Bài 24. Sang thu

SANG THU
HỮU THỈNH
Tiết 121 : Văn bản
I. Đọc - hiểu chung
Sang thu
- Hữu THỉnh -
1. Tác giả- tác phẩm:
Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh 1942
tại Vĩnh Phúc.
Là nhà thơ quân đội trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
- Tham gia BCH hội nhà văn Việt Nam, hiện là Tổng thư ký hội nhà văn Việt Nam.
- Phong cách viết: thiết tha, nhỏ nhẹ, sâu lắng.
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
Trích trong tập "Từ chiến hào đến thành phố", sáng tác năm 1977.
Sang thu
- Hữu THỉnh -
Hoàn cảnh sáng tác
Được sáng tác sau
chiến tranh – khi
tác giả đã đi qua
những gian khổ
khốc liệt nhất
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
Thể loại
Nhan đề
Thể loại trữ tình
(giàu cảm xúc,
hình ảnh, nhạc điệu)
Thể thơ 5 chữ, 3 khổ
(cô đọng, hàm súc)
Tô đậm khoảnh
khắc giao mùa từ hạ
sang thu; sự thay đổi của
cảnh vật, tâm trạng con
người trong thời điểm
giao mùa đó.
2. Đọc , tìm hiểu chú thích
- Đọc
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
Bố cục
Phần 1
( Khổ thơ 1 )
Tín hiệu sang thu
Phần 2
( Khổ thơ 2 )
Đất trời sang thu
Phần 3
( Khổ thơ 3 )
Biến đổi của
cảnh vật sang thu
Và suy ngẫm của
Tác giả
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
hương ổi
Sương
gió se
Sang thu
- Hữu THỉnh -
1.Cảm nhận của nhà thơ về sự biến đổi của đất trời sang thu
Khổ 1
II. ĐỌC , TÌM HIỂU VĂN BẢN
Bắt đầu từ những tín hiệu.
Mùa ổi chín
Sương sa
Gió heo may se lạnh
Mùa thu
Khổ 1
II. ĐỌC – TÌM HIỂU VĂN BẢN
II. ĐỌC – TÌM HIỂU VĂN BẢN
Khổ 1
Hương ổi
phả
Gió
se
Sương
chùng chình
Nồng nàn
Lan tỏa
Cái lạnh đã hiển hiện
rõ ràng
Sương hiển hiện
thành hình khối
Mùa thu được cảm nhận bằng nhiều giác quan
(khứu giác, xúc giác, thị giác)
II. ĐỌC – TÌM HIỂU VĂN BẢN
Khổ 1
Tâm trạng
tác giả
Bỗng
Hình như
Ngạc nhiên,
Bất ngờ
Nửa tin nửa
không tin,
Ngỡ ngàng
Bức tranh giao mùa nồng nàn hơi ấm làng quê
Trong cảm nhận ngỡ ngàng của tác giả.
Khổ 2
Sang thu
- Hữu THỉnh -
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
II. ĐỌC – TÌM HIỂU VĂN BẢN
Khổ 2

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Hóy ch?ng minh ? kh? 2
c?nh d?t tr?i chuy?n sang thu rừ r?t hon?
II. ĐỌC – TÌM HIỂU VĂN BẢN
Hình ảnh
Dòng sông
Đàn chim
Đám mây
dềnh dàng
Sau mùa lũ,
trôi thanh thản
vội vã
Cảm nhận được
lạnh giá sắp về
→ Di cư
vắt nửa mình
Tả thực: như
dải lụa mềm mại.
Mang tâm trạng
lưu luyến mùa hạ
Khổ 2
II. ĐỌC – TÌM HIỂU VĂN BẢN
Khổ 2
Các thủ pháp nghệ thuật
dềnh dàng
vội vã
> <


Diễn đạt
tinh tế sự chuyển
mùa của thiên nhiên
nhẹ nhàng mà rõ rệt
và tâm trạng xao xuyến
của con người
- Từ láy tượng hình
- Nhân hóa
vắt nửa mình
Ẩn dụ
Đối lập
Mùa thu không chỉ là những tín hiệu mà đã bao trùm cả không gian, vũ trụ
Sang thu
- Hữu THỉnh -

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Khổ 3
Nắng
Mưa
Sấm
Hàng cây
Vẫn còn
Đã vơi
Bớt
Đứng tuổi
Khổ 3
Tính
từ
chỉ
mức
độ

Hạ
nhạt dần,
thu đậm
hơn
Bức tranh thiên nhiên giao mùa thật đẹp.
Cảm nhận tinh tế mà sâu sắccủa nhà thơ.
Thể hiện tình yêu thiết tha của tác giả với quê hương đất nước.




