 2010.
+ Unikey
6. Trang Web: Hanoi edu.vn; Google.com.vn
CHúC
CáC
THầY
CÔ
MạNH
KHOẻ
CÔNG
TáC
TốT
CHúC
CáC
EM
CHĂM
NGOAN
HọC
GIỏI
XIN CHÂN THÀNH
CẢM ƠN!