Có ý kiến cho rằng 2 câu thơ cuối vừa có tính tả thực vừa chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa ? Em có đồng ý không ? Vì sao?
Thảo luận
2 . Suy ngẫm của nhà thơ
Sấm
Hàng cây
đứng tuổi
Triết lý
Khi đã từng trải, con người trở nên vững vàng
hơn trước những tác động bất thường của cuộc đời.
- Tả thực : Sấm và hàng cây lúc sang thu
Âm thanh vang động của cuộc
đời của ngoại cảnh.
Những người trải nghiệm
Ý nghĩa
ẩn dụ
"Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình - khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc
đời." (Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)
Những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời sang thu.
Sử dụng phong phú các phép so sánh, ẩn dụ.
Thể thơ 5 chữ, từ láy tạo âm hưởng,hình ảnh giàu sức biểu cảm.
Những hình ảnh ước lệ quen thuộc ,gợi cảm.
Cảm nhận tinh tế, tâm hồn gắn bó máu thịt với quê hương.
Đánh dấu vào ý kiến em cho là đúng về giá trị nội dung - nghệ thuật của bài thơ:
III. TỔNG KẾT
ĐẶC SẮC NỘI DUNG
THÀNH CÔNG NGHỆ THUẬT
-Cảnh thiên nhiên đất trời
chuyển từ hạ sang thu từ mơ
hồ đến rõ rệt
Cảm xúc: những rung động
tinh tế và sâu sắc của tác giả
trước cảnh vật
→Lòng yêu thiên nhiên, yêu
cuộc đời, yêu quê hương đất
nước
Nhịp điệu: nhẹ nhàng, sâu lắng
Hình ảnh: chọn lọc giàu sức
biểu cảm
Các biện pháp tu từ: từ láy,
đối, so sánh, ẩn dụ,nhân hóa.
Hương ổi, gió se, sương
Sông, chim, đám mây
Nắng, mưa, sấm, hàng cây
Ngỡ ngàng.
Bâng khuâng.
Suy ngẫm.
Hồn thơ tinh tế, nhạy cảm, giàu cảm xúc.
Sang thu
Nhận xét nào thể hiện đúng nhất tâm trạng của nhà thơ Hữu Thỉnh trong bài Sang thu?
b. Ngỡ ngàng bâng khuâng
a. Bất ngờ
c. Mơ hồ, ngờ vực
d. Cả 3 nhận xét trên
Luyện Tập
Bài tập 1
?
d. Cả 3 nhận xét trên
B�i t?p 2
Tham khảo bài thơ sau đây và làm bài tập:
Chớm Thu

-Trần Đăng Khoa -
Sân trăng nghe đã dần phai
Lưa thưa vài hạt mưa ngoài hàng cây
Nghe trời trở gió heo may
Sáng ra vại nước rụng đầy hoa cau.
Bài thơ diễn tả cảm xúc của tác giả trước thời khắc nào trong năm:
A Mùa thu
B Mùa hạ
C Giao mùa giữa hạ sang thu.
D Mùa xuân.
C
trò chơi ô chữ
H
Ư
Ơ
N
ổ
G
I
M
Ơ
H
ồ
B
ấ
T
N
ờ
G
N
H
Â
N
H
ó
T
U
Y
Ê
N
H
U
A
Tác giả cảm nhận mùa thu bắt đầu từ hương vị này?
1
2
3
4
5
H
M
T
A
U
U
Đây là từ diễn tả tâm trạng của nhà thơ qua câu "Hình như thu đã về"
Từ bỗng thể hiện trạng thái cảm xúc này
Biện pháp tu từ này được dùng nhiều nhất trong bài"Sang thu"
Đây là công việc mà Hữu Thỉnh từng làm trong quân đội.
M
ù
A
T
H
U
ấ
N
Bài tập Về Nhà
Học thuộc bài thơ và nắm được giá trị về nội dung và nghệ thuật của bài.
Hoàn thiện bài tập
Soạn bài "Nói với con"